Б. А. Джаамбаева Философия Оқулық
жүктеу/скачать 1,78 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Философия ӛмір шарттарын қарастыруы керек.
- «Генеология»
| «Жақсылық
пен жамандықтың екінші жағы. Келешек философиясының нышандары», «Моральдың генеалогиясына орай» (1887) деп аталатын еңбектерінде Ницше бірқатар мәселелерді кӛтереді: Жақсылық пен жамандық туралы ұғым қашан және қандай жағдайда пайда болды? Құндылықтардың құндылығы неде? Моральдық құндылықтар адамның ӛмір-тіршілігіне сүйеу бола ма, әлде оның ӛмірін жақсартуға кӛмектесе ме? Ол дерт пен қайғы арқылы парызды түсініп, ол жадыда, санада орныққанда, беруші мен алушының арасындағы қарым-қатынаста ӛзін-ӛзі кінәлау сезімі пайда болатынын кӛрсетеді. «Қатыгездіктің дәріптелуі» осы себептен. Ӛзіне-ӛзі еге, ерікті адам (тӛре), ӛзіне лайықты және құлшылық моральдан жоғары тұрады, ӛзінің жадысын, санасын ӛзі қалыптастырады. Осыған дейінгі философияны Ницше «қалай болса да ақиқатқа жетуге» тырысқан, догмаланған философия деп атады. Соның ішінде, «субъект» ұғымын бүркене отырып, «Менді» адами қатынастардың жалпыланған логикалық формасы ретінде қарастыру арқылы тек жанның жоққа сенгіштігі мәселесін ғана айтты деді. Ақиқат пен жалғанның, шын мен қатенің қарама- қайшылығы ақиқатқа еріктілікті кӛрсетпейді. Таза рух пен жақсылықты мадақтау үшін оларды бір-біріне қарама-қайшы қою ӛте үлкен қателік және ол қауіпті. Философия ӛмір шарттарын қарастыруы керек. Кекшілдік пен ызақорлықтың орнын махаббат басуы керек, ол адамның еркін нығайтады деді. Ницшенің ойынша, демократия, социализм, феминизм сияқты құндылықтар рухтың еркіндігіне кедергі болады. Олар қалың кӛпшіліктің, әлсіздер мен әйелдердің жасампаздыққа ие, ӛмірдің заңымен бекітілген адамдармен бірдей тең дәрежеде билік құруына жол береді. Жасампаздық ол қайғыдан арылу, ӛмірді жеңілдету болып табылады. «Антихрист» деген еңбегінде философ моральдық және діни құндылықтардың шарттылығын айтады. Ол ескі нанымдардың шығу тарихын зерттеумен айналысатын толықтай жаңа пән – «Генеология» пәнін жасауды ұсынады. Дәстүрлі философияда моральдық құндылықтарға негіз болған априорлылық, логикалық, гипотезалық ұғымдары құндылық ұғымына ӛлшем бола алмайды. Құндылықтардың ӛлшемі ӛзіндік айқындылық болуы тиіс. Осы ретте негізгі үш мәселе ең басты болып табылады – рессентимент, жүктеу/скачать 1,78 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|