Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевтың 021 жылы қаңтарда жарияланған «Тәуелсіздік бәрінен қымбат»
жүктеу/скачать 1,32 Mb. Pdf көрінісі
|
2021-16
- Бұл бет үшін навигация:
- Қазақ хандығының 550 жылдық мерейтойына арналып салынған монумент алыстан мұнартып көз тартатын көркем құндылықтың бірі саналады. Тәуке хан көшесінің бойындағы
| немесе «жеті келіншек»
Р «Қазақ хандығы» монументі Тараз қаласының батыс қақпасынан кіреберісте орналасқан еңселі ескерткіштің бірі. Қазақ хандығының 550 жылдық мерейтойына арналып салынған монумент алыстан мұнартып көз тартатын көркем құндылықтың бірі саналады. Тәуке хан көшесінің бойындағы қаланың ең көрікті алаңдарының бірінде орналасқан мону- мент «Қазақстанның киелі жерлерінің географиясы» жобасы аясындағы еліміздің өңірлік қасиетті нысандар тізіміне енген. Осыдан отыз жыл бұрын еліміз егемендігін алды да, отыз күн ораза ұстау пары- зымыз да ортамызға оралды. Әрине, Кеңес Одағы кезінде де ата-апаларымыз ауыз бекітіп, тіпті өз үйлерінде намаздарын да оқып жатты. Алайда дінді ұстануға жаппай еркіндік берілгені азаттықтың ақ таңы атып, Тәуелсіздік Туы тігілген соң ғана мүмкін болғанын ешкім жоққа шығара алмас. ас, біз ақын- жазушыларымызды, әншілерімізді бір кісідей білеміз, ал суретшілерімізді көп біле бермейтініміз де жасырын емес. Алдағы уақытта «Ана тілінің галереясы» айдары ая- сында сол олқылықтың орнын (егер солай деп қабылдасаңыз) толты- ру үшін қазақ бейнелеу өнерінің ірі тұлғалары мен олардың үздік туындыларының мазмұны жөнінде қысқаша баяндап отырмақшымыз. «Өз туған ошағыңнан алыста, өзге өлкеде жүріп өнеріңді өрістету мүмкін емес. Шынайы өнер еш боямасыз, өз топы рағынан ғана тамыр тартады, топыраққа тартып туады екен.» Орал Таңсықбаев «Қазақ хандығы» мүсіндік композициясы ақ мәрмәрдан жасалған 27 метрлік стелла және оның екі жағында екі хан – Керей мен Жәнібек тақта отыр. Хандықтың алғаш осы ңірде құрылғандығы туралы Жарлық етіп жатқанын білдіретін белгі – ол Керейдің қолындағы қағаз бен қалам. Ал Жәнібектің қолындағы найзасы мен тізесіне қойған қылышы оның қайрат, қажырын, ерік-жігерін к рсетеді. Керей мен Жәнібек хандар – Қазақстан тарихындағы аты аңызға айналған тұлғалар. 3здерін «қазақ» деп атаған халықтың шығу тегі және жаңа мемлекеттің тарихи аренаға к терілуі осы екі ханның атымен тығыз байланысты. Керей мен Жәнібек Қазақ хандығының негізін қалаушылар ретінде тарихқа енді. Қазақ хандығының қашан, қай жерде құрылғандығы ж нінде нақты дерек беретін, Мұхаммед Хайдар Дулатидің «Тарих-и Рашиди» еңбегінде, Дешті-Қыпшақты билеген >білқайыр хандығынан б лініп шыққан Жәнібек пен Керей сұлтандар бастаған қазақ халқы Моғолстанның батыс б лігіндегі Шу бойы мен Қозыбасы ңірі аралығына келіп қоныс тепкендігі баяндалады. Жалпы Қазақ хандығының құрылуы осыған дейін бүкіл Қазақстан аумағында болған әлеуметтік-экономикалық және этно-саяси үдерістердің заңды қорытындысы еді. Керей мен Жәнібектен бергі иісі қазақ хандарының бәрі тарих сахнасынан ойып тұрып орын алатын қуатты мемлекет құруды армандады. Қазақтың кеудесіндегі үміт оты бірде лау- лап, бірде шудің аз алдында тұрса да с нбеді. >р қазақ қасық қаны қалғанша арпалысты, тәуелсіздіктің туын құлатпауға тырысты. Ақыры Алаш жұрты азат ел болып, ркениет к шіне ілесті. Тараз ңірінде, Талас пен Шу зендерінің бойында Керей мен Жәнібек Қазақ хандығының негізін қалаған еді. «Қазақ хандығы» монументінің осы ңірде орналасқаны да кездейсоқ емес. Ескерткіш Тараз қаласының зіндік символы ретінде алыстан келген қонақтарға тарихтан сыр шертеді. жүктеу/скачать 1,32 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|