«Логика ғылымында» Гегель мәннің (сущность) «құбылатынын», ал
құбылыстың «мәнділігін» кӛрсетті. Олардың арасында ешқандай шек жоқ.
Канттың «жасырын дүниені» тану мүмкін еместігін жоққа шығара отырып,
Гегель танылмайтын дүние жоқ дегенді айтады. Ол Фихтенің
философиясына (ғылыми іліміне) да үзілді-кесілді қарсы шықты: табиғат пен
қоғам адамзаттың «Мен»-інен (ӛзіндік санасынан) тұрмайды, сол сияқты
«Мен» де табиғат пен адамзатты білдірмейді.
Канттың агностицизмі мен Фихтенің субъективтік идеализміне сынай
отырып, таным процесін зерттеуге ерекше назар аударды. Ол ғылыми
категориялар тек бір адамның игілігі емес, сондықтан да олар субъективті
емес дегенді айтты. Ол объективті болатындығы – субъектіге тәуелді емес,
заттарға іштей тәуелді болады да, барлық материалдық нәрсенің рухани
негізін құрайды.
