Аусыл – қызумен, ауыз қуысының кілегейлі қабықтарында, желіннің терісінде
және тҧяқтардың арасындағы қуыста афтоздық зақымданудың дамуымен
сипатталатын айыр тҧяқты малдардың жіті ӛтетін аса контагиозді жҧқпалы вирусті
ауруы. Соңғы жылдары ауру Қазақстанда жиі кездеседі.
Қоздырушысы – риновирустардың ӛкілдеріне жататын РНК-сі бар вирус.
Аусыл вирусының жеті серологиялық тҥрлері белгілі: О,А,С, Сат-1, Сат-2, Сат-3
және Азия-1.
Тӛзімділігі. Таулы жайылымдарда, келесі жайылым мезгіліне дейін сақталады;
ағынды суларда қыста -103 кҥнге дейін, жазда -21 кҥнге дейін, кҥзде -49 кҥнге дейін
сақталады. Малдың жабынды жҥнінде 50 кҥнге дейін, сыртқы киімде 100 кҥнге
дейін, қораларды 70 кҥнге дейін сақталады. Сҥтте аусыл вирусы 65
0
С - 30 минутта,
70
0
С -15 минутта, 80
0
С -100
0
С – бірнеше секундта ӛледі. Ӛлтірілген жануарлардың
етінде вирус, оның жетілу процесіндегі сҥт қышқылының әсерінен тез ӛледі.
Тҧздатылған және ысталған ӛнімдерде 50 кҥнге дейін сақталуы мҥмкін.
Дезинфекциялық препараттардың ішіндегі ең тиімділері: 2% формальдегид және 1-
2% кҥйдіргіш натр ертінділері 10-30 минутқа ӛлтіреді.
