Нарықтық құнның аралық есептеулерінде, сондай-ақ қаржылық есептілікте құн түрлері
Нарықтық құнның аралық есептеулерінде, сондай-ақ қаржылық есептілікте:
1) алмастыру құны-бағалау объектісінің тозуын ескере отырып, бағалау жүргізу күніне қолданыстағы нарықтық бағалардағы бағалау объектісіне ұқсас объектіні құруға жұмсалған шығындардың құны;
2) өсімін молайту құны-бағалау объектісінің тозуын ескере отырып, ұқсас материалдар мен технологияларды қолдана отырып, бағалау объектісіне ұқсас объектіні құруға бағалау жүргізілетін күнгі қолда бар нарықтық бағалардағы шығындардың сомасы;
3) баланстық құн (қалдық) - баланстық құн-барлық жинақталған амортизация мен құнсызданудан болған жинақталған шығындардың сомасы шегерілгеннен кейін актив бухгалтерлік баланста танылатын сома;
4) бастапқы құн - төленген өтелмейтін салықтар мен алымдарды, сондай-ақ жеткізу, монтаждау, орнату, пайдалануға беру жөніндегі шығындарды және кез келген басқа шығыстарды қоса алғанда, негізгі құралдарды тұрғызу немесе сатып алу бойынша нақты жүргізілген шығындардың құны немесе, егер бұл қолданылатын болса, халықаралық қаржылық есептілік стандарттарының талаптарына сәйкес оны бастапқы тану кезінде осы активке жатқызылған сомасы.
Заңға сәйкес бағалау қызметінің негізгі ұғымдары
Заңға сәйкес бағалау қызметінің негізгі ұғымдары келесідей тұжырымдалған:
- бағалау-бағалау объектісінің ықтимал нарықтық немесе басқа құнын анықтау;
- нарықтық құн-бұл мәміле тараптары бағалау объектісі туралы барлық қол жетімді ақпаратқа ие болған кезде және қандай да бір төтенше жағдайлар мәміле бағасына әсер етпеген кезде, бәсекелестік жағдайында мәміле негізінде иеліктен шығарылуы мүмкін ең ықтимал баға:
- мәміле тараптарының бірі бағалау объектісін иеліктен шығаруға міндетті емес, ал екінші Тарап сатып алуға міндетті емес;
- мәміле тараптары мәміленің мәні туралы жақсы хабардар және өз мүдделері үшін әрекет етеді;
- мәміле бағасы бағалау объектісі үшін ақшалай сыйақының баламасын білдіреді және мәміле тараптарына қатысты қандай да бір тараппен мәміле жасауға мәжбүрлеу болған жоқ;
- бағалаушы-бағалау қызметін жүзеге асыруға лицензиясы бар жеке немесе заңды тұлға;
- Тапсырыс беруші - жеке немесе заңды тұлға, бағалаушының қызметтерін тұтынушы;
- бағалау тәсілі-бағалаудың бір немесе бірнеше әдістерін қолдана отырып, бағалау объектісінің ықтимал нарықтық немесе өзге құнын анықтау тәсілі;
- бағалау әдісі-бағалау объектісінің нарықтық және өзге құнын белгілеу үшін пайдаланылатын заңдық, қаржылық-экономикалық және ұйымдастырушылық-техникалық сипаттағы іс-қимылдар жиынтығы;
- бағалау туралы есеп-бағалаушының белгіленген нысан бойынша Бағалау жөніндегі жұмыстың нәтижелері туралы Тапсырыс берушіге беретін жазбаша хабарламасы.