Аң өсіру фермасының жер телімі және қурылыстары

6.1-сурет -  Күзендерге арналған қораның ішкі көрінісі

Күзендерге  арналған  үйшіктер  тордың  бүйір  жағынан  ілінеді,  ал 

түлкі 

жэне 

қара 

түлкіге 

арналған 

үйшік 

тордың 

ішіне

орнал астырылады.

Қораның  төбесі  цемент  тақтайшалардан  немесе  шипрдан

жасалынады.  Қоралар  су  құбырымен  жабдықталады.  Қызметтік  кіре 

берістің 

еденін  асфальттайды  немесе  бетондайды.  Күзендерге 

арналған қораның ішкі көрінісі көрсетілген 6.1-суретте.

6.2 

Аңдарға арналаған торлар және үйшіктер 

Торлар  аңдарга арналган торды  білдіреді.  Торды  салуға арналган 

материал  болып  үш  түрлі  металл  торлар  енеді:  бүралган  алты  қыры 

ұяшықты,  ромб  және  төртбұрышты  ұяшықты 

өрілген  және 

төртбұрышты немесе тікбұрышты ұяшықты дәнекерленген.

Бүралган  алты  қырлы  торлы  күзендерге  арналган  торды

дайындауға қолданады.

Күзендерге  арналган тордың  алдыңгы  қабыргасында агаш рамка 

болады,  оның  үстіңгі  бөлігінде  ілмекпен  агаш  есікті  іледі.  Есіктің 

төменгі жагына қыста азық салу үшін сөре орнал астырылады. Үйшікті 

раманың  төменгі  бөлігіне  іледі  (6.1-сурет).  Торлы  рамкага  үсақ

түйрегіштермен қагады.

Күзендерге арналган қаңқасыз тордың көлемі  40 х 40 х  80 немесе

45 х 45 х 90 болуы мүмкін.

Күзендерге  арналган  үйшіктер  сүргіленген,  қалыңдыгы  20-25мм

тақтайлардан жасалынады.

57

I

6.3 

Аң 

өсіру 

шаруашылыктарындагьі жұмысты 

м еха н и кал а нд ыру

Аңдарды  қорада  ұстаудың  жаңа  заманғы  жүйесі  тордьш  есігін 

ашпастан  көптеген  жұмыстарды  механикаландыруға  мүмкіндік 

береді: аңдарды суару, азықты тарату және қиларын тазалау.

Суару.  Аңдарды  суаруды  көшпелі  иілгіш  сораптың  және 

автосуарғыштардың 

көмегімен 

астауларды 

сумен 

толтырып 

механикаландыруяа болады.

Ұзындығы  50  м  (қораның  ұзындығының  жартысы)  иілгіш  сорап 

суқұбырының  шетіне  кигізіледі  және  жұмыскер  торды  бойлап  жүріп 

астауларды сумен толтырады.

Аңдарға 

азықты 

тарату 

толығымен 

немесе 

жартылай 

механикаландырылған  болуы  мүмкін.  Азықты  таратуды  толығымен 

механикаландыру  өлшегіщі  бар  электротаразылардың  көмегімен,  ал 

жартылай  механикаландырылған  -   резеңке  дөңгелекті  арбалардың 

көмегімен  жүргізіледі.  Азықты  тордың  себеттеріне  салады.  Аңдар 

оның тордың ұяшықтарының арасынан жейді.

Азықты  тарататын 

ЭТ  —  151  маркалы  арба  пневматикалық 

доңғалақты,  азықты таратын  түйін  және  қоректік батарея орналаскан.

Бункердік  сыйымдылығы  0,56  м.  куб.  Арбаның  өндіргіштілігі 

сағатына 5000 мөлшерлемеге дейін.

Тәжірибеде  азықты  тарататын  ЭТ  -   151  маркалы  арбаның  шет 

елдік  арбалармен  салыстырғанда  кейбір  көрсеткіштерімен  асып 

түсетіндігін көрсетті.

Қиды 

жинау 

көбінесе 

қолмен 

жүргізіледі. 

Кейбір 

шаруашылықтрда  қиды  жинау  үшін  доңғалақты  ДТ  -   20  тракторы 

қолданылады, ол шөмішімен киды тордан итеріп шығарады.

58

7 Аңдарды сою және терілерін бастапқы өңдеу

Аңдарды союды бастамас бұрын, теріні бастапқы өңцеу цехтарын

жұмыс  істеу  жағдайьша  келтіреді:  жоңқаларды,  авиациялық  бензин,

МемСТ  сәйкес  түзеткіштерді,  газеттің  таза  парақтарын  немесе 

орамасын,  сонымен  қатар теріні  бастапқы  өңдеуге  қажетті  ұсақ құрал

жабдыктарды дайындайды.

Аңдарды  союды  бастамас  бұрын  операцияларды  орындау

бойынша  кадрларды  орналастыру,  еңбекті  есепке  алу  және  ақысын

төлеу,  сонымен  қатар  жұмыстың  сапасьш  бақылау  мәселелері

шешіледі.

Күзендерді  8-10 қарашадан бастап соя бастайды, қара түлкілерді 

солтүстік -  батыс шаруашылықгарында 25  ші қазаннан бастап, қалған 

шаруашылықтарда  қараша  айының  ортасынан  бастап  сояды.  Бірінші 

күндері  аңдарды  терісінің  дайындығы,  елтірілік  матасының  түсінің 

және толық түкті болуына қарап таңдап сояды.

Түктері толық жетілген кезде олардың терісі қызғылттау болады. 

Ең  алдымен  түсі  ақшыл  аңдарды  өлтіреді.  Ақаулары  белсенді 

түрде  айқындалып  келе  жатқан  жануарларды  союды  кейінге 

қалдьфуға  болмайды,  тіпті  оның  түлеуі  аяқталмаған  жағдайда  да. 

Жаппай  союды  қысқа  мерзім  ішінде  жүргізу  қажет.  Оны  бөгеу  түкті 

жабынының  ақауларының  өсуіне  әкеледі.  Өлтірілген  аңдар  саны 

теріні  бастапқы  өңдейтін  цехтың  тәуліктік  босатылымына  сәйкес 

болуы қажет.

Соңғы  жылдары  күзендерді  дитлинмен  өлтіру  кең  таралған.  Су 

ерітіндісін  иненің  көмегімен  терінің  астына  (1%  немесе  0,5%), 

бұлшық  етке  немесе  кеуде  қуысына  Ікг  тірі  салмаққа  0,2-0,3  мл 

енгізеді.  5-7  минуттан  кейін  ол  әледі.  Дитилин  ағзада  жылдам 

бүзылады, 

сондықтанда 

аңдардың 

ұшасымен 

жануарларды

азықгандыруға болады.

Түлкі  және  қара  түлкілерді  электр  тогымен  өлтіреді,  аңның 

артына  немесе  жамбасына  инені  енгізеді,  ал  екіншісін  ауызына 

салады, содан кейін 3-4 рет қатарынан 2-3  секундқа тоқты қосады.

Үшаларды  бастапқы  өндеу  цехына кез -  келген  құрғақ  және таза 

ыдыспен тасымалдайды.

Теріні  бастапкы  өңдеуге  келесі  операциялар  енеді:  түсіру, 

майсыздандыру,  түзету,  кептіру,  жаю,  шығару,  орау,  түбіттерін 

тазалау.

Түсіру. 

Түсіргенге  дёйін  үшаны  салқын  бөлмеде,  олар  бір  -  

біріне тимейтіндей етіп сақтайды.

59

Теріні  түсфу  кезіңде  жұмысты  жеңілдету  үшін  ілмектер,  піспе, 

қысқыш  тәріздес  түрлі  аспаптар  қолданылады.  Түкті  жабыныы

кірлетіп  алмау  және  теріні  түсіруді  жеңілдету  үшін  оғая  үсақ

жоңқаларды  сеуіп  қояды,  онымен  қолды  және  жабдықтарды  да 

сүртеді. 

Я

Күзен,  түлкі  және  қара  түлкілердің терілерін  түтікпен  алады.  Ол 

үніін  алдыңғы  сирақтарында  шынтагьша  дейін  тілік  жасайды,  артқы 

сирақтарында  табанынан  тіледі.  Тік  ішегін  түгі  жоқ  жерінен  кеседі. 

Қүйрығының  терісінде  тілімді  оның  төменгі  жағынан  1/3  ұзындығы 

бойынша  жасайды.  Барлық  тілімдер  жасалынганнан  кейін  теріні

алдыңғы  және  артқы  сирақтарынан  шешеді.  Алдыңгы  сирақтарынан

тырнақтарын  кеседі.  Тері  артық  сирактарынан  және  қүйрыгынан

ұшасын

•  

*  

I  

4

іледі.  Теріні  астыңғы  жағынан  басына  дейін  сыпырады.  Теріні 

басынан  өткір  пышақпен  көзінің,  мұрын,  ауызының,  қүлақтарының 

айналасын ойып сыпырып алады.

Теріні  майсыздандыру.  Аңдардан  түсіріп  алынган  терілерді 

түктерін  бүлдіріп  алмай,  баяулап  майларың,  қалдық  еттерін  алып 

тастайды.  Майы  қатып,  мамығын  бүлдірмеу  үшін,  терілерді  алдын -  

ала  салқын  жерде  ұстайды.  Теріні  түрлі  қүралдарды  қолданып 

майынан ажыратады.

Елімізде  теріні  майынан  ажырататын  сым  —  фрезерлік  жұмыс

істеитін  станок  даиындалып,  сынақган  өткен.  Оның  рамасы,

кесетін

жетегі моторымен жэне кесетін қоңдыргысы бар. Мүндай станоктарда 

екі жүмыскер жүмыс істейді, біреуі станокта майын алады, ал екіншісі 

қалыпқа  теріні  кигізеді,  майдың  және  еттің  қалдықтарын  кеседі: 

күзеннің бір терісін өңдеу үшін  100-115 секунд уақыт кегеді.

Егер  майсыздандьфу  кезіңде  тесіктер  немесе  үзіктер  болса,  онда 

оларды шьфша тәріздес етіп іліп акырын, мүқият тігеді.

Теріні  түзету.  Майсыздандырылған  тері  стандартгы  піпгінде

кергіштерде сыртынан түзетуге жатады.

Түкті  жабынның  ұйқаланып  қалмауы  үшін,  оны  түзеткішке 

бекітпес  бүрын,  түзеткіш  бойынша  сырғымалы  қозғалыспен  төмен 

жібереді,  содан  кейін  басынан  көтереді  және  үстіңгі  ерінінен  алып 

түзеткіштің  үшкір  ұпіына  кигізеді.  Осыдан  кейін  түктері  түкті

жабыннын табиғи ағымына тиісті  жағляйгя 

пртіі

60

7.1-сурет -  Теріні майсыздандыруға арналған СОШ -  1  станогы

Теріні  кептіру. 

Түзетілген  терілер  сөрелерге  орналастырады 

және  20-30 

градус  температурада 

және  ауаның  қатысты 

ылғалдылығы  40-60  %  кептіреді.  Терілерді  кептіру  уақытының

ұзақтылыгы 8-14 сағат.

Кептірілген терілер салқын бөлмеге орналастырылады, онда олар 

2-3  сағат  ішінде  жеткілікті  түрде  жұмсақ  болады  жэне  кергіштен

жылдам шешілетін болады.

Терілерді  айналдьфу.  Күзен  терілерін  мұрын  және  еріндерін

терінің  ішіне  қарай  басып  айналдырады.  Ақырындап  итереді. 

Алдыңғы сирақтарын терінің сыртында қалдьфады.

Терілерді  айналдырғаннан  кейін  оларды  кергіште  түзетеді. 

Терілердің  кергіште  2-5  сағат  тұрғаны  жақсы.  Мұндай  операция 

кезіңде терілер пішінін  жақсы сақтайды және тауарлық өнімде  жақсы 

болады.

8 Үй қояндарын  өсіру

Үй  қояндарын  өсіру  -   малшаруашылығының  болашагы  мол 

саласы.  Қояндардың  жылдам  жэне тез  көбеюінің  арқасында  олар  өте 

қысқа  мерзім  ішінде  арзан 

түбітті  елтірі  бере  алады,  одан  ер 

адамдардың бас киімдерін, әйел және балалардың тоңдарын тігеді.

Қоян  өсіру  сонымен  бірге диеталык  ет көзі  ретінде де  маңызды. 

Қояндардьщ  еті  ақ  еттер  қатарына  жатады,  егде  жастағы  адамдарға, 

асқазандары,  бауырлары, 

жүрек  -   қан  тамырлары  ауыратын 

адамдарга, балаларға емдік өнім ретінде ұсынылады.

Содан  басқа,  екпе  (вакцина)  дайындау  үшін  және  зертханалык 

жануарлар ретінде қолданады.

Қоян  қораларды  көбеюдің кезеңділігін жоюға, ауыр жұмыстарды 

механикаландыруға  мүмкіндік  беретіндей  етіп  салу  кажет  (суару, 

көңдерін  тазалау).  Қоян  өсіру  шаруашылығын  ұйымдастыруда 

тұрғындардың ерікті серіктестіктері маңызды роль атқарады.

8.1 Үй қояндарының биологиялық ерекшеліктері

Үй  қояндары  және  қояндар  өздерішң  сыртқы  бейнелерімен 

ұқсастықтарына 

қарамастан, 

өзара 

бірқатар 

биологиялык 

айырмашылықтары болады:  жабайы  қоян  інде тіршілік етеді,  қояндар 

ұрпактарын  шығару  үшін  ін  жасамайды;  үй  қояндарының  буаздық 

мерзімінің  ұзақтылығы  30  күн,  қояндарда  50-52  күн.  Қояндардың 

көздері  ашық,  түкті  болып,  ал  үй  қояндары -  соқыр,  жалаңаш туады. 

Үй қояндары және қояндар арасынан гибрид алу мүмкін емес.

Үй  қояндары  отаны  Испания  жэне  Оңтүстік  Франция  болып 

есептелінетін жабайы қояндардан тараған.  Жабайы  қояндар 2000  жыл 

бұрын  қолға  үйретілген.  Қазіргі  уақытга  үй  қояндарын  әлемнің

барлық  елдерінде  өсіреді.  Үй  қояндарын  жетістікпен  өсіру  үшін

олардың  биологиялык  ерекшеліктерін  білу  қажет.  Үй  қояндары

өсімталдықтарының  жоғарылығымен,  жылдам  жетілгішттіпмен,

жыныстық кезеңнің болмауымен ерекшеленеді.

Ac қорыту физиологиясы. Жемді ұсату және бастапқы өңдеу тіс 

және  сілекейдің  көмегімен  ауыз  қуысында  болады.  Жаңа  туған 

көжектердің  тістерінің  саны  16,  ал  ересектерінде 

26-28.  Үстіңгі 

жағында  14 немесе  16 тіс, алдында 2 үлкен күрек тіс орналасқан, оның 

артынан  екі  кішкентай  күрек  тіс  жақын  орналасқан  (кейде  олар 

болмайды),  одан  әрі  жақтарының  әрбір  жагынан  3  жалған  күрек  тіс 

және 3 күрек тіс орналасады.

62

Тіспен  ұсатылған  жем,  сілекей  бездері  бөлетін  сілекеймен

суланады.  Сілекей  бездерінің  ферменттері  (диастаза,  птиалин)

крахмалды глюкозаға айналдырады.

Үсатылған және жартылай қорытылған  жем асқазанға түседі. Үй

қояндарының  асқазаны  бір  камералы.  Асқазанда  құрамында  тұз 

кышқылы  және  пепсин  ферменті  бар  асқазан  сөлін  бөлетін  бездер

бар. 

Асказан 

сөлі 

үздіксіз 

бөлінеді. 

Ол 

қышқылдығының 

жоғарылығымен  және  қорьггу  күшінін  орасандағымен  ерекшеленеді. 

Үй  қоянының  асқазанында  жем  3  сағаттан  10  сағатқа  дейін  болады 

(жемнің  түріне  байланысты).  Жем  асқазаннан  шекке  түседі.  Үй 

қояңдарының  ішегі  денесінің  ұзындығынан  8-10  есе  асады.  Ішектің 

жінішке  бөлігінде  ішек  сөлдерінің  эсерімен  ас  одан  эрі  қорытылады.

щ

Ішектің  жіңіппсе  бөлігінен  жем  ішектің  жуан  бөлігіне  түседі.  Ішектің 

жуан  бөлігі  бітеу  ішектен  басталады.  Бітеу  ішек  көлемді  болады. 

Микроағзалардың 

бөлетін 

ферменттерінің 

әсерімен 

жасымық 

ыдырайды. Бітеу ішектен тағам тік ішекке түседі. Бұл бөлікте жемнен 

қоректік заттарды сіңіру аяқталады және қидың қапыптасуы болады.

Үй  қояндарының  ерекшеліктері  олар  өздерінің  түнгі  қиларын 

(копрография)  жейді.  Копрография  -  

жемдердің  қорытылуын 

жақсартатын 

және 

ағзаны 

В 

дәрумендерімен 

байытатын 

физиологиялық  қалыпты  үрдіс  Түнгі  қидың  сырткы  бейнесі  және 

химиялық  кұрамы  жағынан  күндізгі  қидан  айырмашылығы  болады. 

