Қазақстан Республикасының ұзақ мерзімдік даму бағдарламалары «Қазақстан – 2030» және «Қазақстан – 2050» стратегияларын салыстыра отырып, талдау жасаңыз

1997 жылғы қазан айындағы екінші Жолдауда «Қазақстанның 2030 жылға дейінгі даму стратегиясы» белгіленді. 1997 жылы 10 қазан Президент Н.Назарбаев «Қазақстан - 2030» стратегиясымен халықты таныстырды. Президент бұл стратегияны болашақ ұрпақ алдындағы жауапкершілік сезіміміздің көрінісі деп бағалады. "Қазақстан - 2030" стратегиясында қоғамның ұзақ мерзімді басым мақсаттары - жеті бағыт бөле көрсетілді. Олар: 1. Ұлттық қауіпсіздік 2. Ішкі саяси тұрақтылык пен қоғамның топтасуы 3.Экономикалық өрлеу. 4. Қазақстан азаматтарының денсаулығы, білімі мен әл-ауқаты; 5. Энергетика ресурстары; 6. Инфрақұрылым, көлік жөне байланыс; 7. Кәсіпқой мемлекет.

Стратегияда ұлттық қауіпсіздік бірінші орынға қойылды. Тәуелсіз мемлекетіміздің ұлттық қауіпсіздігі азаматтардың гүлденіп көркеюі мен жүргізіп жатқан реформамыздың табысқа жетуінің басты кепілі және негізгі басымдық ретінде көрсетілді. Оны қамтамасыз етудің алғышарты – қоғамның ынтымағы мен ішкі саяси орнықтылығы. Әлеуметтік тұрғыдан ішкі орнықтылық пен тұрақтылықтың іргетасы орта тап екені белгілі. Стратегиялық бағдарламада орта тапты қалыптастыруға шешуші маңыз берілді. Елбасы даму стратегиясын белгілеуде халыққа сенім артты. Әуелі қоғамды қиын жағдайдан шығарып алудан кейін, қайта өрлеу жолында еңбектенуге шақырды. Осы себептерден, «Қазақстан -2030» стратегиялық бағдарламасы адам факторын дамытуды ең жоғарғы орынға қояды. Елімізге Қазақстан дамуының парадигмасын аман қалу моделінен озық даму моделіне өзгертетін кешенді стратегия қажет болды. 2001 жылы «Қазақстан – 2030» стратегиясын іске асырудың 10 жылдық жоспары қабылданды. 2004 жылдан бастап Жолдаудың негізгі мағыналық мазмұны бұл құжаттың аталуын бейнелей бастады. Мысалы, бәсекеге қабілеттілік түсінігі барлық Жолдаулар үшін негізгі жайтқа айналды. 2006 жылы Қазақстан дамуының стратегиялық басымдығы ретінде Қазақстанның бәсекеге неғұрлым қабілетті 50 елдің қатарына ену міндеті белгіленді. Қазақстанның әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті 50 елдің қатарына кіру міндеті Қазақстан дамуының стратегиялық басымдылығы болып табылады. Ел экономикасының бәскелестігінің сандық және сапалық көрсеткіштері мемлекеттің даму деңгейін анықтайтын басты белгі болып есептеледі.«Қазақстан -2030» стратегиясы ел азаматтарының кемел прагматизмге сүйеніп қана атқара алатын келелі мәселелерді айқындап көрсетті. Елбасы жеке меншіктің, шетелдік инвестиция, ашық қоғамның, саяси плюрализмнің, кәсіби үкіметтің, қылмысқа жол бермеудің өткір мәселелерін көтеріп қана қоймай, жемқорлыққа қарсы белсенді күреске шақырды. «Қазақстан -2030» даму стратегиясы ұзақ мерзімді қамтыған, халықтың мүмкіндіктері мен қабілетін толық ескерген, басым бағыттары шынайылыққа негізделген байыпты бағдарлама болып табылады.

«Қазақстан – 2050» стратегиясы. 1997 жылы қабылданған «Қазақстан – 2030» бағдарламасы негізгі базалық өлшемдері бойынша мерзімінен бұрын орындалды. Енді ел дамуының ұзақ мерзімге арналған жаңа кезеңін айқындау қажеттігі туындады. 2012 жылы14 желтоқсанда президент халыққа «Қазақстан – 2050» стратегиясы – қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» деп аталатын жаңа Жолдауын жариялады. «Қазақстан – 2050» стратегиясында мемлекеттің болашағы көрініс тапты. Жолдауда «қалыптасқан мемлекет» деген жаңа ұғым қолданылды. Бұл өткен 20 жыл ішінде тәуелсіздіктің баянды болып, ел іргесі қаланып, Қазақстан әлемдегі 50 іргелі, мықты мемлекеттің бірі болды деген саяси тұжырым. Мемлекет басшысы енді бұл бағдарламада Қазақстанды 2050 жылы дамыған 30 елдің қатарына жеткізу міндетін қойды. Елбасы Жолдауда осыған жету жолында іске асырылуы тиіс 7 саяси бағытты айқындап берді:

1. Пайда алу, инвестициялар мен бәсекеге қабілеттіліктен қайтарым алу принципіне, экономикалық прагматизмге негізделген экономикалық саясат жүргізу.

2. Ұлттық экономиканың жетекші күші болатын кәсіпкерлікті жан-жақты қолдау.

3. Әлеуметтік кепілдіктермен және жеке жауапкершілік сияқты жаңа қағидаттарға негізделген әлеуметтік саясат.

4. Заманауи білім беру жүйесін, кадр даярлау мен қайта даярлаудың негізгі бағдарын түзу.

5. Мемлекеттілікті одан әрі нығайту және қазақстандық демократияны дамыту.

6. Ұлттық мүдделерді ілгерілету мен аймақтық және жаһандық қауіпсіздікті нығайтуға мүмкіндік беретін дәйекті және болжамды сыртқы саясат жүргізу.

7. Жаңа қазақстандық патриотизм – біздің көпұлтты және көпконфессиялы қоғамымыз табысының негізі.

Елбасы Жолдауда 2050 жылға қарай мықты мемлекеттің, дамыған экономиканың және жалпыға ортақ еңбектің негізінде берекелі қоғам құруды, қасиетті Отанымызды «Мәңгілік ел» етуді мақсат етіп қойды. Бұл межеге жету оңай емес. Қазақстан дамушы елдер арасында осынадй биікке көтерілу үшін бәсекелестіктің қатал сынына төтеп беруі керек.

Басымдық (лат. dominans – баымдық, үстемдік ету) – үстемдік етуші идея, бір нәрсенің негізі бөлігі немесе оның маңызды құрамдас бөлігі.

Парадигма - белгілі бір жасалатын өзгерістердің және олардың мүмкін нәтижесінде туатын тұжырымдамалық үлгі, бейне.

Прагматизм -1) іс жүзінде пайдалы нәтиже беретінді ғана ақиқат деп білетін философиялық бағыт; 2) іс жүзіндегі, қажеттілік тұрғысындағы мүдделерді көздейтін қарекет, ойлау салты , мінез-құлық.