Кесте 1 –Мемлекеттік міндетті модульдер (9 кредит)
Кредит саны
Семестрлер
I
II
III
IV
1
Ғылым тарихы және
философиясы
2
1+1+0
2
Шеттілі(кәсіби)
3
0+3+0
3
Педагогика
2
1+1+0
4
Психология
2
1+1+0
ХИМИЯ ЖӘНЕ ХИМИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯ БОЙЫНША IX ХАЛЫҚАРАЛЫҚ БІРІМЖАНОВ СЪЕЗІНІҢ ЕҢБЕКТЕРІ
577
Кесте 2 – Міндетті мамандандыру модульдері (11кредит)
Кредит
саны
Семестрлер
1
II
III
IV
1
Ғылыми зерттеулерді ұйымдастыру
және жоспарлау (англ.)
3
2+1+0
2
Заманауижалпы химия
3
2+1+0
3
Қолданбалы химия
3
2+1+0
4
Химия-педагогикалық зерттеулердің
әдіснамасы
2
1+1+0
Негізгі оқу бағдарламасы 22 кредит көлеміндегіпрофильдік таңдау пәндерінен
тұрады. Білім алушылардың таңдау пәндерін құрастырудың реті ЖОО факультетінің
Ғылыми кеңесі шешімімен қабылданады. Біздің оқу жоспарымыздағы профильдік пәндер
бөлімі екі модульден тұрады: біріншісі – міндеттіпрофильдік модуль (2 кредит)(кесте 3),
екіншісі – жеке білім алу бағыттардың модульдері (20 кредит). Екінші модуль төрт
элективті модульдерден құралған(кесте 4).
Кесте 3 - Міндетті профильдік модуль (2 кредит)
Кредит
саны
Семестрлер
1
II
III
IV
1
Жалпы және бейорганикалық химияны
оқытудың методологиясы және заманауи
технологиялары
2
1+1+0
Кесте 4 - Жеке білім алу бағыттардың модульдері (20кредит)
Кредит
саны
Семестрлер
Элективтік модуль 1
1
II
III
IV
1
Химиядағы заманауи физикалық әдістер
2
1+1+0
2
Химиянықашықтықтаноқытутехнологияс
ы
2
1+1+0
Элективтік модуль 2
3
Тотығу-тотықсызданупроцестері
3
1+2+0
4
Кешенді қосылыстар түзілу реакциялары
3
1+2+0
Элективтік модуль 3
5
Жоғары мектепте химиялық эксперимент
әдістемесі
3
1+2+0
6
Жоғары мектепте химия курсының
есептері
3
1+2+0
Элективтік модуль 4
7
Химия дидактикасы
2
1+1+0
8
Химиядағы заманауи оқыту-әдістемелік
кешендері (ОӘК)
1+1+0
ХИМИЯ ЖӘНЕ ХИМИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯ БОЙЫНША IX ХАЛЫҚАРАЛЫҚ БІРІМЖАНОВ СЪЕЗІНІҢ ЕҢБЕКТЕРІ
578
Жұмыс оқу жоспарының келесі үлкен бөлігі «Оқудың қосымша түрлері» деп
аталады, онда практикалар, магистранттың ғылыми-зерттеу жұмысы, қорытынды
аттестаттаудың мерзімі және оларға берілген кредиттер саны көрсетілген (кесте 5).
Кесте 5 - Оқудың қосымша түрлері (17кредит)
Кредит
саны
Семестрлер
1
Кәсіби тәжірбие
6
1
II
III
IV
Педагогикалық тәжірибе
3
3
Зерттеу тәжірибесі 1
3
1
Зерттеу тәжірибесі 2
2
2
Магистранттың ғылыми-зерттеу
жұмысы
7
Ғылыми семинар I
1
1
Ғылыми семинар II
1
1
Ғылыми семинар III
1
1
Ғылыми семинар IV
4
4
3
Қорытынды аттестаттау
4
Кешенді емтихан
1
1
Диссертацияны рәсімдеу және қорғау
3
3
Магистрлік бағдарламаның жұмыс оқу жоспарымен қатар бекітілген форма және
регламентке сәйкес әрбір магистрант үшін жеке оқу жоспары жасалады. Әрбір модуль,
пән, практика үшін оқу жұмысының түрлері, аралық аттестаттау, қорытынды емтихан
формалары көрсетіледі.
Білім берудің дидактикалық моделінде құрылымдық та (мақсаты, мазмұны, әдістері,
оқыту құралдары, оқыту нәтижесі) және функционалды да құраушыларды көрсеткен
дұрыс: оқытушының іс-әрекеті (білім беру) және оқушының іс-әрекеті (білім алу). 1-ші
суретте бейнеленген оқытудың жалпы қабылданған үлгісі білім берудің екі жақты
сипатын (интерактивті) көрсетеді.
Сурет 1 – Білім беру процесінің негізгі құраушыларының өзара байланысы
Магистрлік диссертация тақырыбын таңдау және құрастыруда ғылыми жетекшілер
Ы.Алтынсарин атындағы Қазақ ұлттық ағарту академиясы жасаған 13.00.02 – Оқыту және
тәрбиелеу теориясы мен әдістемесі мамандығының паспортын (оқытудың саласы және
деңгейі бойынша) жетекшілікке алады, себебі оның мазмұны отандық және шетелдік білім
беру практикасы контекстіндегі білім беру жүйесінің барлық деңгейінде оқытудың
теориясы, әдістемесі және пәндік технологиясының (мысалы, химия) теория-әдіснамалық
негіздерін жасау болып табылады.
О
қу
ш
ы
л
ар
мазмұны
әдістері
оқыту құралдары
формалары
Б
ілі
м
б
еру
м
ақ
са
ты
Б
іл
ім
б
ер
у
н
әт
и
жес
і
о
қы
ту
ш
ы
ХИМИЯ ЖӘНЕ ХИМИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯ БОЙЫНША IX ХАЛЫҚАРАЛЫҚ БІРІМЖАНОВ СЪЕЗІНІҢ ЕҢБЕКТЕРІ
579
Ұсынылған оқу жоспарын толық орындаған және магистрлік диссертацияны сәтті
қорғап шыққан түлекке «6М011200-Химия» мамандығы бойынша педагогика
ғылымдарының магистрі академиялық дәрежесі дипломы беріледі және олар төмендегідей
құзыреттіліктерге ие болады:
- табиғат, қоғам және ойлау туралы (фактілер, түсініктер, заңдар, теориялар,
концепциялар) қазіргі заманғы білім жүйесіне ие болады;
- кәсіби міндеттерді орындауға мүмкіндік беретін инттеллектуалды және
эксперименталды біліктіліктер мен дағдыларға ие болады;
- химия саласындағы ғылыми зерттеулерді қазіргі заманғы деңгейде жүргізуге
мүмкіндік беретін шығармашылық қызмет тәжірибесіне ие болады;
- қоғамда болып жатқан процестерді сыни тұрғыда бағалауға мүмкіндік беретін
эмоционалды-құндылықты қатынас тәжірибесіне ие болады;
- жоғары оқу орнында химия және химияны оқыту әдістемесі саласындағы ғылыми
және химия-педагогикалық зерттеулердің әдіснамасын біледі;
-әлемдегі білім берудің дамуындағы (әсіресе, химиялық білімде) және өзінің
қызметінде тенденцияларды біледі;
- мақсат қалыптастыра білу және жоғары оқу орнындағы химия курсын оқытудың
мазмұнын, формасын, әдістерін және технологиясын таңдай біледі;
- білім алушылар мен студенттердің оқу жетістіктерін бағалай отырып қазіргі
заманғы жүйені пайдалана алады;
- компьютер мен қазіргі заманғы технологияны дамыған пайдаланушы деңгейінде
пайдалана алады;
- пәндердің қазіргі заманғы оқу-әдістемелік кешендеріне көрсетілетін талаптарды
біледі және оларды құрастыра алады;
- қазіргі заманғы тайм-менеджментті біледі және оларды өзінің қызметін
ұйымдастыруға пайдалана алады.
Әдебиеттер тізімі
1
Қазақстан Республикасының стратегиялық даму концепциясы «Қазақстан – 2030».
– Астана, 1998.
2
Қазақстан Республикасында білімді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған
мемлекеттік бағдарламасы. - Астана, 2010.
3
Қазақстан Республикасының жоғары оқу орнынан кейінгі білімді дамытудың
2010-2015 жылдарға арналған концепциясы. - Астана, 2009.
4
«Білім туралы» ҚР заңы. 27 шілде 2007 жыл №319-III.
5
Қазақстан Республикасындағы білім туралы заңнама.
Алматы: ЮРИСТ, 2007.
224 б.
6
«Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі кәсіби білім туралы» ереже (№ 3. 2007).
7
Магистратура бағыты бойынша Қазақстан Республикасының жалпыға міндетті
білім беру стандарты. Астана, 2010.
8
әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-нің академиялық саясаты. Алматы. «Қазақ
университеті» 2015 г.
