Бағалы қағаздар нарығы және биржа ісі: Оқу құралы. Алматы: 2007



бет113/219
Дата17.04.2022
өлшемі1,63 Mb.
#31259
1   ...   109   110   111   112   113   114   115   116   ...   219
Байланысты:
Áà?àëû ?à?àçäàð íàðû?û æ?íå áèðæà ³ñ³ Î?ó ??ðàëû. Àëìàòû 2007

8.4. Сурет. Биржаның түрлері
8.4. Биржа және биржалық инфрақұрылым ұйымдары
Қазіргі нарықтық экономикада биржаның маңызы артуда, ол баға белгілеу институты және биржалық сауданы ұйымдастырушы деген көзқарас қалыптасқан. Оған дәлел қор биржасының атқаратын қызметі. Ол - бағалы қағаздар нарығын ұйымдастырушы, яғни азаматтық-құқықтық мәмілеге келіп, бағалы қағаздармен сауда жасауға мүмкіндік беретін ұйым. Қазақстан Республикасының «Бағалы қағаздар туралы» Заңында көрсетілгендей қор биржасы коммерциялық емес ұйым.

Сауданы ұйымдастырушыға төмендегідей талаптар қойылады:



  • оның қалыптасқан сауда жүйесі болуы керек: есептегіш құралдар,бағдарлама,телекоммуникациялық құралдар және басқа жабдықтар туралы мәліметтер, бағалы қағаздарды сатып алу-сату шартын жасау және оны орындау үшін қажетті ақпарттар;

  • бағалы қағаздарды сатып алу-сату шарты бойынша есеп айырысу жүйесін ұйымдастыру; мұндай жүйені ұйымдастырушы өз алдына ұйым құруы мүмкін, немесе бұл қызметті Қаржы нарығы және қаржы ұйымдарын реттеу және қадағалау Агенттігінің берген лицензиясы бар маманданған ұйым шарт бойынша орындауы мүмкін; Агенттікпен келісіп бекітілген сауданы ұйымдастыру ережесі, оны орындауға көмектесетін ішкі операциялық процедуралар, сондай-ақ листинг және делистинг жүргізу ережесі болуы керек;

  • өз капиталы болуы керек;

  • сауданы ұйымдастырушының белгіленген мөлшерден кем емес мүшелері болуы керек;

  • өз өкілетті мүшелерінің реестрін жүргізу керек. Сауданы ұйымдастырушыларды жылына бір реттен кем емес сыртқы аудитпен тексеріп отыру керек.

Биржадан басқа сауданы ұйымдастыратын, оның үздіксіз қызметін қамтамасыз етіп отыратын биржалық инфрақұрылым қажет. Оған: депозитарийлер, тіркеушілер, клирингтік (есеп айырысу) палаталары, ақпараттық агенттіктер және биржалық қойма жатады. Енді осы инфрақұрылымдарды таратып айталық.

Депозитарий - ол бағалы қағаздар нарығының қаржы құралдарымен мәмілелерді тіркеуді, депоненттердің (олардың клиентерінің) қаржы құралдары бойынша құқықтарын есепке алу мен растауды, оларды сақтауды, сондай-ақ тиісті лицензиясы болған кезде бағалы қағаздарды ұстаушылар тізімін жүргізуді жүзеге асыратын кәсіби қатысушы құқықтық тұлға, ұйым. Ол бағалы қағаздардан туындайтын құқықтарды тіркеу және эмитент пен инвестор арасында делдалдық қызметтерді атқарады.

Депозитарийдің болуы ең алдымен өзі қызмет көрсететін бир­жа мәмілелерінің орындалуын жеделдетеді.





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   109   110   111   112   113   114   115   116   ...   219




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет