Қазақстан Республикасының білім беру жүйесінің құрылымы

 Бақылау-зерттеу: тікелей, жанама, тұтас, ашық, жабық, үзік, үздіксіз, дискретті, моногрфиялық, бір бағытты;

 Сұрақ-жауап әдістері: әңгіме-сұхбат, сұхбат-әңгіме, сауалнама (анкета); интервью; тест жүргізу; педагогикалық құжаттармен танысу; оқушылардың жазбаша, шығармашылық, графикалық жұмыстарын тексеру.

 Өлшеу әдістері: шкалалау, кесінділер алу, тест алу.

 Мәліметтерді өңдеу әдістері: математикалық, статистикалық, графикалық, таблицалық.

 Бағалау әдістері: рейтинг, педагогикалық консилиум.

 Практикаға нәтижені ендіру әдістері: эксперимент, тәжірибелік оқыту, жаппай ендіру (42-сурет).

Нақты мәліметтерді жинақтау әдістері:

 Бақылау – заттар мен құбылыстарды мақсатты зерттеу, мағлұматтарды іріктеп жинау, көзбен көргенді сезім мүшелерімен қабылдау және санада бұл ақпаратқа талдау жасау, зерттеу объектісінің сыртқы жақтары, қасиеттері мен белгілері туралы мәлімет алу.

 Тікелей бақылау. Зерттеуші-мұғалім оқу-тәрбие жұмысының тікелей басшысы, сонымен қатар ол тікелей куәгер бола тұрып бейтарап адам және зерттеу мүшесі ретінде зерттеушілер тобына кірген кезде тікелей бақылау жүзеге асырылады.

 Жанама бақылау. Тікелей бақылауды толықтырады және зерттеушімен бірге оның бағдарламасы бойынша жұмыс істейтін өкілдер арқылы жүзеге асады. Зерттеуші біреу туралы немесе бір нәрсе туралы жанама деректер алады.

 Үздіксіз бақылау. Оқыту процесін, екі-үш оқушының сабақтағы, ойындағы, сыныптан тыс, мектептен тыс мінез-құлқын зерттеуге қолданылады.

 Жасырын бақылау. Тұйық теледидар желісі және сынып бөлмелерінде телекамералары бар мектептерде жүргізіледі. Сабақты жасырын бақылап-зерттеу оқушылардың танымдық іс-әрекетінің және мұғаліммен ара-қатынасы туралы шынайы мәлімет алуға мүмкіндік береді. Жасырын бақылап зерттеу зерттеушіге құнды мәліметтер береді, оқушылар өздерін бақылап отырғанын көрсе өздерін басқаша ұстайды.

 Дискретті (үзік-үзік) бақылау. Объектіні ұзақ уақыт бақылайтын кезде қолданылады. Бақылап-зерттеу ұзақ уақытқа созылуы мүмкін – жарты жыл немесе бір жыл. Бақылап-зерттеу белгілі бір уақытта үзіліп, кейін қайтадан жалғастырылады.

 Ізденісті бақылау. Көп деректер арасынан зерттеуші өзіне керек деректер мен құбылыстарды іздеген кезде қолданылады. Мұндай бақылау көп уақыт пен зерттеушіге тиянақты талдау жұмысын талап етеді.