Бағдарламасы Мемлекеттік жалпы міндетті техникалық және кәсіби білім беру стандарты негізінде 0704000 «Пайдалы қазба кенорындарын іздеу мен барлаудың геофизикалық әдістері»

Меңгеру керек: 

- тіреуіш сөздер арқылы мәтін құруды 

Калыптастырылатын құзыреттіліктер: 

Базалық: 

-

 

құрмалас сөйлемге синтаксистік талдау жасап үйрену; 

-

 

жай сөйлем мен құрмалас сөйлемді салыстыра отырып талдау; 

-

 

жай сөйлемнен құрмалас сөйлем құрастыра білуге дағдылану.   

Кәсіби: 

-

 

оқу дағдысын қалыптастыру; 

-

 

жоспар құру арқылы мәтінді мазмұндау; 

-

 

мамандыққа қатысты мәліметтерді жинақтап, өзіндік ой- пікір айтуға 

машықтандыру. 

Арнайы: 

-

 

тілдік материалдарды дұрыс талдау, олардың өзіндік ерекшеліктерін 

білу; 

-

 

шығармашылық ізденіс тиімділігін арттыру; 

 

25 

-

 

ауызша, жазбаша тіл дамытуда қазақ тілінің заңдылықтарын сақтауға 

үйрету. 

 

 

 

Оқушылардың білімін тексеруге арналған  

бақылау сұрақтары: 

1. Құрмалас сөйлем және оның түрлері. Мысал келтіріңіз. 

2. Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін пайдаланып, сөйлем құрыңыз.  

3.  «Суды  қорғау  үшін  жасалатын  әрекеттер»  мәтіні  бойынша  6  сұрақ 

құрыңыз.  

 

4.6. Салалас құрмалас сөйлем. Арал теңізі  

Салалас  құрмалас  сөйлем  туралы.  Салалас  құрмалас  сөйлемнің 

түрлері, жасалуы. Арал теңізінің апатты жағдайы, оны толтыру жолдары 

туралы мәлімет.   

Кәсіби лексикалық минимум: 10-12 сөз. 

Тақырыпты оқу нәтижесінде: 

Білу керек: 

-

 

салалас құрмалас сөйлем түрлерін 

Меңгеру керек: 

-

 

термин сөздер мен кәсіби сөздерді пайдаланып сұхбат құруды 

Калыптастырылатын құзыреттіліктер: 

Базалық: 

-

 

жасалу жолдарын меңгеру; 

-

 

жалғаулықтар және жалғаусыз байланысуын игеру. 

Кәсіби: 

-

 

мәтін бойынша жоспар құру; 

-

 

ауызша, жазбаша тіл дамытуда аударма жұмыстарын пайдалану; 

-

 

тақырыпты жинақтауда, ой қорытуда құрмалас сөйлемдерді қолдану; 

Арнайы: 

-

 

білім деңгейін тереңдету, деңгейлік тапсырмаларды талдау; 

-

 

«Арал теңізі» тақырыбына әңгімелесу. 

 

Оқушылардың білімін тексеруге арналған  

бақылау сұрақтары: 

1. Салалас құрмалас сөйлем және оның түрлері. Мысал келтіріңіз. 

2. Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін пайдаланып, сөйлем құрыңыз.  

3. «Арал теңізінің апатты жағдайы» мәтіні бойынша 6 сұрақ құрыңыз.  

 

 

26 

 

 

 

4.7. Сабақтас құрмалас сөйлем. Балқашқа қамқорлақ. 

Сабақтас құрмалас сөйлем туралы. Сабақтас құрмалас сөйлемнің түрлері, 

жасалуы. Балқаш проблемасы. Қазақстан экологиясы туралы.  

Кәсіби лексикалық минимум: 10-12 сөз. 

Тақырыпты оқу нәтижесінде: 

Білу керек: 

-

 

сабақтас құрмалас сөйлем түрлерін ажыратуды 

Меңгеру керек: 

-

 

күрделі ойды тиянақты, жүйелі жеткізуде құрмалас сөйлемдерді 

пайдалануды 

Калыптастырылатын құзыреттіліктер: 

 Базалық: 

-

 

сабақтас құрмалас сөйлем туралы білу; 

-

 

басыңқы және бағыныңқы сыңарларын меңгеру; 

-

 

жаттығу жұмыстары арқылы құрмалас сөйлем түрлерінің 

ерекшеліктерін меңгеру. 

Кәсіби: 

-

 

теориялық білім деңгейін  шығармашылық деңгейге жеткізу, 

ізденімпаздылық қабілетті арттыру; 

-

 

лексикалық минимумды кәсіби сөздермен толықтыру. 

Арнайы: 

-

 

ақпаратты материалдарды пайдалана отырып, «Балқашқа қамқорлық» 

тақырыбына эссе жазу; 

-

 

шығармашылық жұмыстар арқылы тілдік қорды байыту. 

 

Оқушылардың білімін тексеруге арналған  

бақылау сұрақтары: 

1. Сабақтас құрмалас сөйлем және оның түрлері. Мысал келтіріңіз. 

2. Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін пайдаланып, сөйлем құрыңыз.  

3. «Балқашқа қамқорлық» мәтіні бойынша 6 сұрақ құрыңыз.  

 

 

4.8. Пунктуация. Тіл ұстарту. Қаныш Сәтбаев - алғашқы академик, 

геолог. 

Тыныс  белгілері.  Кәсіптік  қазақ  тілі  бойынша  өткенді  қайталау.  Қ. 

Сәтбаев туралы мәлімет. 

Кәсіби лексикалық минимум: 10-12 сөз. 

 

27 

Тақырыпты оқу нәтижесінде: 

Білу керек: 

-Қазақ тілінің пунктуациясын, грамматикасын 

 

Меңгеру керек: 

-пунктуациялық, грамматикалық ережелерді. 

Калыптастырылатын құзыреттіліктер: 

 

 Базалық: 

-

 

кәсіби терминдерді дұрыс қолдану; 

-

 

сөздердің орфографиялық, орфоэпиялық ережелерін сақтау. 

 

Кәсіби: 

-

 

Қаныш Сәтбаевтың өмірі, қызметі, геологиядағы орны туралы білу; 

-

 

Қаныш Сәтбаев туралы жинақталған мәліметтер арқылы ой- өрісті 

кеңейту. 

 

Арнайы: 

-

 

Қаныш Сәтбаевты жеке тұлға ретінде тану арқылы   адамгершілік 

қасиеттерді қалыптастыру; 

-

 

Білім деңгейін тереңдету, деңгейлік тапсырмаларды талдау. 

 

Оқушылардың білімін тексеруге арналған  

бақылау сұрақтары: 

1. Қазақ тіліндегі сөз таптары. Сөйлем түрлері. Мысал келтір. 

2. Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін пайдаланып, сөйлем құрыңыз.  

3. «Қаныш Сәтпаев және алғашқы академик, геолог» мәтіні бойынша 6 

сұрақ құрыңыз.  

 

 

 

 

 

28 

 

Оқушылардың білімін бағалау көрсеткіштері. 

Ауызша (жазбаша) 

«5»(өте жақсы)-оқу материалдарының мазмұнын толық және терең 

менгергені үшін, өз ойын жүйелі, нақты жеткізгені, қатесіз жазғаны және 

қосымша  әдибиеттерді  пайдаланып  өз  пікірін  айта  алғаны  үшін.  Жазба 

жұмысында 1-2 қате жібергені үшін. 

«4»(жақсы)-оқу  материалын  толық  меңгерген,  дегенмен  қосымша 

жауап беру үшін 2-3 сұрақты қажет ететіндігі үшін. Жазба жұмысында 2-

3 қате жібергені үшін. 

«3»(қанағаттанарлық)-оқу  материалын  біледі,  түсінген,  бірақ 

баяндау  мен  өз  ойын  жеткізудегі  кемшіліктері,  тақырыптан  ауытқу. 

Жазба жұмысында 5-6 қате жібергені үшін. 

«2»(қанағаттанарлықсыз)-жүйесіз 

білім, 

сөйлем 

құраудағы 

кемшілігі, өз ойын жеткізе алмауы, жазба жұмысындағы стилистикалық, 

грамматикалық қателердің мейлінше көп болғандығы үшін қойылады. 

 

 

 

 

Бақылау жұмысының орындалуы  туралы әдістемелік  нұсқаулық. 

         Бақылау жұмысы 12 беттік дәптерде орындалады.  

Берілген  сұрақтарының жауаптары нақты,қысқа,бірақ мазмұны 

жағынан толық болуы тиіс.Жазуы анық, таза және жол аралығын 

сақтау керек. Бақылау жұмысының бірінші бетінде нұсқаудың нөмірі 

және тапсырмалары көрсетіледі. Әр сұрақтың жауабы  жаңа беттен 

басталуы керек. 

Бақылау жұмысының соңғы бетінде міндетті түрде қолданылған 

әдебиет тізімі көрсетілуі тиіс (оқулықтардың аты,авторы,шыққан 

жылы). 

    Нұсқаудың нөмірі студенттің тегінің бірінші әріпіне  сәйкес  келу 

керек.    

 

 

 

 

 

 

29 

 

Бақылау жұмысының нұсқалары: 

 

А, Б,В, Г, Д 

 

Е,Ж,З,К 

 

Л, М, Н, О, П 

Р,  С 

 

2, 4, 14,1,9 

 

 

6, 8, 10, 12 

 

1,4,9,7,5, 

2, 15 

 

     Т,У,Ф,Ч,Щ 

Ш,Э,Ю,Я 

 

 

10,3,9,11,14, 

1,8,4,2 

 

Бақылау жұмыстары 

1-

 

нұсқа 

1. Сөйлем түрлері. Мысалдар келтіріңіз.                                                                

2.Үстеу.Мысалдар келтіріңіз.                                                                                                    

3.Қазақстанның табиғат байлықтары. 

4.Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін пайдаланып, 5 сөйлем құрыңыз.  

2-нұсқа 

1. Зат есім.Мысалдар келтіріңіз 

2. Көмекші сөздер.Мысалдар келтіріңіз 

3.Геологияның даму тарихы 

4.Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін пайдаланып,5сөйлем құрыңыз.  

 

 

3-нұсқа 

 1.Сөз тіркестері.Мысалдар келтіріңіз 

 2.Сөйлемнің тұрлаулы мүшелері.Мысалдар келтіріңіз 

 3. Қазақстанның пайдалы қазбалары. 

 4.Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін пайдаланып,5сөйлем құрыңыз.  

 

30 

 

4-нұсқа 

1.Сөйлем түрлері.Мысалдар келтіріңіз 

2.Сөйлемнің тұрлаусыз мүшелері.Мысалдар келтіріңіз 

3. Табиғаттағы су айналымы.  

4. Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін пайдаланып, 5 сөйлем құрыңыз.  

 

5-нұсқа 

1.Қазақ тілінің фонетикасы. 

2.Сөйлемнің бірыңғай мүшелері.Мысалдар келтіріңіз.                                                                 

3. Қазақстанның су ресурстары.  

4.Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін пайдаланып,5 сөйлем құрыңыз.  

6-нұсқа 

1.Сан есім.Мысалдар келтіріңіз 

2.Құрмалас сөйлем.Мысалдар келтіріңіз  

3.Геологиялық зерттеу әдістері. 

4.Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін пайдаланып,5 сөйлем құрыңыз.  

7-нұсқа 

1.Көсемше.Мысалдар келтіріңіз. 

2Салалас құрмалас сөйлем.Мысалдар келтіріңіз. 

3. Жер асты сулары.  

4.Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін пайдаланып,5 сөйлем құрыңыз 

 

 

8-нұсқа 

1.Есімше.Мысалдар келтіріңіз 

2.Сабақтас құрмалас сөйлем.Мысалдар келтіріңіз 

3. Жер асты суларының қасиеттері 

4.Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін пайдаланып,5 сөйлем құрыңыз 

9-нұсқа 

1.Сын есім.Мысалдар келтіріңіз 

2.Пунктуация.Мысалдар келтіріңіз 

3. Минералды сулар  

4.Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін пайдаланып,5 сөйлем құрыңыз 

 

10-нұсқа 

1.Біріккен, қысқарған, қос сөздер.Мысалдар келтіріңіз. 

2.Сөйлемнің тұрлаулы мүшелері.Мысалдар келтіріңіз 

3Геология және оның маңызы 

 

31 

4.Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін пайдаланып,5 сөйлем құрыңыз 

 

 

11-нұсқа 

1.Етістік. Етістіктің шақтары.Мысалдар келтіріңіз 

2.Үстеу.Мысалдар келтіріңіз.                                                                                                     

3. Пайдалы қазбалар және оның түрлері. 

4.Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін пайдаланып,5сөйлем құрыңыз.  

 

12-нұсқа 

 

1.Есімдік. Мысалдар келтіріңіз 

2.Көмекші сөздер.Мысалдар келтіріңіз 

3. Қазақстан өзендері  

4.Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін пайдаланып,5сөйлем құрыңыз.  

 

 

13-нұсқа 

1.Етістіктің райлары.Мысалдар келтіріңіз 

2.Бейметалды пайдалы қазбалар.Мысалдар келтіріңіз 

3.Қазақстанның пайдалы қазбалары 

4.Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін пайдаланып,5сөйлем құрыңыз.  

 

14-нұсқа 

 

1.Етіс категориясы. Мысалдар келтіріңіз 

2.Сөйлемнің бірыңғай мүшелері.Мысалдар келтіріңіз 

3. Көлдер және бөгендер  

4.Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін пайдаланып,5сөйлем құрыңыз.  

 

15-нұсқа 

 

1.Жалғау түрлері.Мысалдар келтіріңіз 

2.Зат есім.Мысалдар келтіріңіз. 

3. Қаныш Сәтбаев - алғашқы академик, геолог. 

4.Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін пайдаланып,5сөйлем құрыңыз.  

 

 

 

 

 

32 

 

Әдебиеттер. 

 

Негізгі: 

1.

 

Бектурова А.Ш, Бектуров Ш.К. «Казахский язык для всех» Алматы, 

«Атамұра», 2004. 

2.

 

Бектұров Ш.К. «Қазақ тілі» Алматы, «Атамұра», 2006. 

3.

 

Рыбай Б., Баймұханбетова Р. «Қазақ тілі» Алматы, «Қазақ 

университеті», 2000. 

4.

 

Ниятова Ш.С. «Қазақ тілі» Алматы, 2002. 

5.

 

Сейітов Н., Абдулин А. «Геология терминдерінің сөздігі» Алматы, 

«Қазақстан», 1996. 

 

Қосымша: 

6.

 

Мусинов А.О., Туленов И.М. «Мен қазақша сөйлеймін» Алматы, 

«Атамұра», 1996. 

7.

 

Тұяқбаев Н., Арыстанов К., Әбішов Б. «Жалпы геология курсы» 

Алматы, «Білім», 1993. 

8.

 

Тұяқбаев Н., «Барлама бұрғылау» 1,2. Алматы, 2007ж. 

9.

 

Бәкіров С., «Геология негіздері» Алматы, «Санат», 1995. 

10.

 

Байбатша Ә.Б. «Пайдалы қазбалар» Астана, Фолиант; 2008. 

11.

 

Қазақ мақал-мәтелдері  Алматы, «Ана тілі», 1993. 

12.

 

Қазақ тілінің орфографиялық сөздігі, Алматы, «Қазақстан», 1988. 

13.

 

Қазақша-орысша терминологиялық сөздік (геология, геодезия және 

география), Алматы, «Рауан», 2000. 

14.

 

Қазақша-орысша терминологиялық сөздік (кен ісі және металлургия), 

Алматы, «Рауан», 2000. 

15.

 

Смағұлов С.М, Арыстантегі И.Д. «Тау кен саласындағы орысша-

қазақша терминологиялық сөздік», Қарағанды, 1996.