Бағалы қағаздар нарығының алатын орнын

Ақша қаражаттары ішкі және сыртқы көздер есебінен тартылуы мүмкін. Ішкі көздерге әдетте амортизациялық аударым және пайда жатады. Сыртқы көздерге - банктік ссуда және бағалы қағаздар сатудан түскен қаржы жатады. Жалпы алғанда қоғамда ішкі көздер басым болады, себебі сыртқы қаржы көздері ішкі көздерді қайта бөлудің нәтижесі. Айта кететін жәйт, қайта бөлінген қаржы өз елінікі ме, әлде басқа елдікі ме, ол маңызды емес. Дамыған елдерде тартылған қаражаттардың орташа есеппен 75%-ке жуығы ішкі қаражат көздерінен құралса, ал банктік ссуда мен бағалы қағаздарды сатудан түскен қаржының әрқайсысы 5 және 20% болады.

Бос ақша қаражаттарын пайда табу үшін көптеген салаға: өндіріске және басқа шаруашылық істерге (өнеркәсіп, құрылыс, са­уда, байланыс жәнет.б.), қозғалмайтын мүлікке, антиквариатқа (сирек бұйымдар), құндылықтар мен асыл тас және құнды металдарға, өнер туындыларына инвестициялауға болады. Егер отандық валю­та құнсызданса ақша қаражаттарын шетел валютасына, зейнетақы мен сақтандыру қорларына, әр түрлі бағалы қағаздарға салуға, ссудаға беруге немесе проценттік өсім төленетін банктік депозитке салуға және т.б. жұмсауға болады. Сонымен бағалы қағаздар нарығы - бос капиталды жұмсайтын көптеген салалардың бірі. Сондықтан уақытша бос қаражаттарды тарту үшін нарықта бәсекелесу керек. Осы айтылған капитал жұмсау нарықтарының арасында қаражат қозғалысы көптеген факторларға байланысты болады. Олардың негізгілері:

• 
  нарықтың табыстылық деңгейі;
  
• 
  нарыққа салық салу жағдайы;
  
• 
  капиталды жойылту немесе болжалған табысты ала алмау тәуекелдерінің деңгейі;
  
• 
  нарықты ұйымдастыру мен оның инвестор үшін қолайлығы, нарыққа тез кіру мен одан тез шығу мүмкіндігі, нарықтың ақпараттану деңгейі және т.б.