Түнгі  қи  жүмсақ,  ылғалды,  күндізгі  қимен  салыстырғанда  оның 

күряугында қоректік заттар көп болады..

8.2 Үй қояндарының түстерінің генетикасы

Қазіргі  уақытта  әлемде  үй  қояндарының  60  астам  тұқымы  бар. 

Олардың көбі табиғи  мутацияны бекіту жолымен шығарылған  немесе 

комбинативті  түр  болып  енеді,  яғни  түстері  әр  түрлі  үй  қояндарын 

өзара шағылыстьфу жолымен алынған.

Генетика -   ағзалардың  түқым  қуалаушылық  және  өзгергіштілігі 

туралы  ғылым.  Тұкым  қуалаушылық  деп  ата -   аналардың  өздерінің 

белгілерін ұрпағына беретін  қасиеті.  Өзгергіштілік -  дарақтардың бір 

қатар белгілері бойынша өзара ерекшеліктері.

Тұқымдьгк  белгілердің  материалдық  тасымалдағыштары  -  

хромосомдар.  Жануарлардың  және  өсімдіктердің  әрбі^  түрі  үшін 

хромосомалар  саны  тұрақгы,  олардың  саны  үй  қояндарында  22. 

Жыныстық  жасушалар  қалыптасу  кезіңде  оларға  хромосомалардың 

тек жартысы ғана түседі.

Ұрықтандыру  кезіңде  хромосомалардың  саны  екі  есе  қалыпына 

келеді,  мұның  өзінде  бірінші  жартысы  -   әкесінікі,  екінші  жартысы  -

63

анасынікі.  Хромосомаларда  гендердің көптеген мөлшері  бар, олар сол 

немесе  басқа  белгілердің  дамуын  анықтайды.  Түсін  анықтайтын

гендер  хромосомалардың  белгілі  бір  учаскесі  -   локуста  орналасқан. 

Хромосома  жұбының  бір  локусында  орналасқан 

екі 

геннің 

аллеясымен  аталады.  Көбінесе бір локуста бірдей  гендер  орналасады, 

кей  -   кезде  олардың  бірі  өзгереді.  Кейбір  жағдайларда  бір  ген

көптеген аллеяларды құра отыра бірнеше рет мутацияланады.

Жабайы қоянның түсі сүр болады, ол  агути деп аталады. Бұл түс 

дақтың  түктің  ұзындыгы  бойынша  бөліп  таратылуына  байланысты. 

Жабайы  қоянның  түсі  гендердің  12  жұбымен  анықталады,  олардың 

бесеуі  CBDEA  (агылшын  белгісі)  түстің  негізгі  гендерінің  атымен 

аталады.

С  гені  — дақтанудың  негізгі  факторы.  Егер  С  гені  болмаса,  С 

генді үй қоянының түсі ақ көзінің қызыл болады (альбинос).

BDE  -   дақтану  гендері,  ол  С  генімен  бірлесіп  жабайы  қоянның 

түсі байқалады.

А гені -  аймақтылық факторы, түбінен ұшына дейін түктерінің әр

түрлі түсті оолуын қалыптастырады.

8.1- кесте -  Қазіргі уақыгга өсірілетін үй  қояндарына тән мутациялық 

бес 

tvd

Г енотип

Фенотип Я түс

Тұқым

CCBBDDEEAA

Агути

Сұр алып

сс BBDDEEaa

Ақ қызыл көзді

Ақ алып, жаңа зеландиялық 

ақ, гермелин (поляктық ак)

CCBBDDEEaa

Қара

Аляска

Аллелея сериялары. Басымдылық танытушы ген С рецессивті ген

с  -   айналып  қана  қоймайды,  сонымен  бірге  аралық  аллеяларға 

айналады.  Үй  қояндарында  С  генінің  сериясы  гендердің  алты 

жүбынан  тңэады:  >  таңбасы  басымдылық  деңгейінің  төмендеуін 

көрсетеді.

8.3 Үй қояндарының туқымдары

Қазіргі  уақытта  әлемде  үй  қояндарының  60  астам  тұқымы  бар. 

Алынатын  өнімдердің  сипатына  байланысты 

олар  ет  -   елтірілік 

(советтік  шиншилла,  ақ  алып,  қара  -   қоныр,  сұр  алып,  күмістүстес, 

веналық,  көгілдір,  советский  мардер  және  тағы  басқа),  қысқа  жүнді, 

түбіттік 

(ақ 

мамық), 

етгік 

(жаңа  зеландиялық 

ақ  және 

калифорниялық).

64

Ет -  елтірілік үй қояндарының тұқымдары

Советтік  шиншилла  биология  гылымдарының 

кандидаты

H.С. Зусманның жетекшілік етуімен апынған тұқым.

Үй 

қояндарының  берілген  тұқымы  шиншилланың  кішкентай 

қояндарын «ақ алып»  тұқымы  қояндарымен  будандастыру жолымен, 

сонымен  қатар  шиншилла  тұқымы  қояндарын  түбегейлі  қайта 

түрлендіру  жолымен  алынган.  Осы  тұқымның  қояндарының  бастары 

шагын,  құлақтары  тік,  дене  бітімі  әдемі,  арқасы,  кеудесі  жақсы 

дамыған болады. Конституциясы мықты, ерте жасынан екпінді өсуінің 

жоғарыльшен  ерекшеленеді. 

60  күндік  жасында  толыққанды 

түйіршектелген  жеммен  азықтандыруда  төлінің  орташа  салмағы

I,7-1,8 кг, 90 күндігінде  2,6-2,8 кг. Ересек жануарлардың орташа тірі 

салмагы  5  кг,  ұшасының  ұзындыгы  62-70  см,  кеуде  орамы  37-44см. 

Негізгі түсі күміс -көгілдір.

Үй  қояндары  климаттық  және  азықгандырудың  эр  түрлі 

жағдайларына жақсы бейімделген.

8.1-сурет -  «Ақ апып»  тұқымының қояны

«Ақ алып» 

(8.1-  сурет) Ет -  елтірілік ірі тұқым. Бельгияда және 

Германияда  шыгарылған.  Осы  тұқымны  қояндары  бізге  1927-1929 

жылдары  әкелінген.  Әкелінген  қояндардың  өміршеңділігі  төмен, 

аналықтарының сапалары  нашар болған.  Селекциялық -  асылдандыру

65

жұмыстарын  тереңдетіп  жүргізу  нәтижесінде  қояндар  елеулі  түрде 

жақсартылды.  «Ақ  алып»  қояндарының  ұшасы  ұзын,  ке 

бірақ үнемі кең бола бермейді. Сирақтары берік.

Қояндардың  орташа  салмагы  5,1  кг 

құрайды,

терең

ұшасынын

үзындыгы  60см,  жауырын  түсынан  кеуде  орамы  37  см.  Қояндар 

жылдам  жетілгіш,  жақсы  азықтандырғанда  2  айлығында  1,8  кг 

салмаққа  жетеді.  Түкті  жабынының  түсі  таза  -   ақ.  Түсінін  ақ  болуы 

және көзінің қызыл түсті болуы альбенизмнің с генімен анықталады.

Қояндар біздің елдің климатгық жағдайына жақсы бейімделген.

і   К

*

І

4

  i f / i i i k  . 1  

a

. *  

f  

L Т Т Л ж

 w i  

г-

8.2-сурет  «Сүр алып» түқымының қояны

алып»

(8.2-сурет).  Бүл  түқымды  жергілікті  қояндарды 

фландр түқымының қояндарымен будандастыру жолымен алган.

Фландр  түқымының  сырттан  әкелінген  қояндарының  көлемі  өте

ірі  болған, 

бірақ  жергілікті 

жағдайларға  нашар  бейімделді.

Сондықтанда  осы  түқымды  шығару  кезіңде  фландр  түқымының  ірі

көлемін жергілікті түқьш қояндарының жоғары өсімталдығымен және

1952 жылы бектілді.

Қояндардың «Сүр алып» тұқымы

I

«Сұр  алып»  тұқымының  қояндары  ұшасының  ұзын  болуымен

кеңдіпмен  сипатталады

Сирақтар

құлақтары  жалпақ.

66

Орташа  тірі  салмағы  5  кг,  ұшасының ұзындыгы  61  см,  кеуде  орамы 

38  см.  Осы  тұқым  қояндары түк  жабынының  түстері  жагынан түстік 

негізгі екі топқа бөлінеді: сұр -  қоян, қара -  сұр.

Х

і

Ш

*

шшт

ЩШш

ш т

ШйтШ

Шшш

8.3-сурет -  «Күмістүстес»  тұқым қояны

жүктеу/скачать 6,11 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: