Б. А. Джаамбаева Философия Оқулық



Pdf көрінісі
бет104/313
Дата31.12.2021
өлшемі1,78 Mb.
#22005
түріОқулық
1   ...   100   101   102   103   104   105   106   107   ...   313
Иоанн  Дунс  Скотт  (1266-1308  жж.)  –  жаңа  уақыт  философиясын 
әкелуші. Ол теология ғылымы бойынша жұрт алдында сӛйлеуде «еретиктік»
 
екі
 
шындықты  ашқан:  сенудің  шындығы,  білімнің  шындығы.  Ол 
«Аристотельдің  метафизикаға  қатысты  сұрақтары»  және
 
Петр 
Ломбардскийдің  сол  уақыттағы  теологиядан  негізгі  «Сентенции» 
түсініктемесінің авторы. Скотт осы жұмыстарында ойға келмейтін ақиқат бар 


екенін  айқындайды.  Мысалы:  әлемнің  басы  уақытта,  жанның  мәңгілігінде. 
Бұл  ақиқатқа  адам  дәлелдеумен  емес,  ӛзінің  ізгілік  сенімімен  келеді,  оны 
түсіну үшін білім керексіз. 
Дунс  Скотт  теология  мен  философияны  ерекше  бӛлгенде  адам  ӛз 
бетімен  Құдайдың  бар  екенін,жанның  мәңгіліктігін  дәлелдей  алмайды.  Ол 
теология мен философияның бӛлек екенін кӛрсетеді. Теология (Құдай туралы 
оқу),  шынайылықтағы  ақиқаттан  шыққан.  Ал  философия  (метафизика) 
тұрмыс туралы оқу. Болмыс барлық тіршілікке тән құбылыс. Құдайға да, ол 
жаратқан  барлық  заттарға  да  тән  құбылыс.  Болмыстың  шынайылығы  оны 
тудыратын себеп-салдарын біз салыстыру, ой елегінен ӛткізу арқылы білеміз. 
Бірақ бұл бәріне қатысты, бірақ ерекше. Болмыстың бірінші белгісі жай емес, 
шексіз болмыс. Осы мәңгіліктерде – Жақсылық, ақылдылық және т.б сәйкес 
келеді.  Шексіздік  біреу,  кӛп  емес.  Құдай  жігерінің  арқасында  әлемдегі 
заттарды жаратқан.
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   100   101   102   103   104   105   106   107   ...   313




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет