Қазіргі кездегі гендерлік психология мәселелері және олардың перспективалары
жүктеу/скачать 0,56 Mb.
|
гендерУразгалиева
- Бұл бет үшін навигация:
- «Гендер» ұғымын анықтайтын әдістерді
- Гендер әлеуметтік-биологиялық категория ретінде;
1968 жылы Роберт Столлер жаңа тұжырымдамасын ұсынды, бұл тұжырымдамаға сәйкес гендер және жыныс ұғымдары арасында өзара белгілі бір байланыс болса да, бірақ көбінесе бір-бірінен тәуелсіз ұғымдар. Сол себепті жыныс- биологияда, ал гендер – психологияда зерттелуі тиіс. Д. Мани мен Р. Столлер тұжырымдарында бірнеше түбегейлі өзгешелктер болды. Біріншіден, Р.Столлер «гендерлік сәйкестілік» және «гендерлік рөл» ұғымдарын бөлді, ал Д. Мани бұл ұғымдарды бір жақты қарастырды. Екіншіден, Мани «жыныс» және «гендер» ұғымдарын бір жүйе ретінде қарастырса, ал Р. Столлер оларды екі бөлек ұғым ретінде қабылдады. Р. Столлер ұсынған жаңа гендерлік тұжырым гендерлік психологияның дамуына үлкен әсер етті. «Жыныс» және «гендер» ұғымдарын бөліп қарастыру гендерлік психологияның дамуына жаңа бағыт берді.1968 жылы Роберт Столлер жаңа тұжырымдамасын ұсынды, бұл тұжырымдамаға сәйкес гендер және жыныс ұғымдары арасында өзара белгілі бір байланыс болса да, бірақ көбінесе бір-бірінен тәуелсіз ұғымдар. Сол себепті жыныс- биологияда, ал гендер – психологияда зерттелуі тиіс. Д. Мани мен Р. Столлер тұжырымдарында бірнеше түбегейлі өзгешелктер болды. Біріншіден, Р.Столлер «гендерлік сәйкестілік» және «гендерлік рөл» ұғымдарын бөлді, ал Д. Мани бұл ұғымдарды бір жақты қарастырды. Екіншіден, Мани «жыныс» және «гендер» ұғымдарын бір жүйе ретінде қарастырса, ал Р. Столлер оларды екі бөлек ұғым ретінде қабылдады. Р. Столлер ұсынған жаңа гендерлік тұжырым гендерлік психологияның дамуына үлкен әсер етті. «Жыныс» және «гендер» ұғымдарын бөліп қарастыру гендерлік психологияның дамуына жаңа бағыт берді.«Гендер» ұғымын анықтайтын әдістерді«Гендер» ұғымын анықтайтын әдістердіталдау,терминді түсіндірудің негізгі үшбағытын анықтайды:Гендер биодетерминацияланған категория ретінде;Гендер әлеуметтік-биологиялық категория ретінде;Гендер әлеуметтік-мәдени категория ретінде.Бірінші бағыт гендер ұғымын белгілі бір дәрежедебиологиялық сипатта алдын-ала анықталған категория ретінде қарастырады. Д. Мани – адамдар санасында белгілі бір дайын үлгілермен туылады және олар феминділікке және маскулинділікке бағдарламаланған деп есептеген. Белгілі біргендерге ие болу постнатальді кезеңде алғашқы 18 айда жүзеге асады және қайтымсыз процессжүктеу/скачать 0,56 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|