Семасиология – сөз мағынасын зерттейтін лексикологияның саласы

Семасиология – сөз мағынасын зерттейтін лексикологияның саласы.

• Семасиология – сөз мағынасын зерттейтін лексикологияның саласы.

Сөздің бастапқы мағынасын тура мағына дейміз

Сол бастапқы мағынаның негізінде пайда болған туынды мағыналарды ауыспалы мағына дейміз.

Метафора (гр. сөзі – ауыстыру) – белгілі бір зат атауының белгісі мен қасиетіне қарай басқа бір затқа атау болуына байланысты сөз мағынасын ауыстыра қолданатын троптың бір түрі.

Синекдоха – гректің жобалап, нобайлап, шамалап түсіну – бүтіннің орнына бөлшекті, жалпының орнына жалқыны, үлкеннің орнына кішіні немесе жалқының орнына жалпыны, бөлшектің орнына бүтінді қолдану негізінде сөз мағынасын алмастыру амалы.

Метонимия дегеніміз – белгілі бір заттар мен құбылыстардың сыртқы және ішкі мән-мағынасының реалды байланысына қарай алмастыру амалы

Б. Х. Хасанов қазақ метафораларын екіге бөліп қарастырған: біріншісі-белгілі бір шешеннің сөз саптауынан пайда болған индивидуалдық метафора; екіншісі-халықтық сипат алған дәстүрлі метафоралар.

Дәстүрлі метафоралар жақсы таныс нәрселер мен құбылыстарды салыстыру арқылы пайда болады. Сондықтан да олар халыққа түсінікті, белгілі болады.

Индивидуалдық метафора – өмірдің кейбір жағдайларынан берілген субьективті баға, өзіндік тұжырым, бұл метафоралардың авторы болады. Индивидуалдық метафоралар өзінің айырмашылықтарымен қатар дәстүрлі метафоралардың ерекшеліктерін түгел қамтиды. Бұл оның салыстыру обьектілерін жалпақ қамтитын, диапазонының кеңдігін көрсетеді. Мысалы:Мамандығына сәйкес бір жұмысқа табан іліктіргесін той жабдығына әзірлене бермек;