ХИМИЯ ЖӘНЕ ХИМИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯ БОЙЫНША IX ХАЛЫҚАРАЛЫҚ БІРІМЖАНОВ СЪЕЗІНІҢ ЕҢБЕКТЕРІ
580
УДК 371.214
Наурызбаев М.К., Тасибеков Х.С.*, Ергобек Ш.К., Ефремов С.А.,
Нечипуренко С.В.
Казахский национальный университет им. аль-Фараби, г.Алматы, Казахстан
*E- mail:
Khaidar.Tasibekov@kaznu.kz
О модернизации учебно-образовательного процесса вузов в контексте развития
принципов Болонского процесса
В статье рассматриваются основные проблемы и пути решения нехватки
квалифицированных инженерных кадров, актуальность, возможность и предпосылки
аккредитации и сертификации образовательных программ на пути обеспечения высокого
качества подготовки инженеров и технологов.
Ключевые
слова:
образовательная
программа,
инженерно-технические
специальности, квалифицированные кадры.
Наурызбаев М.К., Тасибеков Х.С., Ергобек Ш.К., Ефремов С.А.,
Нечипуренко С.В.
Әл- Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті, Алматы қ., Қазақстан
Болон үрдісінің принциптерінің дамуының мәнмәтінінде жоғарғы оқу
орындарының білім беру үрдісін жетілдіру жайында
Мақалада кәсіби шыңдалған инженерлік кадрлардың жетіспеушілігінің негізгі
мәселелері мен ол мәселені шешудің жолдары, инженерлер мен технологтарды
даярлаудың жоғары сапасын қамтамасыз ету үшін білім бері бағдарламаларын
аккредитация мен сертификациялаудың өзектілігі, мүмкіндіктері жіне оның алғы
шарттары жайлы мәселелер қарастырылған.
Кілттік сөздер: оқу бағдарламасы, инженерлік-техникалық мамандықтар, білікті
кадрлар.
Nauryzbaev M.K., Tasibekov Kh.S., Ergobek Sh.K., Efremov S.A.,
Nechipurenko S.V.
Al-Farabi Kazakh National University, Almaty, Kazakhstan
On the modernization of teaching and educational process of higher education
institutions in the context of the principles of the Bologna Process
In the article considers the main problems and solutions of shortage of a qualified
engineering personnel, relevance, opportunity and prerequisites for the certification of
educational programs and the provision of high quality training of engineers and technologists.
Key words : technological specialization, educational program, qualified personnel.
Введение
В Стратегии «Казахстан-2050» - новый политический курс состоявшегося
государства Глава государства Н.А.Назарбаев отметил: «Высшее образование должно
ориентироваться в первую очередь на максимальное удовлетворение текущих и
перспективных потребностей национальной экономики в специалистах. Необходимо …
ХИМИЯ ЖӘНЕ ХИМИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯ БОЙЫНША IX ХАЛЫҚАРАЛЫҚ БІРІМЖАНОВ СЪЕЗІНІҢ ЕҢБЕКТЕРІ
581
усилить востребованные и перспективные направления научных и образовательных
дисциплин». В этой связи на общегосударственном уровне при синхронном
взаимодействий отраслевых министерств Правительства РК (МИНТ РК, МОН РК и др.), а
также территориальных госорганов вполне успешно реализована государственная
программа форсированного индустриально-инновационного развития (ГПФИИР). В
рамках реализации второго этапа данной госпрограммы (ГПИИР II) целью которой
является развитие индустриально-инновационной экономики Казахстана, ведущие
национальные университеты вузовской системы страны должны всецело интегрировать
свою деятельность с субъектами реального сектора экономики страны /1/.
Цель:
анализ возможности модернизации национальных систем подготовки
инженерных кадров в соответствии с международными стандартами.
Изложение основного материала
В настоящее время в стране динамично развивается «перерабатывающая
промышленность», а развитие перерабатывающего сектора экономики требует подготовки
и выпуска компетентных «химиков-технологов», «химиков-инженеров» и др.
специалистов новой формации, прошедших подготовку соответствующей специализации,
способных работать на предприятиях, выпускающих конкурентоспособную продукцию
высокого передела, а также ориентированных на конвертацию результатов
инновационных НИОКР в производство.
В этой связи необходимо проводить работу в направлении модернизации
национальных систем подготовки инженерных кадров в соответствии с международными
стандартами.
Проблему нехватки квалификационных кадров в области инженерии для
полноценного и комплексного развития можно подразделить на несколько
фундаментальных составляющих:
- недостаток и низкая квали фикация кадров с техническими и инженерными
навыками и специальностями на базе технического и профессионального образования;
- дефицит научных кадров по техническим, инженерным специальностям и
инновационному менеджменту;
- недостаточная гармонизация профессиональных стандартов с образовательными
стандартами;
- обучение осуществляется на основе «устаревших» знаний и технологий.
