Қазақстан республикасының Ғылым және жоғары білім министрлігі

Астық қоймасының жіктелуі 
Астық қоймаларының жіктелуі - астықты қоймаға жайғастыру әдісімен түсіру босату 
жұмыстарын механикаландыру дәрежесі, сақтау мезгіл уақыты және құрылыс 
материалдарын қолдану түрі сияқты жағдайларға байланысты анықталады. Бір тонна 
астықты жайғастыру үшін жай типтік қоймасының сыйымдылығы 2,5 – 3,0 м
3
көлемді керек 
етеді, ал элеваторда бұған 1,5 – 1,7 м
3
көлем қажет. 
Қазіргі уақытта көптеген типті астық қоймалары белгілі, олардың сыйымдылығы 
мына қатардағы сандарға тең: 2500; 2800; 3000; 3200; 5500; 7500 т. 
Астық қоймалары еденіне байланысты екі түрге бөлінеді: жазықтық еденді астық 
қоймасы және көлбеу еденді астық қоймасы. 
Ең басты оларға қойылатын талап: оның құрылыс және қолдану негізіндегі 
экономикалық тиімділігі. 
Қойманың негізгі өлшемдері оның құрылыстық нормасын және жұмысқа қолдану 
жағдайын ескеріп, астықты сапалы сақталуын толық қамтамасыз етуі керек. Астық 
кәсіпорындарындағы қоймалардың жіктелуі 1-суретте келтірілген. 
Қойманың сыйымдылық көлемі мына формуламен есептеледі:
;
)
(
2
2








−






+
+
+
+
=
h
H
b
B
a
A
ABh
E
n
Мұндағы:
А- қойманың ішкі ұзындығы, м; 
В- қойманың ішкі ені,м; 
h- астықты қабырға бойында толтыру биіктігі, м; 
а- жоғары бетіндегі толтыру ұзындығы, м; 
b- жоғары бетіндегі толтыру ені, м; 
Н-қоймадағы астықтың орта жағынждағы толтыру биіктігі, м; 
1-сурет. Астық қоймасының жіктелуі 
−
 астық натурасының салмағы, г/м
3
. 

Қоймада жайылған астық бетінің 
а және 
b
шамаларын формулалармен есептеуге 
болады: 


ctg
h
H
B
b
ctg
h
H
A
a
)
(
2
;
)
(
2
−
−
=
−
−
=
Мұндағы: 
−

табиғи бұрышы, град. 
0
25
=

. 
Жай қоймаларға астық дақылдарының әртүрлі сападағы массасын орналастырғанда, 
оның паспорттық сыйымдылығын 10....20%төмендетеді. 
Жай қоймаға әртүрлі дақылдар мен оның өнімдерін жайғастырғанда натурасының 
шамасын мына төмендегі мөлшерде қабылдауға болады (т/м
3
): 
Бидай 
0,68... 0,92 
Қара бидай 
0,58...0,78 
Жүгері:
Собықпен 
0,45...0,65 
Дәнімен 
0,70...0,80
Арпа 
0,48...0,72
Сұлы 
0,45...0,67
Күріш 
0,56...0,65
Қарақұмық 
0,46...0,58
Тары 
0,70...0,83
Бұршақ 
0,80...0,83
Күнбағыс 
0,30...0,45
Зығыр тұқымы 
0,60...0,73
Астық қалдықтары 
0,50...0,85
Шөп бөлгіштегі шаң 
0,30...0,73

жүктеу/скачать 4,98 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: