ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі а и. артемьев, с.Қ. мырзалы ғылым таРиХы және ФилОсОФиЯсы


диктатурасының қантөгіс тоталитарлыққа



Pdf көрінісі
бет220/440
Дата07.01.2022
өлшемі2,22 Mb.
#17066
1   ...   216   217   218   219   220   221   222   223   ...   440
диктатурасының қантөгіс тоталитарлыққа жеткізетінін айтқан.

Бірақ бұл қоғамдық қатынастар дамуының белгілі бір кезеңі іспетті 

социализмнің  маңызын  еш  кемсітпесе  керек:  оған  қазіргі  заманғы 

дамыған  қоғамдардағы  әлеуметтік  бағдарламалардың  шешімдері 

нақты дәлел бола алады. Сөздің кең мағынасында социализм адамдар 

арасындағы айырмашылықтар сақталған кездегі қоғамның әлеуметтігі 

болып  табылады.  коммунизм  идеяларына  келсек,  онда  бұл  жерде, 

дау жоқ, белгілі бір іске аспайтын қиял – утопизм орын алады.

Марксизмнің  таным  теориясы  да  әлемді  диалектикалық-

материалистік  түсінуге  негізделген.  Маркске  дейінгі  материалистер 




216

адамның  қоршаған  дүниені  танып  білуін  оның  сезімдік  пайымда-

уы  деп  түсіндірді.  Қоршаған  әлемдегі  заттар  адамның  сезіміне  әсер 

етеді  және  сол  заттарды  тек  қабылдайды,  ал  белсенділік  сыртқы 

дүние заттарының өздеріне берілген. Маркс бойынша, кез келген та-

ным  субъект  (адам)  пен  объектінің  (адамның  танымдық  әрекеттері 

бағытталған заттар, құбылыстар) өзара іс-әрекеттерін білдіреді. Адам 

назарынан  және  іс-әрекетінен  тыс  жатқан  заттар  мен  құбылыстар 

тек  Табиғаттың  шикі  материалы  болып  табылады.  Міне,  сондықтан 

адамның  ойлауының  негізі  –  Табиғат  қана  емес,  сонымен  қатар 

адамның  іс-әрекеті  арқылы  оны  өзгерту  қажеттігі.  Ал  осы  өзгерту 

барысында  ойлау  дамиды,  демек,  адамның  қоршаған  дүниені  танып 

білуі  орын  алады.  Сөйтіп,  адамның  белсенділігі  нәтижесінде  ғана 

табиғат  заты  танылады  және  адамдардың  қажеттіліктерін  өтеу  үшін 

өзгерістерге  ұшырайды.  Әлемді  нақты  танып  білу  –  оны  адамның 

игеруі болып табылады.

Маркстік философия теориялық емес, бәрінен бұрын практикалық, 

яғни іс жүзіндегі мәселе болып табылатын шындық мәселесіне де жаңа 

идеялар енгізеді. Шындық туралы өмірден, тәжірибеден алшақ жатқан, 

таусылмайтын айтыс-тартыстар тек схоластикалық теориялауға әкеліп 

соқтырады.  Философтар  әртүрлі  жолдармен  дүниені  түсінуге  ғана 

әрекет жасады ғой, ал мәселе оны өзгерту қажеттігінде жатыр. Олар кез 

келген философиялық қағидалардың келешекте ғылым мен қоғамдық 

өмірдің дамуы барысында сөзсіз өзгеретініне, нақтыланатынына, байи-

тынына сенді.





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   216   217   218   219   220   221   222   223   ...   440




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет