«ҚазМұнайГаз» Ұк ақ (бұдан әрі ҚМГ) тұрақты дамуы жөніндегі есеп компанияның
Парникті газдар мен озонды бүлдіруші
жүктеу/скачать 32,87 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Атмосфералық ауаны қорғау
- Ілеспе газды кәдеге жарату
- М а а а а а а а
- МГ ЕТ а а а а
- Метанның шығуын тікелей анықтау бой- ынша пилоттық жоба
- Біздің қоршаған ортаға әсеріміз
- 2014-2015 - а а а а а а а
Парникті газдар мен озонды бүлдіруші заттар шығарындылары Қолданыстағы заңнама бір парникті газға - CO 2
шығарындыларды ескеруді талап етеді. Біздің деректер компаниялар тобының 2015 жылға арналған парникті газдар шығарындыларына
2014
2015 КВОТА
ФАКТ КВОТА
ФАКТ СО 2 . а
1,14 2,68
2,95 1,12
2,72 3,27
0,79 2,69
2,36 а а
Та а а
6,77 5,84
7,11 5,75
0,57 2,56
2,62 квота бөлу Ұлттық жоспарына енгізілген парникті газдардың тікелей шығарындыларынтүгендеу бойынша түрлендіру нәтижелеріне негізделген. Ұлттық жоспарға жалпы квота көлемі бойынша 6,77 млн. тонна құрайтын Топтың ең ірі еншілес және тәуелді ұйымдарының 13-і енді. Жыл бойы жаңа қор көз- дерінің енгізілуіне байланысты Топтың бірнеше еншілес және тәуелді ұйымдары 0,44 млн. тонна CO 2
фикаттар алды. Тиісінше жалпы көлем CO
2 шығарылымына 7,11 млн. тонна болған кезде, оған қоса мемлекеттің қосымша квотасымен CO 2
көлемі 5,75 млн. тоннаны (салысты- рмалы түрде, 2014 жылы 5,84 млн. тонна) құрайды. Өндірістің өсуіне қарамастан парникті газдардың шығарындыларының азаю белгілері байқалады. Жалпы компаниялар тобы бойынша квота тапшылығы байқалады, бірақ кен өндіру сек- торында аздаған тапшылық пайда болды. KASE биржасында қажетті бөлігін сатып алу есебінен жетіспе- ушілік жабылды. Парникті газдардың атмосфераға шығарындыларының жалпы көлемі кен өндіру және қайта өңдеу секторында болады және олардың үлесі тиісінше 46% және 44%. Газды тасымалдау бойынша техно- логиялық режимнің өзгеруі, жөн- деу жұмыстарын жүргізу, сонымен қатар, көлік құралдарын қайта жабдықтау сияқты парникті газдар шығарындыларын азайту бойынша қабылданған шаралардың арқа- сында парникті газдар шығарын- дыларының азайғаны байқалады. Мысалы, 2015 жылы мердігерлік ұйымдар көлік құралдарының 242 бірлігін газ-баллон жабдығына қайта жабдықтады, бұл CO 2
төмендегенін байқатты. 2015 жылғы желтоқсанда ҚР Үкіметі 2016 жылдан бастап 2018 жылғы 01 қаңтарға дейінгі аралықта анағұрлым жетілдіріл- ген және ашық жүйе әзірленгенге дейін парникті газдар шығарынды- ларына квота сату жүйесін тоқтата тұру туралы шешім қабылдады. Онымен қоса, жыл сайын түгендеу жүргізу және түрлендірілген есеп беру нормалары күшінде қалады. Сөйтіп, бұдан былай да CO 2 шыға- рындыларына есеп және монито- ринг жүргізетін боламыз. Атмосфералық ауаны қорғау Біз өз жұмысымыздың атмосфера мен қоршаған ортаға әсер ету деңгейін, сонымен қатар, климатты өзгеру барысындағы ұлттық және ғаламдық деңгейдегі өз орнымы- зды білеміз. Осыған орай, біз атмосфераға тасталатын шығарындыны төмендету және бақылау стратегиясын әзірлеу және иннова- циялық технологиялар мен жобаларды енгізу мүмкіндіктерін зерттеуге көп көңіл бөлеміз. Біз атмосфераға тасталатын шығарындыларға қатысты ұлттық және халықаралық экологи- ялық талаптарды сақтауға ұмтыламыз.
Қазақстан климаттың өзгеруімен күресу бой- ынша халықаралық деңгейде күш жұмсауға өз үлесін қосуға дайын. 2015 жылдың қыркүйегінде адамзаттың тұрақты даму саласындағы 17 ғаламдық мақ- саттары қабылданды, оның бірі климаттың өзгеруімен күресу бойынша шұғыл шаралар қабылдау болып табылады. Мақсаттар мен БҰҰ құжатына бағытталу біздің республика мен Компаниялар тобының басымдылықтары мен міндеттеріне толығымен сәйкес келеді. 2015 жылдың желтоқсанында БҰҰ Шек- теулі конвенциясы тараптарының (COP21) климатты (UNFCCC) өзгерту туралы Конфе- ренциясының 21-інші сессиясында Париж келісімі қабылданды. Қазақстанның айтып отырған үлесі (INDC) – 2030 жылға дейін парникті газ шығарындыларын 1990 жылғы шығарындылар деңгейінен 85% деңгейіне қысқарту немесе ұстап тұру (шартсыз мақсат) немесе одан да жетік мақсат – жалпы, ұлттық шығарындыларды 25%-ға төмендету (шартты мақсат) .
өзгерісі проблемасын бөлісе отырып, парникті газ шығарындыларына есеп жүргізесіз және бекітілген әдістемеге сәйкес болуын бақылап отырамыз. Біздің жұмысымыз парникті газ- дардың тікелей шығарындыларын оларды қысқарту іс-шараларын орындау, монито- ринг жүргізу және атмосфераға тасталатын зиянды шығарындыларды бақылап отыру есебінен, сонымен қатар, метанның сыртқы шығуын анықтау бағдарламасын жүзеге асыру есебінен қысқартуға бағытталған. 2015 жылы эмиссияларды басқару бойынша Жұмыс тобы құрылды, оның құрамына ҚМГ компани- ялары тобының салалық құрылымдық бөлімше- лерінің басшылары мен ЕТҰ мамандары кірді Оған қатысу үшін мемлекеттік органдар- дың өкілдері және шығарындылармен сауда жүйесіне қатысушылар (сауда биржасы, брокерлік компаниялар) шақы- рылады. Осындай кездесулер барысында парникті газдар шығарындыларын басқару саласындағы басты проблемалар және оларды шешу жолдары, шығарынды- лармен сауда жүйесін енгізу бойынша дүниежүзілік алдыңғы қатарлы тәжірибе, мемлекеттік реттеу сұрақтары және т.б. талқыланады. Біз корпоративтік деңгейде климатикалық қауіп-қатерлерінің бірқатарын бірегей- лендіріп, барынша азайту шараларын қабылдадық. Табиғи қауіп-қатер факторларына Каспий су қоймасы бассейніндегі климатикалық өзгерістер жатады, олар теңіз деңгейінің өзгеруіне әкеп соқтырады және жағадағы жалпы аумақтарды су басып кетуі мүмкін. Сөйтіп, кеңес замамынан бастап Каспий теңізінің жағалауларында қолданыстан алынған мұнай ұңғымалары қалған, олар Каспийдің деңгейі көтерілуіне қарай су басқан аймақта қалған. Осыған орай ұңғымалар бағандары герметизацияның жойылып кету қаупі мен қоршаған ортаны залалдандыру қауіпі бар. Жалпы бұл ұңғы- малар Маңғыстау және Атырау облыстары аумағында орналасқан. Тәуелсіз пікір Климаттың өзгеруін тежеу бойынша USAID Қазақстан бағдарламасы ұзақ мерзімдік перспективада парник газдарының шығарындыларын азайту бойынша мақ- саттарға қол жеткізуде Қазақстан Республикасына қолдау көрсетеді. Қазақстанның ірі мұнай-газ компаниясы ретінде ҚМГ парник газдарды реттеу бағдардамасын жақсарту, эмиссиялармен сауда жүйесін жетілдіру және пар- ник газдары бойынша бенчмаркинг жүйесін енгізу бойынша тренингтер мен талқылаулар сияқты USAID бастамаларының белсенді қатысушысы болып табылады. ҚМГ сондай-ақ парник газдардың шығарындылары мен басқа басқару әдістерінің салдарын жұмсарту бойынша стратегияны, климат пен ғылымды өзгерту мәселелері бойынша бизнес басшыларының техникалық және басқарушылық дағдыларын нығайтуға бағытталған 2014 жылдың қыркүйегінде құрылған сәттен климаттың өзгеру саласында (CLF) Жетекшілер Форумына қатысты. Тәжірибелік семинарлар мен пікірталастардың көме- гімен, ҚМГ еншілес компанияларда метанды анықтау бойынша пилоттық жобаны сәтті жүзеге асыруға әке- летін жаңа әріптестерімен қарым-қатынастар құрды. Біз сондай-ақ парник газдарының шығарындыла- рын басқару бойынша өзіне ұсыныстарды енгізетін климаттың өзгеру саласындағы (2016-2020 жылдар) өзінің бірінші Корпоративтік жоспарын әзірлеуде ҚМГ көмектесуге қуаныштымыз. Біз парник газдардың шығарындыларын басқарудың автоматтандырылған жүйені әзірлеуде ҚМГ-бен ынтымақтасуды жалға- стыруға үміттенеміз. Біз Жасыл экономика және тұрақты даму мақсатта- рына қол жеткізу үшін біздің ынтымақтастығымыз бен бірлескен жұмыстарымызды жалғастырамыз деп ойлаймыз. Алексей Санковский, Климаттың өзгеруін тежеу жөніндегі USAID Қазақстандық Бағдарламасының басшысы ОТ АМЕРИКАНСКОГО НАРОДА K АЗАХСТАН 33 Біздің қоршаған ортаға әсеріміз Атмосфераға ластайтын заттардың таралуы
Біздің атмосфера ауасына шығатын негізгі шығарындыларымыз парниктік газдан өзге, күкірт тотығы (SOх) мен азот тотығынан (NOх) тұрады. Олар жану үдерісінің нәти- жесінде пайда болады. Оған іздеу және кен өндіру секторлары өз үлесін қосады. Атмосфераға ластайтын заттар шығарынды- ларының есебі қолданылатын жабдықтың техникалық сипаттамалары негізінде, атмосфераға шығатын ластайтын заттар- дың шығарындыларын анықтау жөніндегі қолданыстағы әдістемелік нұсқауларға және ұсыныстарға сәйкес жүргізіледі. Қоршаған ортаға әсерін азайту жұмыста- рын жалғастырды. Осыған қарамастан, атмосфераға шығатын ластайтын заттар- дың шығарындыларының көлемі алдыңғы жылдардағы кезеңмен салыстырғанда 46 860 тоннаға немесе 10%-ға өсті, бұл өндірісті кеңейтумен және алдында аталған шығарындылдардың қосымша көздерін енгізумен байланысты. Атмосфераға шығатын шығарындылардың жалпы көлемі кен өндіру секторына келеді, ал қайта өңдеу және тасымалдау секторына жалпы 4% аспайды.
Ұлттық заңнамаға сәйкес ілеспе және (немесе) табиғи газды факельмен жағуға, жер қойнауын пайдаланушы жобалық құжаттарды сақтаған жағдайда және уәкілетті орган бекіткен әдістеме бойынша есептелген нормативтер мен көлемдер шегінде, мұнай және газ саласындағы уәкілетті органның рұқсатымен рұқсат етіледі.
Біздің компания Әлемдік банктің «2030 жылға дейін ІМГ жүйелі түрде факельмен жағуды толық тоқтату» бастамасын қол- дады. Бұл бастама 2030 жылдан кешік- тірмей ІМГ жүйелі түрде факельмен жағу тәжірибесін тоқтату үшін үкіметтерді, ынты- мақтастықта болуға келісетін мұнай компа- ниялары мен даму ұйымдарын біріктіреді. Бұл бастама ІМГ жүйелі түрде факельмен жағуға қатысты, ол қауіпсіздік немесе жүй- есіз жағу ұғымына қатысты емес. 2015 жылы ҚМГ ЕТҰ көпшілігінде ІМГ пайдалану деңгейі 95%-ға жетті
ҚМГ компаниялары тобы бойынша газды пайдаланудың жалпы деңгейі 85.3% (2014 жылы 87,5%) құрады. Бірақ ЕМТ және ҚОА, тиесілі 4 кен орындарында пайдалану деңгейі 55 - 66%. Біз осы проблеманы шешу үшін және ҚМГ компаниялары тобының барлық кен орындарында ІМГ пайдалану деңгейін 100%-ға жеткізу үшін шаралар қабылдаймыз. Мысалы, ЭМТ қазіргі уақытта Прорвинская кен орны тобының ілеспе газын күкірттен тазарту бойынша қорндырғы салу жұмысын жүргізуде. Осы жобаның ғана іске асырылуы ҚМГ компаниялары тобында газды пайда- лануды 85.3%-дан шамамен 90%-ға дейін ұлғайтуға мүмкіндік береді. ІМГ-дағы газды пайдалану деңгейі 70%. Бүгінгі күні «Қосажай» кен орнында зауытты жаңғырту және газды кешендік дайындау қондырғысының құрылысы бойынша Жол картасы әзірленді және келісілді. Соңғы 4 жылда топ бойынша газ өндіру ұлғайғандығы байқалады, бұл ретте 2012- 2014 жылдары факельмен жағуды қысқарту үрдісі көрінді. 2015 жылы жанған газдың көлемінің ұлғаюы газды пайдалану дең- гейі төмен кен орындарында ілеспе газды өндірудің өсуіне байланысты. 24,2
24,2 0 0 0 0 0 0 13,3
20,4 24,3
1,7 3,7
9,51 11,98
2014 2015
IOGP = 14.8 М а а а а а а а а 2015
МГ а а а а С К 1 000 а
а CO 2 (2014 9,51) а .
