ҚазаҚстан Республикасының тәуелсіздігіне 25 жыл


солтүстік ҚазаҚстан облысының аумағында



Pdf көрінісі
бет65/70
Дата21.01.2017
өлшемі8,11 Mb.
#2404
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   70

солтүстік ҚазаҚстан облысының аумағында 
діни экстРемизм мен теРРоРизмге ҚаРсы әРекет етуге бағытталған 
шаРалаРды ҚысҚаша талдау
Н.Н. Сүлейменова, 
ҚР ІІМ Б.Бейсенов атындағы Қарағанды академиясының ҒЗИ орталығының ғылыми қызметкері,  
заң ғылымдарының магистрі, полиция капитаны
Ғылыми зерттеу аясында Солтүстік Қазақстан облысындағы діни жағдайға талдау жүргізіліп, 
діни экстремизм мен терроризмнің алдын алуға шаралар қарастырылған.
Солтүстік  Қазақстан  облысының  аумағы  -  97,  99  мың  шаршы  км.  және  республика 
аумағының 3, 28 % (Республика бойынша 6-орын) құрайды.
Әкімшілік орталығы – Петропавл қаласы. Тұрғындарының саны 571 637 адамды, халықтың 
құрамы көп ұлтты, басым бөлігін орыстар - 49,90 %, қазақтар - 34,36 %, украиндар - 4,44 %, 
немістер - 3, 54 %, поляктар – 2,19 %, татарлар – 2,19 %, белорустар – 1,03 % құрайды.
Облыста  13  әкімшілік  аудан,  5  қала  бар.  Облыс  аумағы  Қазақстанның  Қостанай  және 
Ақмола облыстарымен және Ресей Федерациясының Қорған, Түмен, Омбы облыстарымен 
шекараласады [1]. 
2016 жылдың 1 маусымдағы жағдайында жергілікті жұмыспен қамту органдарының есебі 
бойынша жұмыссыздардың саны 2035 адам тіркелген. 
Облыста 79 балабақша бар, оның ішінде: 65 - мемлекеттік, 14 - мемлекеттік емес, сонымен 
қатар 1 «Мектеп-балабақша» кешені, 479 миниорталықтар (9 жекеменшік) [2]. 
5 жоғары оқу орны бар, оларды атап айтсақ, Қазақстан Республикасы ІІМ ІӘ Жоғары әскери 
училищесі, Халықаралық бизнес және құқық халықаралық өңірлік институты, Қазақстан-
Ресей университеті, «Сана» білім беру кешені, Солтүстік Қазақстан Заң академиясы.
Қазақстан Республикасында діни экстремизм мен терроризмге қарсы іс-қимыл жөніндегі 
2013-2017 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарлама аясында Солтүстік Қазақстан облысының 
аумағында  діни  экстремизм  мен  терроризмнің  алдын  алу  мәселелері  бойынша  бірнеше 
жұмыстар атқарылуда. 
Солтүстік Қазақстан облысы еліміздің ең көп ұлтты және көп конфессионалдық өңірлерінің 
бірі болып табылады. Облыста 134 діни бірлестік тіркелген. 169 ғибадат үйлері, оның ішінде: 
66 мұсылмандық мешіт, 31 православтық храм, 44 – католиктік костелдер қызмет етеді [3]. 
Солтүстік Қазақстан облысының аумағында 46 миссионер тіркелген, сонымен қатар Римдік-
католиктік приходтарда – 44 азамат миссионерлік қызметтерін жүзеге асырады: Қазақстан 
Республикасынан  –  5,  Польшадан  –  31,  Австриядан  –  3,  Беларус  Республикасынан  –  2, 
Швейцариядан – 1, Ресейден - 2. 
Облыстағы дінге сенетін тұрғындардың басым бөлігі ханафи мазхабындағы мұсылмандар 
және православтық бағытындағы христиандардан тұрады. Халықтың 41 % - ислам дінін, 52 
% - православтық, 6 % - католиктер, 1 % -протестанттық дінді ұстанады [4]. 
Дәстүрлі діндермен қатар өңірде дәстүрлі емес конфессиялар мен деноминациялар, діни 
бірлестіктер  қызметін  жүзеге  асырады.  Облыста  26  протестант,  соның  ішінде  дәстүрлі 
протестанттық пен дәстүрлі емес протестанттық діни бірлестіктері тіркелген. Діндарлардың 
28 ғибадат үйлері бар.
Евангелие Христиан Баптистері Шіркеулерінің одағының діндарлар саны - 700-ден 1000 
адамға дейінгі аралықта өзгеріп тұрады.
Евангелие  –  Лютеран  Шіркеуіндегі  діндарлардың  жалпы  саны  -  200-250  адам 
5 секция  
    Н.Н. сүлейменова
362
шкафов, хранилищ;
8) выявления и пресечения запрещенных связей осужденных с иными лицами;
9) обеспечения личной безопасности осужденных, персонала УИС и иных лиц;
10) выявления и изъятия в порядке, установленном уголовно- процессуальным законодательством, 
предметов и документов, которые могут стать вещественными доказательствами по уголовным 
делам о преступлениях, совершенных в учреждениях УИС [3].
3.  Виды  обысковых  мероприятий  на  территории  учреждений  УИС  и  охраняемых 
объектах
Существуют следующие виды обысковых мероприятий на территории учреждений УИС 
и охраняемых объектах:
1) личный обыск (полный и неполный);
2) общий обыск.
Личный обыск осужденных проводится с целью обнаружения и изъятия у них запрещенных 
вещей.
Личный  обыск  может  быть  полным  -  с  полным  раздеванием  обыскиваемого  лица,  и 
неполным, - когда лицу предлагается снять лишь верхнюю одежду и обувь. Он производится 
лицами одного пола с обыскиваемым [4].
В заключение можно отметить, что, по данным Комитета УИС, количество и разнообразие 
запрещенных в учреждениях УИС объектов имеет место быть. Однако в процессе подготовки 
и  совершения  преступлений,  осужденные  всё  же  используют  запрещенные  в  учреждении 
предметы: наркотики, деньги, сотовые телефоны, колюще-режущие предметы, разнообразные 
технические средства и т.д., которые являются либо объектами, либо орудиями противоправной 
деятельности.
Указанные объекты, в силу различных причин, не всегда фигурируют в уголовных делах. 
Это связано с тем, что отсутствует должная фиксация полученных результатов и т.д. Как 
показывает практика, для проведения режимных мероприятий не используются технические 
средства документирования; при их проведении отсутствуют лица, которые в последующем 
могли бы выступить в качестве свидетелей. В некоторых случаях должным образом изъятые 
предметы, которые могли бы являться вещественными доказательствами, не истребуются 
следователями.
К тому же должностные лица, расследующие преступления, совершенные осужденными 
в  учреждениях  УИС,  не  всегда  принимают  процессуальные  решения  об  использовании 
предметов, изъятых при проведении режимного досмотра или обыска, в качестве вещественных 
доказательств.  Информация,  полученная  при  производстве  досмотра  и  обыска,  не  всегда 
в полном объеме реализуется в процессе расследования, что отрицательно сказывается на 
установлении всех обстоятельств совершения преступления.
СПИСОК ЛИТЕРАТУРы
1.  Об  утверждении  Правил  организации  деятельности  по  осуществлению  контроля  и 
надзора за поведением лиц, содержащихся в учреждениях уголовно-исполнительной системы, 
и производства досмотров и обысков: приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан 
№ 536 от 20 августа 2014 года.
2. Бриллиантов А.В. Уголовно-исполнительное право Российской Федерации: учеб. / А.В. 
Бриллиантов, С.И. Курганов. - М.: ТК Велби, Изд-во Проспект, 2010. - 271 с.
3. Григорьев В.Н. Уголовный процесс: учеб. / В.Н. Григорьев, А.В. Победкин, В.Н. Яшин. 
- М.: Изд-во Эксмо, 2011. - 421 с.
4. Рыжаков А.П. Обыск: основания и порядок производства: научно-практ. рук-во / А.П. 
Рыжаков. - Ростов н/Д: «Феникс», 2006. - 17 с.
ТҮЙІН
Мақалада Қазақстан Республикасы қылмыстық-атқару кодексін жетілдіру бойынша ұсыныстар 
қарастырылған. Тінту, тексеру, тінту жұмысы сияқты түсініктерді енгізу ұсынылады. Ұсынылып 
отырған  түсініктердің  негізінде  ҚАЖ  мекемелері  қызметін  регламенттейтін  бұрықтарға 
өзгерістер мен толықтырулар енгізу қажеттілігі туындайды.
РЕЗЮМЕ
 В статье рассмотрены предложения по совершенствованию уголовно-исполнительного 
В.и. Пьянников

364
шамасында.
«Петропавл қаласының Жетінші күн адвентис христиандарының жеке қонысты шіркеуі» 
жергілікті діни бірлестігіндегі діндарлар саны - 100 адамға жуық.
Евангелие сенімінің христиандары діндарлар саны 100 адамға жуық.
«Емануил»  Евангелие  сенімі  христиандарының  игілік  жасау  және  евангелизациялау 
миссиясының ерушілер саны - 450-500 адам.
«Солтүстік  Қазақстан  облысының  «Жаңа  өмір»  Евангелие  Сенімі  Христиандарының 
Шіркеуіндегі» адепттер саны - 70-90 адам.
«Солтүстік Қазақстан облысының «Құдай үйі» Евангелиенің Елеуіктер Сенімі Христиандарының 
Шіркеуіндегі ерушілердің саны 50 адам.
«Святость евангелиелік христиан шіркеуіндегі» адепттер саны – 20 адам.
«Солтүстік Қазақстан облысының «Освобождение» Евангелие Сенімі Христиандарының 
Шіркеуіндегі» адепттер саны шамамен 50 адам.
«Агапе» Евангелие христиан шіркеуіне үнемі келушілердің саны – 30 адамға жуық.
«Солтүстік Қазақстан облысының Христиан Жаңа апостол шіркеуіне» үнемі келушілердің 
саны – 200 адам.
«Солтүстік  Қазақстан  облысының  Иегова  Куәгерлері  христиан  пресвитериан  шіркеуі» 
жергілікті діни бірлестігінде бірлестік мүшелерінің жалпы саны 370-тен 400 адамға дейін 
өзгеріп тұрады.
«Петропавл  қаласының  «Благодать»  хрестиан  пресвитериан  шіркеуіне»  келушілердің 
жалпы саны – 120 адам.
Дінтану мамандығы бойынша жоғары діни оқу орындарында 3 адам білім алуда. Діндар 
адамдар жастарға түсіндіру жұмысын жүргізу кезінде шетелдегі теологиялық оқу орындарына 
емес, отандық теологиялық оқу орындарында «Нұр Мүбарак» медресесінде білім алуларын 
айтып түсіндіреді.
Солтүстік Қазақстан облысында дін саласындағы мемлекеттік саясатты түсіндіру бойынша 
жүйелі жұмыстар жүргізілуде. 1 облыстық, 1 жастардың, 1 қалалық, 13 аудандық дін саласындағы 
ақпараттық-түсіндіру топтары жұмыс істеуде. Ақпараттық-насихаттау топтарының жұмысын 
жақсарту  және  олардың  халық  арасындағы  беделін  арттыру  мақсатында  16  ақпараттық-
түсіндіру топтарының құрамына ислам мен православ христиандығының өкілдері – 30 адам, 
12  этномәдени  орталық,  16  үкіметтік  емес  және  жастар  ұйымдары  және  10  ел  арасында 
беделді азамат тартылды [5]. 
Облыста  2016  жылдың  1-тоқсанында  діни  экстремизм  мен  терроризмнің  алдын  алуға 
арналған  6057  адамды  қамтыған  160  ақпараттық-түсіндіру  іс-шаралары  өткізілді.  Оның 
ішінде:  кездесулер  –  145,  семинар-тренингтер  –  13,  дөңгелек  үстелдер  –  2.  Іс-шараның 
көп  бөлігі  жастармен  –  124  (5453  адам),  сонымен  қатар  құқық  қорғау  құрылымдарының 
қызметкерлерімен – 12 (245 адам), мемлекеттік қызметшілермен және ақпараттық-түсіндіру 
топтарының мүшелерімен - 6 (250 адам), халықпен – 10 (320 адам) өткізілді. Протестанттық 
діни бірлестіктерде 1500 адамды қамтыған 5 үлкен іс-шара өткізілді.
Қалалық ішкі істер басқармасының базасында діни экстремизм мен терроризмнің, деструктивтік 
діни ұйымдардың қызметін алдын алу бойынша полиция учаскелік инспекторларына семинар-
тренинг өткізілді. Оған 32 адам қатысқан.
«Қызылжар» орталық мешітінде араб тілін, исламның тарихын оқыту бойынша (25 адам) 
курстар өткізіліп тұрады.
Мемлекеттік органдар мен үкіметтік емес ұйымдардың ақпараттық-түсіндіру жұмыстары 
мен ұйымдық-тәжірибелік іс-шараларды масштабты түрде өткізуі діни жағдайлардың алдын 
алуға көмектеседі.
Дін  саласындағы  мемлекеттік  саясатты  жарыққа  шығаруға,  конфессияаралық  диалогті 
күшейтуді насихаттауда бұқаралық ақпарат құралдары маңызды рөл атқарады.
35 облыстық және аудандық бұқаралық ақпарат құралдарында, сонымен қатар 3 өңірлік 
телеарнада «Иман таразы», «Имандылық», «Дін және уақыт», «Духовное наследие», «Согласие 
силы множит», «Ассамблея», «Под шаныраком дружбы», «Дінаралық келісім – еліміздің тірегі», 
«Діні бөлек, ділі бір», «Иман нұры», «Благовест» және т.б. айдарлар ашылып, жұмыс істеуде. 
Өңірлік баспа бұқаралық ақпарат құралдарында конфессиаралық қарым-қатынасты нығайтуға 
бағытталған 869 материал шығарылды. «Қазақстан-Петропавл», «МТРА» телеарналарында 
«Радикализм біздің жол емес!» деректі фильмі көрсетілді (екі тілде 12 көрсетілім). Халықтың 
терроризм  актілері  туралы  жалған  хабарлама  үшін  қылмыстық  жауапкершілік  туралы 
Н.Н. сүлейменова

365
хабардарлығын арттыру мақсатында аптасына 2 рет мерзімділікпен қос тілде «Телефонды 
терроризм» ролигі трансляцияланады. Бұдан бөлек Дін істері басқармасының «udr.sko.gov.
kz», “Конфессияаралық қарым-қатынастарды талдау және дамыту орталығы» carmo.sko.kz 
ресми сайттарында теологтардың, дінтанушылардың материалдары, өткізілген іс-шаралар 
материалдары тұрақты түрде жарияланып тұрады.
2015  жылы  Дін  істері  басқармасының  діни  экстремизм  мен  терроризмнің  алдын  алу 
бойынша мемлекеттік органдардың ақпараттық-насихаттау қызметінің тиімділігін бағалау 
және діни ахуалын зерделеу мақсатында әлеуметтік зерттеулер жүргізілді.
Жүргізілген сауалнамалардың нәтижесі өңірдегі діни ахуалдың тұрақтылығын көрсетті. 
Жалпы діндарлар 10%-ға жуығын құрайды, олардың көп бөлігі облыс орталығында тұрып 
жатыр.  Діни  ахуал  мен  конфессияаралық  қарым-қатынастарға  тұрақты  оң  баға  берген. 
Респонденттердің негізгі бөлігі діни ахуалға ықпал ететін негізгі фактор діни және құқықтық 
сауаттылық деңгейінің төмендігі деп санайды.
Солтүстiк  Қазақстан  облысы  Дiн  iстерi  басқармасының  жанында  «Конфессияаралық 
қатынастарды талдау мен дамыту орталығы» коммуналдық мемлекеттік мекемесі жұмыс iстейдi. 
Орталық  жұмысы  екi  бағытта  —  тұрғындар  арасында  ақпараттық-түсiндiру  жұмыстарын 
және  өңiрдегi  дiни  ахуалға  мониторинг  жасауға  бағытталған  талдау  қызметiн  жүргiзедi. 
Дiни экстремизмнiң алдын алу мәселелерi бойынша тұрғындар арасында ақпараттық және 
ағартушылық жұмыстар жүргiзіп отырады.
Дін мәселелері бойынша дерадикализациялау жөніндегі жұмыстарды белсендіру мақсатында 
Дін істері басқармасы жанында деструктивті діни ағымдардан зардап шеккендерге көмек 
көрсету бойынша арнайы орталығы қызмет етеді. Деструктивті діни ағымдардың қызметінен 
зардап шеккен азаматтар хабарласу үшін сенім телефоны бар [6]. 
Хабарласқан адамдарға консультативтік, психологиялық және құқықтық көмек көрсетіледі. 
2015 жылы кеңес және құқықтық көмек алуға 9 адам хабарласқан [7]. 
Солтүстік Қазақстан облысында 6 - арнайы түзету мекемелері бар. Атап айтсақ, 1 - күдікті 
және айыптыларды ұстайтын тергеу изоляторы, 1 - әйелдердің жалпы режимдегі колониясы, 
1- еркектердің жалпы режимдегі колониялары, 1 - особый режимдегі колониясы, 1 - қатаң 
режимдегі колониясы, 1 - қоныстандыру-колониясы [8].
Діни ағымдарды ұстанушылардың жағынан діни заңнаманы бұзуды анықтау және бұлтарпау 
бойынша мақсатқа бағытталған жұмыстар атқарылуда. Солтүстік Қазақстан облысы ІІД-нің 
экстремизммен күресу жөніндегі бөлімінің ақпараты бойынша 2015 жылы терроризм актісі 
туралы  көрінеу  жалған  хабарлама  беру  2  фактісі  тіркелен.  Күдікті  адамдар  құрықталған. 
Тексеріс  барысында  радикалдық  ағымдарға  қатысы  жоқ  бұзақылықпен  жасаған  адамдар 
болып анықталды.
2014 жылы дінге қатысты 32 құқық бұзушылық анықталса, 2015 жылы 8 құқық бұзушылық 
оның ішінде: 6 – басшылық фактілері мен тіркелмеген діни бірлестіктерге қатысу, 2 факті заңсыз 
медициналық фармацевтикалық қызметке, әкімшілік жауапкершілікке 6 адам тартылды.
Қазіргі таңда түзету мекемелерінде экстремистік және террористік сипаттағы қылмыстар 
жасағаны  үшін  20  адам  жазаларын  өтеуде.  Олардың  барлығы  республикамыздың  басқа 
облыстарынан келгендер. Сотталғандар арасында радикалды идеологияларды таратуға жол 
бермеу мақсатында СҚО ҚАЖД мен ішкі істер департаменті арнайы жедел алдын алу іс-
шараларын жүргізіп отырады [9].
Қазіргі таңда экстремистік және террористік бағытта жасалған қылмыстар белгіленген 
жоқ. Соңғы жылдардағы құрылымдық баланс дәстүрлі конфессиялардың басымдық жағдайы 
(Ислам және Православия) өңірде конфессияаралық қатынас тұрақты жағдайды сақтауда.
Облыста діни үрдістерді жүйелі талдауда, сонымен қатар жүргізілген әлеуметтік зерттеулердің 
нәтижелері  бойынша  Солтүстік  Қазақстан  облысының  діни  ахуалына  тұрақты  деген  баға 
беруге болады. 
 Өңірде діни экстремизм және терроризм идеологияларынан арылуға шараларды арттыру 
мақсатында төмендегідей бағытта жұмыстар жасау керек:
Экстремистік күштердің теріс пиғылды ықпалынан сақтап қалу үшін дін саласында үгіт-
насихат, ағарту және түсіндірме жұмыстарын жиі жүргізіп отыру керек.
Жергілікті  билік  органдары  халықты  патриотизм,  ұлттық  және  діни  төзімділік  рухына 
тәрбиелеуге,  діни-саяси  экстремизм  және  терроризм  идеологиясынан  бас  тартуға  ерекше 
назар аударуы тиіс.
 Солтүстік Қазақстан облысы ІІД ЭҚКБ қызметкерлерінің жергілікті дәстүрлі дін өкілдерімен 
солтүстік Қазақстан облысының аумағында діни экстремизм мен терроризмге
364
шамасында.
«Петропавл қаласының Жетінші күн адвентис христиандарының жеке қонысты шіркеуі»
жергілікті діни бірлестігіндегі діндарлар саны - 100 адамға жуық.
Евангелие сенімінің христиандары діндарлар саны 100 адамға жуық.
«Емануил»  Евангелие  сенімі  христиандарының  игілік  жасау  және  евангелизациялау
миссиясының ерушілер саны - 450-500 адам.
«Солтүстік  Қазақстан  облысының  «Жаңа  өмір»  Евангелие  Сенімі  Христиандарының
Шіркеуіндегі» адепттер саны - 70-90 адам.
«Солтүстік Қазақстан облысының «Құдай үйі» Евангелиенің Елеуіктер Сенімі Христиандарының
Шіркеуіндегі ерушілердің саны 50 адам.
«Святость евангелиелік христиан шіркеуіндегі» адепттер саны – 20 адам.
«Солтүстік Қазақстан облысының «Освобождение» Евангелие Сенімі Христиандарының
Шіркеуіндегі» адепттер саны шамамен 50 адам.
«Агапе» Евангелие христиан шіркеуіне үнемі келушілердің саны – 30 адамға жуық.
«Солтүстік Қазақстан облысының Христиан Жаңа апостол шіркеуіне» үнемі келушілердің
саны – 200 адам.
«Солтүстік  Қазақстан облысының Иегова  Куәгерлері  христиан пресвитериан шіркеуі»
жергілікті діни бірлестігінде бірлестік мүшелерінің жалпы саны 370-тен 400 адамға дейін
өзгеріп тұрады.
«Петропавл  қаласының «Благодать»  хрестиан пресвитериан шіркеуіне»  келушілердің
жалпы саны – 120 адам.
Дінтану мамандығы бойынша жоғары діни оқу орындарында 3 адам білім алуда. Діндар
адамдар жастарға түсіндіру жұмысын жүргізу кезінде шетелдегі теологиялық оқу орындарына
емес, отандық теологиялық оқу орындарында «Нұр Мүбарак» медресесінде білім алуларын
айтып түсіндіреді.
Солтүстік Қазақстан облысында дін саласындағы мемлекеттік саясатты түсіндіру бойынша
жүйелі жұмыстар жүргізілуде. 1 облыстық, 1 жастардың, 1 қалалық, 13 аудандық дін саласындағы
ақпараттық-түсіндіру топтары жұмыс істеуде. Ақпараттық-насихаттау топтарының жұмысын
жақсарту  және  олардың  халық  арасындағы  беделін  арттыру  мақсатында  16  ақпараттық-
түсіндіру топтарының құрамына ислам мен православ христиандығының өкілдері – 30 адам,
12  этномәдени орталық,  16  үкіметтік  емес  және  жастар  ұйымдары  және  10  ел  арасында
беделді азамат тартылды [5].
Облыста  2016  жылдың  1-тоқсанында  діни  экстремизм  мен  терроризмнің  алдын  алуға
арналған  6057  адамды  қамтыған  160  ақпараттық-түсіндіру  іс-шаралары  өткізілді.  Оның
ішінде:  кездесулер  –  145,  семинар-тренингтер  –  13,  дөңгелек  үстелдер  –  2.  Іс-шараның
көп бөлігі  жастармен –  124  (5453  адам),  сонымен қатар  құқық  қорғау  құрылымдарының
қызметкерлерімен – 12 (245 адам), мемлекеттік қызметшілермен және ақпараттық-түсіндіру
топтарының мүшелерімен - 6 (250 адам), халықпен – 10 (320 адам) өткізілді. Протестанттық
діни бірлестіктерде 1500 адамды қамтыған 5 үлкен іс-шара өткізілді.
Қалалық ішкі істер басқармасының базасында діни экстремизм мен терроризмнің, деструктивтік
діни ұйымдардың қызметін алдын алу бойынша полиция учаскелік инспекторларына семинар-
тренинг өткізілді. Оған 32 адам қатысқан.
«Қызылжар» орталық мешітінде араб тілін, исламның тарихын оқыту бойынша (25 адам)
курстар өткізіліп тұрады.
Мемлекеттік органдар мен үкіметтік емес ұйымдардың ақпараттық-түсіндіру жұмыстары
мен ұйымдық-тәжірибелік іс-шараларды масштабты түрде өткізуі діни жағдайлардың алдын
алуға көмектеседі.
Дін саласындағы  мемлекеттік  саясатты  жарыққа  шығаруға,  конфессияаралық  диалогті
күшейтуді насихаттауда бұқаралық ақпарат құралдары маңызды рөл атқарады.
35 облыстық және аудандық бұқаралық ақпарат құралдарында, сонымен қатар 3 өңірлік
телеарнада «Иман таразы», «Имандылық», «Дін және уақыт», «Духовное наследие», «Согласие
силы множит», «Ассамблея», «Под шаныраком дружбы», «Дінаралық келісім – еліміздің тірегі»,
«Діні бөлек, ділі бір», «Иман нұры», «Благовест» және т.б. айдарлар ашылып, жұмыс істеуде.
Өңірлік баспа бұқаралық ақпарат құралдарында конфессиаралық қарым-қатынасты нығайтуға
бағытталған 869 материал шығарылды. «Қазақстан-Петропавл», «МТРА» телеарналарында
«Радикализм біздің жол емес!» деректі фильмі көрсетілді (екі тілде 12 көрсетілім). Халықтың
терроризм  актілері  туралы  жалған хабарлама  үшін қылмыстық  жауапкершілік  туралы
Н.Н. сүлейменова

366
тығыз өзара әрекеттестік жүргізіп өздерінің жалпы діни білімдерінің деңгейін жоғарлатуы, 
дәстүрлі емес діни ағымдарды анықтау белгілерін үйренуі қажет. Сонымен қатар, радикалды 
діни ағымдардың жолын кесу, оларға бөгет жасау мақсаттарында жергілікті тұрғындарды 
қоғамдық орындарда, мекемелер мен ұйымдарда дәстүрлі дінмен ақпараттандыру жұмыстарын 
бірлесіп жүргізу керек.
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. Солтүстік Қазақстан облысы // https://kk.wikipedia.org/wiki/
Солтүстік_Қазақстан_облысы
2. Справка об итогах социально-экономического развития Северо-Казахстанской области
http://uebp.sko.gov.kz/page.php?page=spravka_ob_itogah_socialno&lang=2
3.  Религиозная  грамотно сть  фактор  стабильно сти  http://www.inform.kz/rus/
article/2912312
4. Статистическая информация
5. Солтүстік  Қазақстан  облысы  Дін  істері  басқармасының  2016  жылғы  3  наурыздағы
шығыс № 35.1.10/133 хаты
6.  Религиозная  грамотно сть  фактор  стабильно сти  http://www.inform.kz/rus/
article/2912312
7. Статистическая информация
8. В Северном Казахстане планируют построить мужскую колонию камерного содержания с
трехуровневым режимом безопасности. http://newskaz.ru/regions/20160420/11712657.html
9. Проблема – глобальная, разговор – серьезный // http://izdatelstvo-sk.kz/?p=12207
ТҮЙІН
Мақалада Солтүстік Қазақстан облысындағы діни экстремизммен және терроризммен күресуге 
байланысты  жағдай  қарастырылады,  облыстағы  діни  бірлестіктер  туралы  статистикалық 
мәліметтер  келтіріледі,  діни  экстремизммен  және  терроризммен  күресуге  бағытталған 
шараларға талдау жасалады.
РЕЗЮМЕ
В статье рассматривается ситуация по борьбе с религиозным экстермизмом и терроризмом 
в  Северно-Казахстанской  области,  приводятся  статистические  данные  по  религиозным 
объединениям в области, проводится анализ мер, напарвленных на борьбу с религиозным 
экстермизмом и терроризмом.
RESUME
The article considers the situation about fight against religious extremism and terrorism in 
North  Kazakhstan  region,it  presents  the  statistical  data  on  religious  groups  in  the  region,  the 
analysis of measures aimed at fighting against terrorism and religious extremism. 
пРавовое РегулиРование РаскРытия уголовных пРавонаРушений
Юдаков К.И.,
начальник кафедры ОРД Костанайской академии МВД РК им. Ш. Кабылбаева,
магистр юридических наук, полковник полиции
Одной из задач уголовного процесса в Республике Казахстан является беспристрастное, 
быстрое и полное раскрытие уголовных правонарушений (ч. 1 ст. 8 УПК РК) [1]. Попробуем 
разобраться, какие же лица и подразделения органов дознания в Республике Казахстан обязаны 
и имеют право, заниматься раскрытием уголовных правонарушений.
Следует отметить, что прямых ссылок в уголовно-процессуальном законодательстве на этот 
счет нет. Кроме того, мы не находим прямого законодательного закрепления понятия «раскрытие», 
не  существовало  его  и  ранее.  Возможно  поэтому,  многие  ученые  не  раз  возвращались  к 
терминологической оценке раскрытия преступлений. Например, А.Ю. Шумилов дает следующее 
определение  –  «раскрытие  преступления  –  деятельность  уполномоченного  на  то  законом 
субъекта (следователя, оперативника и др.), направленная на получение данных, позволяющих 
выдвинуть  обоснованную  версию  о  совершении  конкретного  преступления  определенным 
человеком, после того, как все иные исключительные ее версии будут проверены и отвергнуты» 
[2, с. 257].
5 секция
к.и. Юдаков

367
Во все времена существовало несколько точек зрения на содержание понятия «раскрытие 
преступлений (уголовных правонарушений)». В свое время Р.С. Белкин обобщил эти понятия 
и свел в следующие группы:
1. Раскрытие преступления – понятие оперативно-розыскное, означающее, что преступник 
найден.  Все  остальное  –  «скорее  характеризует  стадию  расследования  преступления,  чем 
раскрытие его, ибо оно уже раскрыто (преступник найден)».
2.  Раскрытие  преступления  –  установление  данных  о  преступлении  и  виновном  в  его 
совершении  в  таком  объеме,  который  позволяет  предъявить  обвинение.  Момент  раскрытия 
связывается с моментом вынесения постановления о предъявлении обвинения.
3.  Раскрытие  преступления  –  установление  всех  обстоятельств  предмета  доказывания, 
что  является  основанием  для  окончания  предварительного  расследования  и  составления 
обвинительного заключения.
4. Раскрытие преступления – весь процесс производства по делу, завершающийся вступлением 
в  законную  силу  приговора  суда;  раскрытое  преступление  –  преступление,  по  которому 
приговор вступил в законную силу [3, с. 228].
Во всех четырех группах есть одно общее – задержание или установление лица, которое 
подозревается  в  совершении  уголовного  правонарушения.  Исторически  данную  функцию 
выполняли оперативные подразделения органов дознания, перечисленных в УПК РК. В июле 
2014  года  законодательством  Республики  Казахстан  раскрытие  было  исключено  из  задач 
оперативно-розыскной деятельности [4, пункт 11 статьи 1]. Вытекает логический вывод о том, 
что  законодатель  поручает  осуществление  раскрытия  преступлений  иным  подразделениям, 
то  есть  установлением  и  задержанием  подозреваемого  лица  в  совершении  уголовного 
правонарушения должны заниматься не оперативные подразделения. Данное обстоятельство 
вызывает настороженность. С одной стороны делаются попытки исполнить Указ Президента 
РК, предусматривающий «реорганизацию Следственного комитета и Комитета криминальной 
полиции Министерства внутренних дел Республики Казахстан путем их слияния в Комитет 
по  расследованию  Министерства  внутренних  дел  Республики  Казахстан»  [6,  п.  5].  Однако, 
с другой стороны, УПК РК и Закон РК «Об ОРД» регулируют деятельность по раскрытию и 
расследованию уголовных правонарушений, подследственных не только органам внутренних 
дел. Согласно оперативно-розыскному законодательству, органами, осуществляющими ОРД 
и одновременно (согласно УПК РК) органами дознания являются:
1) органы внутренних дел;
2) органы национальной безопасности (включая органы военной полиции, органы пограничной 
службы);
3) антикоррупционная служба;
4) служба экономических расследований;
5) служба государственной охраны Республики Казахстан.
Таким образом, если речь идет о реформе, то она вышла далеко за рамки только органов 
внутренних дел.
В действующем УПК «по расследуемым им делам следователь имеет право давать органам 
дознания  обязательные  для  исполнения  поручения  и  указания  о  производстве  розыскных, 
следственных и негласных следственных действий» (ч. 9 ст. 60 УПК РК) [1]. В свою очередь на 
органы дознания в зависимости от характера уголовного правонарушения возлагается «принятие 
в соответствии с установленной законом компетенцией необходимых уголовно-процессуальных 
и розыскных мероприятий в целях обнаружения признаков уголовных правонарушений и лиц, 
их совершивших, предупреждения и пресечения уголовных правонарушений» (п. 1) ч. 1 ст. 61 
УПК РК) [1]. Кроме того, «после передачи дела следователю орган дознания может производить 
по нему следственные, негласные следственные действия, а также розыскные мероприятия 
только  по  поручению  следователя.  В  случае  передачи  следователю  дела,  по  которому  не 
представилось возможным обнаружить лицо, совершившее уголовное правонарушение, орган 
дознания обязан принимать розыскные меры для установления лица, совершившего уголовное 
правонарушение, с уведомлением следователя о результатах» (п. 1) ч. 1 ст. 61 УПК РК) [1].
Из  вышесказанного  следует,  что,  во-первых,  устанавливает  лицо,  а  значит  и  раскрывает 
уголовное правонарушение орган дознания, а, во-вторых, для раскрытия осуществляет розыскные 
меры.
Определение розыскных мер (мероприятий) дается только лишь в Уголовно-процессуальном 
кодексе  (ст.  7,  подп.  56))  [1]  –  «выполняемые  по  поручению  органа,  ведущего  уголовный 
Правовое регулирование раскрытия уголовных правонарушений
366
тығыз өзара әрекеттестік жүргізіп өздерінің жалпы діни білімдерінің деңгейін жоғарлатуы, 
дәстүрлі емес діни ағымдарды анықтау белгілерін үйренуі қажет. Сонымен қатар, радикалды 
діни ағымдардың жолын кесу, оларға бөгет жасау мақсаттарында жергілікті тұрғындарды 
қоғамдық орындарда, мекемелер мен ұйымдарда дәстүрлі дінмен ақпараттандыру жұмыстарын 
бірлесіп жүргізу керек.
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. Солтүстік Қазақстан облысы // https://kk.wikipedia.org/wiki/ 
Солтүстік_Қазақстан_облысы
2. Справка об итогах социально-экономического развития Северо-Казахстанской области 
http://uebp.sko.gov.kz/page.php?page=spravka_ob_itogah_socialno&lang=2
3.  Религиозная  грамотно сть  фактор  стабильно сти  http://www.inform.kz/rus/
article/2912312
4. Статистическая информация
5.  Солтүстік  Қазақстан  облысы  Дін  істері  басқармасының  2016  жылғы  3  наурыздағы 
шығыс № 35.1.10/133 хаты
6.  Религиозная  грамотно сть  фактор  стабильно сти  http://www.inform.kz/rus/
article/2912312
7. Статистическая информация
8. В Северном Казахстане планируют построить мужскую колонию камерного содержания с 
трехуровневым режимом безопасности. http://newskaz.ru/regions/20160420/11712657.html
9. Проблема – глобальная, разговор – серьезный // http://izdatelstvo-sk.kz/?p=12207
ТҮЙІН
Мақалада Солтүстік Қазақстан облысындағы діни экстремизммен және терроризммен күресуге 
байланысты  жағдай  қарастырылады,  облыстағы  діни  бірлестіктер  туралы  статистикалық 
мәліметтер  келтіріледі,  діни  экстремизммен  және  терроризммен  күресуге  бағытталған 
шараларға талдау жасалады.
РЕЗЮМЕ
В статье рассматривается ситуация по борьбе с религиозным экстермизмом и терроризмом 
в  Северно-Казахстанской  области,  приводятся  статистические  данные  по  религиозным 
объединениям в области, проводится анализ мер, напарвленных на борьбу с религиозным 
экстермизмом и терроризмом.
RESUME
The article considers the situation about fight against religious extremism and terrorism in 
North  Kazakhstan  region,it  presents  the  statistical  data  on  religious  groups  in  the  region,  the 
analysis of measures aimed at fighting against terrorism and religious extremism. 

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   70




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет