«Қазгидромет» қызметі толық тай тегін болуы керек. Ауа райы өз
– Киетін басқа киім жоқ қой?
жүктеу/скачать 3,16 Mb. Pdf көрінісі
|
– Киетін басқа киім жоқ қой? – Иә, қайдан болсын. Бас прокурор мені артиллерист деп әзілдеп, қасына ертіп жүрді. Екеуміз кейде Жайықтың жағасына барып, балық аулаймыз. Ол кісінің бір аяғы кеміс болатын, көмек керек. Содан кетерінде маған: «Шақырсам, Алматыға келесің бе? Мен сені аса маңызды істерді тергеу бөліміне тағайын дай- мын», – деді. «Барамын», – дедім. Сөйтіп 1948 жылы Алматыға келдім. 50-жылдардағы Алматы. Көше. Адам- дар. Сол кездегі орталық көшені көм керген гүлзарлар. Бибігүлдің «Алматым қан дай тамаша» әні. С.Зимановтың 50-жыл дардағы суреттері осы көріністердің фо нында беріледі. С.Ораза лының даусы кадр дан тыс естіледі: – Әсем қала Алматы жас жігіттің бойындағы білімге құштарлықты ашып, ол бар болмысымен ғылым жолына ден қояды. Өзінің алғашқы махаббатын да осында кездестіреді. Жұбайы Шәрбан Батталова да – көрнекті ғалым, химия ғылымының докторы, академик ретінде көпке танымал адам. Шәрбан екеуінің жас кездегі суреттері. Шәрбан химия лабораториясында, үйде, екеуі табиғат саясында. Бұл суреттер С.Зи- ман ов әңгімесінің арасында көрсетіледі. С.Зи манов: – Шынымды айтсам, қызық пен арман қуып құрбылар арасында жүретін, қыз дар мен
қыдыратын жастық шағым армияда өтті. Соғыстан соң алға қойған мақсатым – ізденіс, осы өмірдегі өз орнымды тапсам дедім. Содан ас пирантураға түстім. Ал махаббат менің жүре- гімнен өшкен емес. Оның аты – Шәрбан. Екеуміз Ал матыда жолықтық. Ол Москваға аспиран- тура ға кетейін деп жатыр екен. Екеуміз таныстық. Содан бір жыл өтті, екі жыл өтті. Ақыры үйлендік. Ол Москва университетін,оның аспирантурасын, докторантурасын бітірді. Мен Алматыда жүріп бітірдім. Мәскеу барып бітірдім. Екеуміз де академик болдық. Ол қазақша сөйлегенде, қазақтың әдет-салтын білгенде ғажап болатын. Әсіресе жазушы лар, мына Әбдіжәміл Нұрпейісов, Зейнолла Қабдоловтар таңғала тын. «Бір үйде екі академик тұр ған да кім басшы?» дегенді сұра дың ғой. Мен өзімше еркек бо лып жүр дім, ол өзінше әйелдің мін де тін атқарды. Арамызда әр уақытта кейбір сөздер болады. Бірақ үйдегі қонақтарды қабыл дау, жолдастармен қарым-қа ты наста әрқайсымыз өз орнымызды біле міз. Онда «кім бірінші?» деген сөз болмайтын. Медеу шатқалы. Таубау- ра йында С.Сартаев, С.Зи- ман ов, К.Ормантаев үшеуі әң гіме лесіп келеді. Жүздері жар қын. Жазушылар одағы үйі н ің алдындағы саябақ. К.Ор мантаев сондағы орын- дық та отырып сөйлейді: – Салық Зимановпен мені ака демик Сайын Балмұқанов та- ныстырған еді. Оған да бірта лай уақыт өтті. Содан бастап үй-іші- мен араласып, дастарқан басын- да жиі болып жүрдік. Шәрбан Бат талқызы – Москвада Мәскеу университетін бітірген азамат. Мамандығы – химик (шетел ғалымдарымен түскен фотосуреті). Солай бола тұра, үйіне келген адамға дәм бермей, шай ішкізбей жібермейтін. Ерлі-зайыпты адамдар бол ған соң арасында майда-шүйде келіспеу ші
лік, ұрыс- керіс болады ғой. Олар болса бір-бірімен қалжыңдасып, сөйтіп барып мәселені шешетін. Біз болсақ ондай әңгіменің аяғын төбелеске айналдырып жібереміз ғой, ерлі-зайыпты адамдар. Олар басқаша еді. Соны көрдім. Бұлар от басында үлгілі адамдар болатын. Салық Зиманұлы – соғысқа қатысқан адам. Айтқаны – айтқан, ақ дегені – ақ, қара дегені – қара, көп сөйлемейді, қысқа, нақты сөйлейді. Сондай болса да үйінде балаларымен, немере лерімен (фотосуреттер) қалжыңдасып, еркелетіп отырады. Мүлде басқа адам. Үйіне келсең, басқаша сөйлеседі. Жұмыста басқаша. Сәкеңнің қасиеттері өте көп (фотосуреттер).
– Салық Зиманов – Қаныш Сәтбаевтың үмі- тін ақтаған, өзі де сол ұлы топта біздің дәуірімізге жеткен жарқын тұлға лар дың бірі. Ол өз заман- дастарымен қатарласа, иық тіресе жүріп, 50-60- жылдары құқық тарихын және оның тео риялық мәселелерін зерттеп, қазақ мемлекет ті
гінің тарихы мен теориясын жасады, сөйтіп, Қа- зақстандағы құқықтанудың негізін қалады. Оның екінші бір шоғыр туын ды лары кеңестік дәуірдегі ұлттық мемлекеттің қыры мен сырын ашып, мемлекет және құқықтың жалпы теориясын қалыптастырды. Қ.Сәтбаев оны «Қазақ стан да ғы заң ғылымдарының негізін салу шы» деп бағалаған. Салық Зиманұлы соңғы жыл дары Тәуелсіз Қазақстанның мемлекет тік құқықтық негіздерін қалыптастыруға аянбай тер төкті. Қазақ өркениетінің мың жылдық тарихын да ғы ата заңдарымызды жинақтап, зерттеп, жа рыққа шығара бастауын ғалымның ұлы ерлігі деуіміз керек. Бұл еңбектер С.Зиманов жазған 14 мо- нография мен 200-ден астам ғылыми мақа- лаларда жинақталған. С.Зиманов Ғылым академиясының кі тап- хана сында жұмыс істеп отыр. Кітап сө ре лерін аралайды. Алдындағы қолжазбалар ды оқи- ды. Түрлі томдарды аудара отырып ке регін іздейді. Оның даусы кадрдан тыс ес тіл еді, бірақ арасында экранға өзі шығады. С. Зиманов: – Менің Кеңес өкіметі кезінде, кеңес зама- нын да жазған еңбектерімнің ішінде бір үлкен сыр жатыр. Ол сыр – аңсаған арманның сыры. Онда қазақ халқы өз алдына тәуелсіз ел болса екен, өз алдына өркениетке жетсе, дүниежүзілік ел
дер дің қатарына қосылса екен деген ниет жата тын. Сондықтан біз Ленинді жазсақ та, Шо- қанды жазсақ та не болмаса мына ұлттық мем- лекет ту ралы жазсақ та, әр уақытта ар жағындағы ойы мыз, түбірлі, түбегейлі ойымыз – қазақ хал- қы ның бо лашағы, өз алдына тәуелсіз ел болу. Сон дықтан ол еңбектің түбірлері қай дәуірге, қай тарих қа ар налса да, ар жағында бір үлкен ар- ман, сыр бар. Ол сыр еңбекті дұрыс оқитын адам дарға кө рініп-ақ тұр.
– Мен Салық Зимановтың адамгершілігі, кі- ші пейілділігі, білгірлігі, ойшылдығы – мұның бәрі осы өсіп келе жатқан жастарымызға үлгі болатын қасиеттер деп ойлаймын. Сондықтан да біздің жас тарымыз осы Салық Зиманұлы жазған еңбектерді жақ сылап оқып шықса деймін. Көз жіберіп қа расам, бүкіл тарихымыз Салық Зи- манұлының ең бектерінде жазылған. Осы кісінің еңбектерін біл ген адам басқа тарихи кітаптарды оқымаса да болар еді деп ойлаймын.