МГ ЕТ а а а а 2014
2015 2012
2013 Га
Жа а а
. 3 а 1622,8 1941,9
1948,0 2107,8
309,4 243,5
387,6 404,2
ЕМГ МГ ММГ ОА ТМ ГМ БМ МГ 4,3 2014 2014
2015 2015
Ла а а а а а а 407 764
So x а - а ,
No x , а - а , 451 784 7 544
10 384 а а
Та а а Б - а а а а а а а а а а 10 926
400 675 3 707
14 294 445 045
2 829 Парникті газдар шығарындыларының қарқыны Топтың мұнай өңдеуші компанияларында энергия тиімділігін арттыру бойынша қабылданған шешімдердің арқасында 2012 жылдан бастап 2014 жылға дейінгі аралықта біз мұнай өндірудің бір бірлігіне СО2 үлестік шығарындыларының төмендеу үрдісін қадағалаймыз. Бірақ 2015 жылы ГТЭС жаңа нысаны, ҚТМ және ММГ-дағы компрессор станциясындағы газкомпрессоры сияқты жаңа, шығарындылар көзінің енгізілуіне орай СО2 шығарындыларының өсуіне байланы- сты елеулі ұлғайғандығы байқалады. Соңғы екі жылда 2014-2015 жылдармен салысты- рғанда, 2013 жылдан бастап қайта өңдеу саласындағы шығарындылардың мұнайды қайта өңдеу тереңдігінің ұлғаюына және жаңғырту бойынша жұмыстармен байланы- сты аз ғана өскендігі байқалады. Тасымалдау саласында шығарындылар қарқынының төмендеуі тасымалдау көлем- дерінің қысқартылуына байланысты. Метанның шығуын тікелей анықтау бой- ынша пилоттық жоба Норвегия компаниясымен бірлесе отырып, біз өзіміздің екі кен өндіру компанияла- ры-мыздың өндірістік нысандарында метан- ның шығуын анықтау және өлшеу бойынша пилоттық жоба жүргіздік. Бұл жоба Норве- гия ұсынатын Қазақстан Республикасындағы парникті газдар шығарындылары азаюына ықпал ететін құралдардың бірі болып табы- латын, метан шығарындыларын қысқарту Бағдарламасы аясында жүзеге асырылады. Өндірістік нысандардың бірінде жүргізілген жұмыстар әр түрлі шығарынды көздерінен CH 4 шығуын анықтауға және санын бағала- уға мүмкіндік берді. Метанның шығуына жол бермеу қаржы қаражатын әлеетті үнемдеуге әкелуі мүмкін. 2016 жылы біз жаңа зерттеу нысанында метан жобасын жүзеге асыруды жалғастыру туралы шештік.
Ілеспе мұнай газын (ІМГ) факельді жағу көлемін қысқарту бойынша Халықаралық бастама: «2030 жылға дейін ІМГ жүйелі түрде факельмен жағуды толық тоқтату». Біз Әлемдік банктің «2030 жылға дейін ІМГ жүйелі түрде факельмен жағуды толық тоқтату» бастамасын қолдағаны үшін «ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ алғысымызды білдіреміз. Біз сондай-ақ ІМГ факельді жағу көлемін қысқарту бойынша өткізілетін іс-шаралар үшін ҚМГ алғыс айтқымыз келеді. Жағылатын ІМГ тиімді кәдеге жарату және факельді жағу көлемін елеулі қысқарту бойынша жоспарларды сәтті жүзеге асыру сіздің компанияның қоршаған ортаны қорғау және ресурстарды тиімді басқару идеяларына айнымас беріктігін растаймыз. Біз ҚМГ дамытудың, ІМГ тұрақты факельді жағудың ұзақ мерзімдік стратегиясына сәйкес қолданылмауы тиіс және ең үздік қол жетімді технологиялар пайдаланылуы тиіс фактісін жоғары бағалаймыз. Біз 2030 жылға қарай бастаманы сәтті іске асыруды асыға күтеміз. Рахымжан Асангазиев Қазақстандағы Дүниежүзілік Банктің тұрақты өкілінің м.а. СО 2 а а а 2014
2015 2012
2013 С О 2
110 121 160
132 133
а а а СО 2 а а а а а СО 2 а а а 2014
2015 2012
2013 181
181 179
178 С О 2
СО 2 а 11 9 16 11 2014 2015 2012
2013 С О 2 ММГ
ОА ЕМГ
МГ КБМ
IOG P = 134 МГ ТМ ГМ С О 2 2014
2015 163
153 60 86 477 670
229 173
53 46 215 262 110
121 69 50 МГ Са а а а а IOGP = 134 2015
а а
а а С К
1000 а а 121
а СО 2
а (2014 110)
133
128 134
35 Біздің қоршаған ортаға әсеріміз Біз қауіпті қалдықтарды Қазақстаннан тыс жерлерге шығармайтынымызды және әкелмейтінімізді атап өтеміз Қалдықтардың пайда болу қарқынына талдау жүргізу негізінде біз қалдықтарды басқарудың 2016-2020 жылдарға арналған корпоративтік бағдарламасын әзірлеуге және енгізуге дайынбыз. Ол инновациялық және таза технологиялық үдерістерді енгізуден, қалдықтарды қайта өңдеу, пайдалану мен қолданудың тиімділік әдістері арқылы басқа- рудан тұрады. Жоспардың негізгі аспектілері: менеджмент құрылымын жетілдіру; корпоративтік стандарттар мен ереже- лерді әзірлеу және енгізу; мәдениетті уәждемелік бағдарламалар, семинарлар және оқыту іс-шаралары арқылы жақсарту; тарихи қалдықтарды пайдалану жоспарлары; жаңа технологиялар енгізу; инвестициялық жобаларды жүзеге асыру; қызметтің негізгі көрсеткіштерін әзірлеу және енгізу. Бұрғылау қалдықтарын зарарсыздандыру, қайта өңдеу және пайдалану мақсатында келесі әдістер мен технологиялар қол- данылды: биологиялық ремедиация, термиялық крекинг, термодесорбция, мамандандырылған көму полигондарына көму.
Тәжірибеден мысалдар Өзенмұнайгаздағы пилоттық жоба ӨМГ-де жүргізілетін пилоттық жоба – қалдықтарды пайдалану бойынша жаңа технологияны енгізуге өте жақсы мысал. Жоба біздің даттық серіктестеріміздің басшылығымен іске асырылуда және кен орындарының шамамен 3000 м 3 эксперимент алаңын алып жатыр. Осы технологияны «Baкoil-KZ» биоагенті аборигенді микроорганизмдер негізінде пайдаланды. Бұл әдіс құрамында парафині жоғары ластанған топырақты биоремедиациялау тиімділігінің жоғары екендігін көрсетеді. Жоба нәтижелері бойынша көмірсутегінің құрамы соңғы кезде (3 айда) 9,6 есе азайды. Қосымша ретінде, суды қайтадан пайдалану технологиясы біздің суды тұтыну көлемін төмендетуге мүмкіндік береді. Сондай-ақ біз жол құрылысы кезінде материалдар құрамындағы ортақ топырақты пайдалана аламыз. Тарихи ластану сипаттамасын және ластанған топырақтағы мұнайдың көмірсутегі концентрациясының жоғары диапазонын (орташа 5-тен 30%-ға дейін) ескере отырып, біз ластанған топырақты осы технология үшін қолданылатын концентрацияларға дейін алдын ала тазалау үшін мүмкіндіктерді қарастырамыз. Біз осы технологияны шығын тиімділігін талдау нәтижесі бойынша неғұрлым кең масштабта пайдалануды жоспарлап отырмыз. 13,1% (16,6%)
С
3,8% (6,7%)
Та
46,6% (31,7%)
а а 2014-2015 - а а а а а а а а Б а а а А А а М З а
а а
,
а
1% а а а а а 14% а а а а 8% а
а 3%
Жа 10%
П а а а 1% К а а а а а 63%
Ма а а а
а а 5%
а а а а 1%
а а 6% Жа 9%
П а а а 1% К а а а а а 78%
Ма а а а
а а жүктеу/скачать 32,87 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|