Бағдарламасы аясында іске асырылды David В. Brinkerhoff, Rose Weitz, Suzanne T. Ortega essentials of
ҚОҒАМДЫҚ ҚҰРЫЛЫМ ЖӘНЕ ӘЛЕУМЕТТІК ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС
жүктеу/скачать 30,13 Mb. Pdf көрінісі
|
Әлеуметтану негіздері
| ҚОҒАМДЫҚ ҚҰРЫЛЫМ ЖӘНЕ ӘЛЕУМЕТТІК ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС
131 Үғы м дарды ң қоры ты нды сы Себептің екі түрі Әлемде саяси идеологи ян ы ң оң ш ы л ж әне солш ы л экстрем истері өз мақ- саттарына ж ету ү ш ін терроризм ді п ай д ал а н ы п келеді. Қолға түскен жағ- дайда олар ж а л п ы қоғам да дұры с емес деп са н ал а ты н әрекеттерге не үш ін барғанын ай ты н , түсіндіреді. Бұл себептер а қ т а л у ж әне негіздеу деген екі формада болады. Стратегия А н ы қтам асы М ы салы Ақталу Әрекеттің дұрыс еместігін мойындау, бірақ оны бақы лау қолы ңы здаи келмегенін айты п ақталу. «П сихикалық дертке ш алды ққанм ы н, сондықтан істеген ісім нің дүрыс еместігін түсінбедім.» «Осыған қатыс деп санамды улап тастады (немесе бопсалады).» Негіздеу Істеген эрекетім теріс болып көрінуі мүм кін, бірақ мұны бұдан да жогары м оральды қ игілік үш ін жасадым. «Кісі олтіру - күнә, бірақ елді қорғау үш ін оны өлтіруге мәжбүр болдым, себебі мен - нағыз патриотпын.» қ ай та д а н 185 л и т р ж еле д ай ы н д ау ы м керек... М ұның ты м оғаш ж ағд ай екенін тусін ем ін , бірақ Jell-О болм аса бізде ж ары с өтпей қ ал ад ы , жарыс болмаса ақш а да ж и н а л м а й д ы (Troop, 2007). Бұл сияқты ақталу мен негіздеулер - болған оқиға мен болмақ оқиғаның арасындағы айырмашылықтың тігісін жатқызу үшін сөз арқылы жасайтын іс-әрекеттер. Жұрт біз айтқан себептерді қабыл- даса, онда біздің қоғамдық мәртебеміз де, қадір-қасиетіміз де сол қалпы қалады, басқалармен қарым-қатынасымызды әрі қарай жал- ғастыра береміз. «Концепцияның тұжырымы: себептің екі түрі» де ген бөлімде екі вербалды (ауызша айтылатын) стратегияны салыс- тырамыз. ЫҚЫЛАСҚА БӨЛЕНУ. Қадір-қасиетімізді сақтау үшін өзгелердің айып- тауына ұшырамау өз алдына, әрбір жасаған жақсы ісіміз үшін өзге- лердің ықыласына бөленіп отыруды қалаймыз (Guadagno, Cialdini, 2007). Оның бір жолы - өзімізді мәртебесі жоғары адамдармен, іс-ша- ралармен байланыстыру. Бұл - өзіміз танысқан атақты студенттің атынсөзарасындақыстырыпқалуданбастапжеңімпазкоманданың бейсболкасынкиіпжүру.президенттіңқолықойылғансуретіналып, оны қабырғаға іліп қою, саяси шараға көмек ақша жинаған кезде 1 мың доллар қосу сияқты түрлі әдістерді қамтиды. Біреудің ықыласына бөлену үшін орынды әрекет ету қажет. Мақтану - орынсыз қылық болып саналады әрі адамның абыро- йын арттырудың орнына одан сайын төмендетіп жіберуі мүмкін. Мұндағы басты қулық - басқалардан мақтау күтпеген сияқтанып өзіңнің артықшылықтарыңды бипаздап жеткізу. Мәселен, егер ем- тиханда үздік нәтиже көрсетсеңіз: «Жолым болып, бестік баға ал- дым», - деп өзіңізді төмендетуге тырысасыз. |