– Салық Зимановтың шұғылданып жүрген мәселесі Кеңес заманындағы Қазақстан құқы ғы- ның және мемлекеттің тарихы болатын. Осыған бай ланысты Салық Зиманұлының басқаруымен үш томдық еңбек шықты. Сонымен қатар өзі же- ке көптеген кітап жазды. Мемлекеттің құры лы мы туралы, тарих туралы, әсіресе философия және құқық ғылымын ұйымдастыруда Салық Зиман- ұлының рөлі аса зор. Философия және құқық инс титутының директоры болып Салық Зиман- ұлы 70-жылға дейін қызмет істеді. Сонда бұрын- соңды болмаған ғылым саласы, әсіресе филосо- фия және құқық Қазақстанда өте кең дамып, біраз ғылымдар дайындалды. Соның барлығына ұйытқы болған – Салық Зиманұлы. С.Зимановтың жұмыс кабинеті. Ол ком- пью терден әлденені іздеп отыр. Терең ойға батып, ауық-ауық ақ қағазға үңіліп жа зу жазады. Кітап сөресінен бір қолжазбаны әке- ліп қарайды. Бұл көріністер оның тауда қы- дырып жүрген, кітап ханада жұмыс істеп отыр ған сәтімен алмасады. Кітапханада бір топ шәкірті ұстазымен әлденені талқылап жа- тыр. Ғалым үнемі жұмыс үстінде. Оның дау сы кадрдан тыс естіледі: – Мен бір проблемамен, бір ғана жұмыспен айналыспаймын, екі-үш тақырыпты қатарынан алып жүрем. Бір күн, бір түн мынаны істесем, енді бір күн, бір кеш басқасына кірісем. Менің өмір бақиғы, міне, 45 жыл болды, режимім бы- лай: Түнгі сағат үште тұрам. Сағат алтыға дейін жұмыс істеймін. Алтыда жатып, жетіге дейін дем алам, бірақ ұйқы жоқ. Жетіде тұрып, жұмысқа баруға дайындалам. Күндіз тағы екі сағат жұмыс істей мін. Сондықтан ой, толғаныс дегеніңде тыным жоқ. С. Зимановтың тынымсыз өмірі, шәкірт- терімен кездесуі, ғалымдармен әртүрлі жиын дарда бірге тұрған суреттері көрсетіледі. С. Оразалының даусы кадрдан тыс естіледі: – С.Зиманов ұстаздығы, ғылымға кел ген жастарға қамқорлығы туралы аңызға толы әңгі- мелер айтылады. Ол Ғылым академиясындағы философия және құқық институтының дирек- торы, ҚазМУ-дың заң факультетінің деканы, Ғылым академиясының бас ғылыми хатшысы бола жүріп, жүздеген шәкірт тәрбиеледі. Олар- дың ішінде 16 ғылым докторы, 21 ғылым кан- ди даты өз еңбектерін Сәкеңнін жетекшілігімен қор ғады. Ғылым академиясының алдында тұрған С.Ора залы кадрда сөйлейді, артынша 1986 жыл дың оқиғаларын көрсететін тарихи кадр лар бе ріледі. Г. Колбиннің Қазақстанның бірінші бас шысы болып тағайындалғаны ту- ра лы газет хаба ры. Г.Колбин портреті. Алаң. Жас тарды шаштан сүй реп ұрып жатқан сол- дат тар. Қантөгіс. Осы кадр лар дың арасында аса қызу сөз сөй леп тұрған С. Зиманов портреті. «Елім-ай» әні. Алаңдағы шу, да быр. С. Оразалы кадрда (Ғылым академиясының ғи маратын нұсқап): – Бұл шаңырақтың астында ғылыми ойлар- дың таласымен бірге талай рет тарих айры ғын- ТҰЛҒА
Салық Зиманов – қазақ қоғамында ерекше қадірлі, Қаныш Сәтбаев сияқты ұлы ғұлама, ірі қайраткердің көзін көрген, ықыласына бөленген, қазір де асылдың көзіндей, солардың ізбасары іспеттес тұлға. Ол – еліміздегі заң ғылымының атасы болумен бірге, халқының ар-намысын биік ұстаған азамат. Тіпті жасының егде тартқанына қарамастан, соңғы он жылда тарихы мыңдаған жылға тереңдеп кететін әдет-ғұрып заңдарын түбегейлі зерттеп, өзіне серік әріптестерін басқарып, «Қазақтың ата заңдары» атты он томдық теңдесі жоқ еңбекті жарыққа шығаруы – Салық Зимановтың ұлы ерліктерінің бірі әрі бірегейі. Мен «Қазақ зиялылары туралы антология» топтамасынан «Заңғар» атты бейнефильмді түсірген кезде осы аяулы ағаның мінез-құлқы, жан дүниесі, ой-арманы, тіршілік салтымен жақын таныстым. Бұл адам туралы фильм түсіруді өз жүрегімнің қалауымен таңдаған едім. Қателеспеппін. Ол кісімен әр жолыққан сайын бойға бір нұрлы сезім құйылғандай, адалдықтың, ашықтықтың, тереңдіктің үлгісін көргендей күй кештім. Сол аға, міне, Тайбурылдың шабысындай толассыз екпінмен, тындырымды еңбекпен 90 жасқа жетіпті. Неткен қуат, неткен шабытты өмір! Осыдан алты жыл бұрын жарық көрген «Заңғар» бейнефильмі көптеген телеарнадан сан мәрте көрсетілді. Бірақ мәтіні баспасөзде жарияланбаған еді. С.Зиманов туралы алғашқы фильм болғандықтан, оқушы жұртқа толық сценарийін ұсынып отырмын. ? Б I Л Г I М К Е Л Г Е Н Б I Р С Џ Р А Ћ Б I Л Г I М К Е Л Г Е Н Б I Р С Џ Р А Ћ 2009 жылдың мамыр айында Жол полициясы қызметкерлері маған «жылдамдық арттырдыңыз» деп айыппұл салды. Бір айдан соң барғанымда, «сізге пересдача», яғни «қайта емтихан тапсырудан өтуіңіз керек» деп емтихан тіркеу және тапсыру бөліміне жіберді. Бұлай болуы мүмкін бе? Қандай жағдайда «пересдача» болады? Осыны түсіндіріп берсеңіздер екен. Алдын ала рақмет. Айбек РЫСҚАЛИЕВ, Алматы қаласы Жақында өзім кездейсоқ куә болған қылмыстық іске орай куәгер ретінде тартылдым. Жалпы, елімізде сот отырыстарына куәгер ретінде тартылатын азаматтар заң жүзінде қорғала ма? Және қорғау кезінде қандай шаралар қарастырылған? Ләззат ТЫНЫБЕКОВА, Алматы қаласы Қазақстан Республикасы Әкімшілік құ қық туралы кодексінің 58-бабы бойын- ша көлік құралдары жүргізушілерінің қоз ға лыс тың белгіленген жылдамды ғы- нан са ға тына 20 шақырымға жылына екі немесе одан көп рет арттырғаны белгілі бол са, жол да жүру ережелері туралы білімін тек серу шаралары қолданылады. Жүр гізу шінің жолда жүру ережелерін тексеру ге жіберу туралы қаулыны ішкі істер ор ган дарының Жол полициясы бө лім ше- лерінің (бөлімдерінің, басқармалары ның, коми теті
нің) бастықтары мен олар дың
орын ба сарлары шығаруға құқылы. МАИ қызметкерінің шешімі заңды ма? Куәгерлер қорғала ма? Елімізде сот отырыстарына куәгер ре- тін де қатыстырылатын азаматтар кейбір жағ
дайда қорғалады. Атап айта кетер жайт, ІІМ таратқан мәліметке сенсек, елі- міз де куәгерлерді қорғау шаралары жыл өт кен сайын артып келеді екен. Мәселен, жа қында ІІМ Криминалдық полиция ко- ми тетінің төрағасы Берік Біләлов: «Өткен жы лы қылмыстық процеске қатысушы 544 адамға қатысты қорғаныс шаралары қол данылды, бұл 2004 жылдағыдан екі есе артық», – деп мәлімдеді. 2004 жылы қыл мыстық процестің 275 қатысушысына қа тысты қауіпсіздік шаралары қабылданса, 2005 жылы – 362, 2006 жылы – 370, 2007 жылы – 470, 2008 жылы – 430, 2009 жылы – 464, 2010 жылы 544 куәгер қор ғалған. Тиісті мамандар куәгерлерді қор ғау шарасын алдағы уақытта арта түсі- ру қажеттігін айтуда. ІІМ Криминалдық полиция комитетінің төрағасы бұл жөнінде: «Қылмыстық істерді тексеру және қарастыру практикасы көп жағдайда қылмыстық процесс қатысушыларын қорғау жөніндегі шаралар жүйесін қолдану қажеттігін айқын көрсетеді», – деп атап өтті. Демек, куәгерлерді қорғау жүйесі алдағы уақытта кеңейе түседі. Куәгерлерді қорғау шараларына жабық сот отырысын өткізу, сотта лақап атпен куәгерден жауап алу, жеке күзет, тұрғын үй күзеті, қауіпсіз жердегі уақытша орын, жұмысқа орналасуға, құжаттарын ауыс- тыруға, сырт келбетін өзгертуге көмек көрсету және тағы басқа шаралар жатады. Елімізде «Қылмыстық процеске қатысушы тұлғаларды мемлекеттік қорғау туралы» Заң 2001 жылы қаңтар айында күшіне енгізілген. С.Сартаевтың тау дағы дачасы. Жапы рақ-желегі төгілген алып ағаштың түбіндегі орын дықта отырған ака демик С.Сартаев: – Әрбір халықтың белгілі еңбекқор адамдары, ғалым- дары бар. Олардың ішінде бел- гілі тұлғалары бар. Елдің атын шығаратын, жердің атын шығаратын – солар. Салық Зи- ман ұлы – еліміздегі ұлы тұл - ғалар дың бірі. Осын дай тұл- ғалар елдің атын, жер дің атын бүкіл дүниеге та ныс ты ра ды деп ойлаймын. Алматыдағы бұрынғы Жоғарғы Кеңес ғимараты ның алды. Әсем көрініс фо нында тұрған академик Ғ.Сапарға лиев: – 50 жыл бойы Салық Зи- манұлы қазақтың дәстүрлі құқығының 1500-2000 жылдық тарихын зерт теп, қазірдің өзінде қазақ хал қының дәстүрлі құқығы ту ралы үш томдық кітап шы ғарды. Академик С.Са ты бал дин кабине тінде: – Мен Салық Зиманұлын өте үлкен тұлға ретінде баға- лаймын. Өз басым оны мына Алатаудың шыңдары тәрізді үлкен азамат ретінде көрем. Еліміз өркениетті елдердің қатарынан көрінсе екен деп халқының мұңын мұңдап, жырын жырлап, елге сәулесін төгіп тұрған шамшырақ ре тінде көрем. Философия ғылымы ның докторы Ә.Қалмыр заев: – Салық Зиманұлының Қа- зақстандағы рөлі, қазір заңгер ғалым ретінде ғана емес, ол шең бер ден шығып кет кен тұлға ретінде есеп те леді. Са лық Зиманұлының Мем ле кет тік Тәуелсіздік дек ла ра ция сын қа- был дауға, Тә уе л сіз дік ту ра лы заңды қа был дауға қос қан үле сін бүкіл халқы мыз біледі. үлкен тұлға ретінде баға лаймын. Өз басым оны мына Алатаудың шыңдары тәрізді үлкен азамат ретінде көрем. Еліміз өркениетті елдердің қатарынан көрінсе екен деп халқының мұңын мұңдап, жырын жырлап, елге сәулесін төгіп тұрған шамшырақ ре тінде көрем. Философия ғылымы ның докторы Ә.Қалмыр заев: – Салық Зиманұлының Қа- зақстандағы рөлі, қазір заңгер ғалым ретінде ғана емес, ол шең бер ден шығып кет кен тұлға ретінде есеп те леді. Са лық Зиманұлының Мем ле кет тік Тәуелсіздік дек ла ра ция сын қа- был дауға, Тә уе л сіз дік ту ра лы заңды қа был дауға қос қан үле сін бүкіл халқы мыз біледі. д р ф д тұрған академик Ғ.Сапарға лиев: – 50 жыл бойы Салық Зи- манұлы қазақтың дәстүрлі құқығының 1500-2000 жылдық тарихын зерт теп, қазірдің өзінде қазақ хал қының дәстүрлі құқығы ту ралы үш томдық кітап шы ғарды. Академик С.Са ты бал дин кабине тінде: – Мен Салық Зиманұлын өте үлкен тұлға ретінде баға- үлкен тұлға ретінде баға – Әрбір халықтың белгілі еңбекқор адамдары, ғалым- дары бар. Олардың ішінде бел- гілі тұлғалары бар. Елдің атын шығаратын, жердің атын шығаратын – солар. Салық Зи- ман ұлы – еліміздегі ұлы тұл - ғалар дың бірі. Осын дай тұл- ғалар елдің атын, жер дің атын бүкіл дүниеге та ныс ты ра ды деп ойлаймын. Алматыдағы бұрынғы Жоғарғы Кеңес ғимараты ның алды. Әсем көрініс фонында алды. Әсем көрініс фо нында С.Сартаевтың тау дағы дачасы. Жапы рақ-желегі төгілген алып ағаштың түбіндегі орын дықта отырған ака демик С.Сартаев: Әрбір а бе і і Әрбір халықтың белгілі С. Сатыбалдин, акаде мик: – Сәкең жай ғана ұстаз емес, ұстаздардың ұстазы. Нағыз ұлағат ты ұстаз. Е. Нұрпейсов, профессор: –Сә кең нің бір қасиеті өзінің шәкірт те рімен тікелей жұмыс істегенде се нің мына жерің нашар екен, ана жерің бұрыс екен деп кем ші лікті айтса да, жаныңа тиетін, ары ңа тиетін сөздерді өмірі қол дан байды. Өзі сондай намысқой адам болған- нан кейін, басқаның да ар, намы сына тиіспеудің талай жолын біледі. С.Сатыбалдин, академик: –Са лық Зиманұлы ның өзі құрған мек тебі бар. Ол тек заң ғылым ының мектебі ғана емес, тұтас қоғамтану ғылы мының мек тебі дер едік. Бұл кісінің ат- қар ған еңбегі орасан зор. Е. Нұрпейсов, профессор: –Сә кең жанында жүрген жас ғалым дарға өсиетін айтады, бірақ олардың жүріс-тұрысына, қы лығына араласып, кіріспейді. Біреуді қай та тәрбиелеуге ұм- тыл майды. Әркімнің өзіндік қа- лып тас қан мінезі бар. Ол Сәкең айт ты деп өзгере қалмайды ғой. Әр адамды өз қалпында қа- былдайтын жақсы мі не зі бар. нан кейін, басқаның да ар, намы сына тиіспеудің талай жолын біледі. С.Сатыбалдин, академик: –Са лық Зиманұлы ның өзі құрған мек тебі бар. Ол тек заң ғылым ының мектебі ғана емес, тұтас қоғамтану ғылы мының мек тебі дер едік. Бұл кісінің ат- қар ған еңбегі орасан зор. Е. Нұрпейсов, профессор: –Сә кең жанында жүрген жас ғалым дарға өсиетін айтады, бірақ олардың жүріс-тұрысына, қы лығына араласып, кіріспейді. Біреуді қай та тәрбиелеуге ұм- тыл майды. Әркімнің өзіндік қа- лып тас қан мінезі бар. Ол Сәкең айт ты деп өзгере қалмайды ғой. Әр адамды өз қалпында қа- былдайтын жақсы мі не зі бар. і Ә.Қалмырзаев, про фес сор: –1987 жылдың сә уір айында Алматыда үл кен ғылыми конфе- рен ция болды. Оны бас қарып, өткізген – сол кез де Қазақ станда қаһары жүріп тұр ған, Ор талық партия комитетінің бі рін ші хатшысы Колбиннің өзі. Баян - дама жасаған адам, негізінен, ара лас мектептерді көбейту тура лы идеяны ұсынды. Бұл ұсынысты облыс тар дан келген шешендер де қолдап, елде атқарылып жатқан жұ мыстарын жа рыса баяндап жат ты. Елдің тыныш ты ғын Сәкең бұз ды. Ол сөз сұрап, мін беге шық ты да, кері сін ше, ұлт мектеп те рін кө- бірек ашу керектігін дәлелдеп шық ты. «Сіздер дің ұсыныста- ры ңыз Қа зақс тан жағ дайына кел мейді», – деді. Ә.Қалмырзаев, про фес сор: –1987 жылдың сә уір айында Алматыда үл кен ғылыми конфе- рен ция болды. Оны бас қарып, өткізген – сол кез де Қазақ станда қаһары жүріп тұр ған, Ор талық партия комитетінің бі рін ші хатшысы Колбиннің өзі. Баян - дама жасаған адам, негізінен, ара лас мектептерді көбейту тура лы идеяны ұсынды. Бұл ұсынысты облыс тар дан келген шешендер де қолдап, елде атқарылып жатқан жұ мыстарын жа рыса баяндап жат ты. Елдің тыныш ты ғын Сәкең бұз ды. Ол сөз сұрап, мін беге шық ты да, кері сін ше, ұлт мектеп те рін кө- бірек ашу керектігін дәлелдеп шық ты. «Сіздер дің ұсыныста- ры ңыз Қа зақс тан жағ дайына кел мейді», – деді. РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ АҚПАРАТТЫҚ ГАЗЕТ №34 (486) 25.02.2011 жыл, жұма жүктеу/скачать 3,16 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|