Қазақстан республикасының білім және ғылым министрілігі



бет148/213
Дата15.01.2023
өлшемі0,71 Mb.
#61339
түріЖұмыс бағдарламасы
1   ...   144   145   146   147   148   149   150   151   ...   213
Эксперттік талдау -бағалау әдісі маман-сарашпыға сұрақ- сауал қоюға неғізделген. Анкеталар кейін қойылған талдау міндетінің сол немесе басқа шешімін қабылдау үшін статиетикалық өңделеді.
Сапалы пікір апу үшін сараптауға жоғары білікті және қойылған проблема аумағында үлкен практикалық тәжірибесі бар, даму тенденциясын теңдей көрсететін қабілеті бар, қойылған мәселеге ынталы мамандар қатыстырылады.
Ұқсастықтарды пайдалану әдісі құбылыстардың, құралдардың, жүйелердің ұқсастығын тауып пайдалануында болып табылады, яғни жаңа идеялар мен ұсыныстар ұқсас объектілерді салыстыру негізінде пайда болады.
Бұл әдісті, сонымен қатар эксперттік бағалау әдісін пайдалану түсінікке, талдаушының тәжірибесі мен біліміне байланысты болғандықган, анықтау субъективті сипат алады.
Жоғарыда айтылғандарды ескере отырып, кәсіпкерлік тәуекелді талдау кезінде тәуекелді төмендетудің жолдарын толық зерттен білу керек. Тәуекелді тиімді болжаумен фирма ішілік жоспарлау бойынша сапалы жұмыстар жүргізу нәтижесінде төмендетуге болады. Тәуекелділікті темендетудің ең жақсы әдісі инвестициялық шешімдерді сауатты таңдау болып табылады.


Тәуекелдің сандық талдауы - бұл жалпы қаржы- лық тәуекелдің және ақшалай шығындардың жеке түрлері бойынша накты көлемін анықтау. Жеке тәуекелдің өлшемдерін анықтау тұрлі талдаудың әдіс- тері арқылы жүргізіледі, соның ішінде кең тарағандары:
Статистикалық талдау, эксперттік бағалау әдісі, ұқсастықтарды (аналоктарды) пайдалану.
Статистикалық әдістің мәні берілген немесе ұқсас өндірістегі шығындар мен табыстардың статистикасы зергтеліп, сол немесе басқа экономикалық қайтару- лардың көлемі белгіленіп және болашаққа дәлірек болжау құрылуында болып отыр. Вариация, диснерсңня және стандарттық ауытқулардың есептеулері жүргізілсді.
Вариаңия - бір жағдайдан (вариант) басқа жағдайға ауысқандағы белгінің сандық бағасының өзғеруі (тербелмелігі). Мысалы, экономикалық табыстылықгьщ (рентабельділіктің) озгеруін экономикалық табыстылықтың нақты мәнін сәйкес келетін ықгималдылықгың мәніне көбейтуді жинақгау арқылы анықтауға болады.
Мұндағы: ЭД - экономикапық табыстардың мәні;
Ді - ықтималдықтың мәні.
Вариаңия дисиерсиямен, яғни орташа мәннен белгінің нақты мәнінің ауытқу шамасымен бағаланады. Орташа өлшемді дисперсияны математиктер мына формуламен есептейді:
Дисперсия = ^{ЭДі-ЭдУ-хДі і=і
Стандартгы ауытқу = ^Дисперсия .
Нәтиже неғұрлым жоғары болған сайын, кәсіпорынның қызметі солғұрлым тәуекелді болады.
Тәуекелділіктің дәрежесін есептеудің статистикалық әдісі көптеген көлемді мәліметтерді талап етеді. Олар әрдайым болмағандықган, оны қолдану қиындайды.
Шығындардьщ мақсаттылығын талдау кәсіпорынның экономнкалық тұрақтылығьшың көрсеткіштерін есенке ала отырып, тәуекелдің потенциалды аймақтарын анықгауға бағытталған. Шығындарды артық жұмсау келесі 4 фактормен немесе олардың қосылуларымен байланысты туындауы мұмкін:
құнның ең басында жеке бағаланбауы;
жобалаудың шектерінің өзғеруі;
өнімділіктегі айырмашылық;
алғашқы құнның өсуі.
Бұл негізгі факторлар нақтылануы мүмкін. Мысал ретінде, қаржы қаражаттарының тәуекел дәрежесін анықтау мақсатында, қаржылық тұрақтылық көрсеткіштері қызмет ете алады.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   144   145   146   147   148   149   150   151   ...   213




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет