Бағдарламасы көлемі 2 кредит (90 сағАТ)
Термодинамикалық тепе-теңдік
жүктеу/скачать 1,34 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Күрделі системадағы тепе-теңдік.
| Термодинамикалық тепе-теңдік. Макроскопиялық система t өтуіне қарай шамасын өзгертпесе оны термодинамикалық тепе-теңдікте тұр деп айтады. Яғни оның ішкі параметрлері өзгеріссіз қалады. Бірақ барлық макроскопиялық системалар термодинамикалық система бола алмайды. Олардың ішінде термодинамикалық тепе-теңдік шарттар орындалмайтындары ғана болады. Термодинамикалық тепе-теңдік системаның барлық бөлігіндегі T мен P бір мәнге ие болады.
Күрделі системадағы тепе-теңдік. Күрделі системалы термодинамикалық тепе-теңдікті қарастырайық. Мұндай системалар термодинамикалық гомогенді, гетерогенді деп екіге бөлінеді. Гомогенді система деп тепе-теңдік жағдайдың әр күніне қысымның, температураның концентрацияның бірдей мәндері сәйкес келетін біртекті системаны айтады. Гетерогенді системаға эмульсия мен суспенция жатады. Суспенция деп құрамына қатты заттрадың кіші бөлшектері кіретін сұйықтарды айтады. Эмульсия деп құрамында басқа сұйықтардың майда тамшылары бар сұйықтарды айтады. Тепе-теңдік емес күйлер. Тепе-теңдік емес процестер деп уақыттың шекті мәнінде системаның параметрлік өзгерісі байқалатын, системалық тепе-теңдік бұзылуы байқалатын процесті айтады. Системаның тепе-теңдік күйін F (P, V, T)=0 арқылы берсек, ал тепе-теңдік емес күйін мына теңдеу арқылы F (P,V,T,X, Y, Z, t) =0 көрсетеміз. Системаның тепе-теңдік емес күйге келтіретін жағдайлар жойылысымен система өз бетінше мүмкін тепе-теңдік күйге келе бастайды. Системаның мұндай өз бетімен тепе-теңдік күйге келуін термодинамикалық релаксация құбылысы деп атайды. Сонымен, тепе-теңдік емес күйдің айырмашылығы-термодинамикалық параметрдің уақытқа тәуелділігі. Системаның тепе-теңдік күйге қайта оралуы бірте-бірте болады және белгілі бір заңдылықтарға бағынады. Мысалы, кез келген термодинамикалықпараметрдің өзгеру жылдамдығы тепе-теңдік күйден шамалы ауытқыған кезде оның лездік мәні мен тепе-теңдік күйдегі айырмасына пропорционал болады екен. Бұл теңдеудің шешімі экспоненциалдық тәуелділік шығады екен. жүктеу/скачать 1,34 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|