ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі а и. артемьев, с.Қ. мырзалы ғылым таРиХы және ФилОсОФиЯсы
жүктеу/скачать 2,22 Mb. Pdf көрінісі
|
| тәжірибеге ғана негізделген
(эмпириялық) және теориялық деңгейі бар. Сөйтіп, ғылыми танымның тәжірибеге негізделген деңгейі , бір қарағанда, сезімдік танымға теңдестірілген болып көрінеді. Алайда бұл тіпті де олай емес, олардың арасында айтарлықтай айырмашылықтар бар. Сезім органдары арқылы алынған деректер қаншалықты толық және жан-жақты болса да, әлі де ғылыми білім болып табылмайды. Тіпті ғылыми бақылаулар мен тәжірибелер де, – егер олар оймен өңдеуден өтпесе, – ғылыми білім бола алмайды. Сезім органдары арқылы алынған деректер тек тәжірибеге негізделген деңгейде оларды дерексіздендіру, талдау, салыстыру, жалқыдан жалпыға шығу (индукция) және басқа шаралар арқылы ғана, шын мәнінде, білімге айналады. Тәжірибеге негізделген білімдер қашанда сезім органдары көмегімен алынған мағлұматтардың логикалық түсіндіру формасы болып табылады. Эмпириялық білімнің өзі көпдеңгейлі күрделі білім болып та- былады (Ол туралы кеңірек оқыңыз: С.А.Лебедев. Философия на- уки. – М.: Академический проект, 2006. – 137-147-беттер). Оның ең төменгі деңгейіне сезім органдары арқылы алынған мағлұматтардың 303 көмегімен қандай да бір зат туралы қарапайым пікірлерді жатқызуға болады. Кейде олар хаттамалық сөйлемдер деп аталады. Көпшілік жағдайларда оларда зерттелетін нысанға бақылау жасау барысында алынған қорытындылар беріледі. Келесі деңгей ғылыми фактілерді жинауға және өңдеуге тығыз байланысты. Олар индуктивтік жолмен алынған хаттамалық сөйлемдерді қорытындылау негізінде жасалады. Оларда зерттелетін нысандардың жалпы қасиеттері мен сапалары және солардың негізінде пайда болатын тәуелділік қатынастар анықталады. Үшінші деңгейге жүктеу/скачать 2,22 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|