Бағдарламасы аясында іске асырылды David В. Brinkerhoff, Rose Weitz, Suzanne T. Ortega essentials of
Жаңа ғибадатханалардың қалыптасуы
жүктеу/скачать 30,13 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- БІЛІМ ЖӘНЕ ДІН 361 Н азар а у д а р ы ң ы з Америкалық мусылмандар А
| Жаңа ғибадатханалардың қалыптасуы
Жаңа ғибадатханаларды байланыстыратын жайттар: (1) Америка қоғамы және қазіргі христиандық ғибадатханалар туралы сенім ыдыраңқы, салғырттық басым және күмәнді (2) бейресми рәсімдерге мән беріледі, жазбалар мен өзін-өзі ұстау тәртібіне жеңіл қарайды және өмірлік мұрат, сенім мен қауымдастықты уағыздайды. Америкалық христиан дініндегі жаңа ғибадатханалардың көптеп пай- да болу тенденциясы осы өзгерістерді көрсетеді (Emergingchurch.info, 2009; Kimball, 2003). Бүл тенденция қазіргі америкалықтардың бір сарынды, ла- йықсыз өміріне және заманауи ғибадатханалардағы діни түсініктердің салғырттығына наразылықтардың өршуін байқатады. Жаңа ғибадатха- наларға баратындардың көбі жастар, «ақтар» және қала тұрғындары. Қал- ғандары өздерін Інжіл христиандары деп санайды. Бірақ бұл ғибадатхана- лардың ықпалы бастапқы негіз шеңберінен шығып кетті. Жаңа ғибадатханалар бейресми кеңістікте басқа адамдармен тығыз қарым-қатынас жасай отырып, бейресми тәжірибеге сүйенеді, шынайы діни тәжірибе алмасуға уәде береді. Ресми шіркеулерде кезде- сіп, дұға оқығанның орнына жаңа ғибадатханаға барушылар бір-бірініц БІЛІМ ЖӘНЕ ДІН 361 Н азар а у д а р ы ң ы з Америкалық мусылмандар А ҚШ-тағы мүсылмандардың тарихы сонау отаршылық кезеңнен баста- лады (Muslim West Facts Project 2009). Зерттеулер бойынша, Африкадан жет- кізілген қулдардың кемінде 10 пайызы мусылман болған Бірақ Африкамен мә- дени байланыс үзіліп, қулдар христиан- дықты қабылдауға мәжбүр болғандық- тан, Ислам діні жылдам жойылып кетті. Алайда XX ғасыр кеэеңінде көптеген афроамерикалықтар «Ислам үлты» қоз- ғалысына алғашқылардың бірі болып қосылды. Ал кейін жалпыға ортақ мү- сылмандық бірлестіктерге енді. АҚШ-қа мүсылмандар миграциясы- ның бірінші толқыны Азамат соғысынан кейін келді. Араб елдерінен келген имми гранттар әдетте Батыс жағалауда сауда- гер болды, фабрикаларда жүмыс істеді. Ал Үндістаннан келген иммигранттар ауыл шаруашылығы жүмыстәрына араласты. Уақыт өте олардың үрпақтары білімді және табысты адамдарға айналды. А/1УАН ҚЫРЛЫ АМЕРИКА Мүсылмандар миграциясының екінші голқыны XX ғасы рды ң екінші жартысында басталып, бүгінге дейін жалғасы п келеді. Бүл толқынмен м у сылман әлемінің әр жерінен кәсіби ма- мандар мен студенттер келіп жатыр. Соңғы жылдары соғы стан көз ашпағән Сомали, Босния жане Эфиопия секіл- ді елдерден келген босқындар АҚШ аумағындағы бірлестіктерден орын алды. Тарихтан байқағанымыздай, аме- рикалы қ мусылмандар алуан турлі. Бірақ олар АҚШ қоғамы на етене кірі- гіп кеткен. Олардың білім деңгейлері мен табыстары орташа деңгейден ж оғары және олар зерттеушілермен әңгімелескенде, өзге америкалықтар сияқты тәулік бойы қүрметтелетін- дері туралы айтады. «Мусылмандар - ультра-консервативті» деген стерео тип қалыптасқанымен, АҚШ-тағы мү- сылмандәрдың басым көпиііл ігі өзге діни топ мүшелеріне, иудаистерге Ка раганда, өздерін либералмыз деп са- найды (Muslim West Facts Project, 2009). Бір жағынан, мусылмандар өзге америкалықтарға қарағанда күйзеліс, уайым немесе жәбірлену сезімдерін соңғы кездері жиі білдіретін болды. Бул - қолынан келгенше нанын тауып жеп, баспанасын сақтап қалуға тыры- сып жүрген кедей мүсылмандардьщ уайымын көрсетеді (American Muslims, 2011). Сонымен бірге күйзеліс пен ашу- -ыза сезімдері - 11 қы ркүйек оқиға- сынан кейінгі Америка қоғамындағы ө згерістің бір көрінісі. Америкалық мусылмандардьщ жартысынан көбі нәсілдік жәнө этникалық кемсітуші- л ікті басынан өткергендігін айтады (American Muslims, 2011). 2000 жылмен салыстырғанда, жеккөруш ілік салда- рынан мусылмандарға қарсы қылмыс- тар біршама көбейген (Disha et al., 2011) және америкалықтардың 40 пайыэы ам ерикалы қ мусылмандарға кері кез- қараста екендігін мойындады (Saad 2006). Солай болса да, АҚШ мусылман- дарының барлығы - АҚІІІ-та орнығуға тырысып жүрген азаматтар. Колледж бітіргендер үлесі (%) Отбасы табысы 60 мыңдоллардан асатындар (%) Мұсылмандар 5 Протестанттар I Католиктер j Иудаистер |