В развитых странах (США, Великобритания, Канада, Япония и др.) существует
двухступенчатая система гарантий качества подготовки специалистов в области техники
и технологии – профессиональных инженеров. Первая
ступень
–
общественно-
профессиональная
аккредитация
инженерных
образовательных
программ
в
университетах: ABET (США), ECUK (Великобритания), CEAB (Канада), JABEE (Япония) и
др.
Вторая ступень – сертификация и регистрация профессиональных инженеров:
NCEES (США), ECUK (Великобритании), Engineers Canada (Канада), IPEJ (Япония) и
др.
Аккредитация образовательной программы – подтверждение того, что ее
реализация позволяет выпускникам начать профессиональную деятельность («вхождение
в профессию»).
Сертификация специалиста – подтверждение того, что его квалификация
позволяет качественно и ответственно вести самостоятельную профессиональную
деятельность («овладение профессией»).
Преимущества системы аккредитации образовательных программ и сертификации
специалистов:
Cохранение звания «инженер» и укрепление его авторитета в условиях
уровневой системы высшего профессионального образования (бакалавр, магистр)
Совершенствование отечественного инженерного образования в
соответствии с мировыми тенденциями и критериями качества
ХИМИЯ ЖӘНЕ ХИМИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯ БОЙЫНША IX ХАЛЫҚАРАЛЫҚ БІРІМЖАНОВ СЪЕЗІНІҢ ЕҢБЕКТЕРІ
582
Подготовка специалистов в области техники и технологий, компетенции
которых признаются на международном уровне
Повышение глобальной конкурентоспособности национальной экономики
за счет развития компетенций инженерного корпуса страны.
В настоящее время Национальными профессиональными организациями созданы
международные структуры (FEANI, APEC Engineer Register, IPEA/EMF), формирующие
согласованные критерии сертификации профессиональных инженеров, а также
международные структуры (ENAEE, Washington Accord), разрабатывающие критерии
качества инженерного образования и аккредитации программ в вузах. В этой связи в
Республике Казахстан в 2007 году учреждено Казахстанское общество инженерного
образования KazSEE целью которой является содействие совершенствованию и развитию
в Казахстане инженерного и естественно-научного образования и инженерной
деятельности: создание условий для наиболее эффективной реализации творческого
потенциала членов Общества в интересах развития инновационного развития Республики
Казахстан; развитие международных связей и контактов в области инженерного и
естественно-научного образования.
KazSEE является единственным в Казахстане независимым аккредитационным
Центром, имеющим опыт проведения международной аккредитации образовательных
программ, который готов провести аккредитацию образовательных программ в рамках
ГПИИР. Он является представителем, а также членом следующих международных
организаций:
Международного консорциума обществ инженерного образования IFEES.
Европейской Федерации Национальных инженерных сообществ FEANI.
Международного общества инженерной педагогики IGIP.
Международной сети по обеспечению качества INQAAHE.
Европейской сети по аккредитации в области инженерного образования
ENAEE.
Заключено соглашение о партнерстве с Ассоциацией инженерного
образования России, Португалии и аккредитационным агентством в области инженерии
QUACING.
Заключены трехсторонние договора о сотрудничестве между Консорциумом
вузов по подготовке специалистов в рамках ГПИИР, KazSEE и ENAEE и Консорциумом
вузов по подготовке специалистов в рамках ГПИИР, KazSEE и IGIP
Заключено Худжандское соглашение Центрально-Азиатских обществ
инженерного образования.
Европейская сеть по аккредитации инженерных и естественно-научных
образовательных программ (ENAEE) - это сеть аккредитационных агентств, отвечает за
функционирование
общеевропейской
системы
аккредитации
инженерных
образовательных программ. ENAEE признана международным сообществом и состоит из
инженерных организаций стран Европы. ENAEE по результатам аккредитации
обеспечивает присвоение европейского знака качества EUR-ACE Label и
международного сертификата ENAEE.
Аккредитационный Центр KazSEE признанный партнер ЕС в рамках проектов по
инженерному образованию и аккредитации, который имеет партнерские отношения с
ENAEE.
Мероприятия, проводимые аккредитационным Центром KazSEE: разработана
нормативно-методическая
база
аккредитации,
стандарты
специализированной
аккредитации вузов первого и второго цикла, основанные на стандартах ENAEE;
разработано руководство по проведению самооценки вузов; сформирована база экспертов
по внешней оценке; осуществлена подготовка соответствующих специалистов
(аккредитующих экспертов); создана Федерация Центрально-Азиатских обществ
инженерного образования; проведена аккредитация более 20 образовательных программ.
|