Бағдарламасы негізінде құрастырылды



Pdf көрінісі
бет4/5
Дата27.03.2017
өлшемі0,63 Mb.
#10459
1   2   3   4   5

 

Зертханалық жұмыс 10  

Тақырыбы: Программалау  

 

 



Mathcad-тың иілгіштігін жоғарлату жүйесінде   стандартты құрылғылар 

көмегімен жүзеге асырылмайтын проблемаларды жазуға арналған шағын 

программалар қарастырылған. Кейде программалауға жүгінеміз тек қана сол 

жағдайда егерде стандартты құрылғылар есепті шеше алмаған немесе 

белсенділік танытпаған жағдайда. Программаны жазу үшін программа 

палитрасы қолданылады, ол құралсаймандар тақтасынан батырма арқылы 

шақырылады. Онда программа құру үшін он оператор берілген.Мысалға 

қайтарушы 1, егер сан жұп жəне 0, егер тақ болатын қарапайым программа 

қарастырайық. 

 

 



Add Line батырмасымен программа құруды бастайық.  

Тіке сызық операторлық жақша ретінде қолданылады.

 

even n

( )


1

mod n 2

,

(



)

0

(



)

if

0

otherwise

:=

 

 



Функция анықталғаннан кейін кіріктірілген функциямен қолданылады. 

even 55

( )


0

=

 



even 78

( )


1

=

 



Оған күрделі анықталған мысал ретінде максималды вектор кординатасы 

жəне оның позициясы. 



X

0.282


0.359

0.513






:=



D

5

5



5

8

4



2

1

2



3







:=

maximum v

( )


k

0



max

v

0



max

v

i



k



i



v



i

max

>

if



i

1

length v

( )

1



..



for



k

max





:=

 



Бастапқы ауыспалы мағнасын ұғыну. 

Цикл  элемент векторы бойынша  (ескеріңіз, вектор элементтері 0- ден 

есептеледі.). 

Үлкен мағынасын жəне оның кординаталарын сақтауды ұғыну. 

Присваивание большего значения и сохранение его координаты. Операторлы 

жақшаны Add Line батырмасы арқылы жасаймыз. Қайтарымды мағына. 

 

Шындығында, максимальді мəні 8- ді қабылдайтын номері - 2.  



 

 

 

11 Лабораториялық жұмыс 

 Тақырыбы:Қосындыны жəне туындыны есептеу. Символдық есептеулер. 

 

 



 

 

 



 

 Қосындыны жəне туындыны есептеу үшін есептеу палитрасын 

қолданайық. 

Мысалы: 

1

100



n

1

n

2



=



1.635

=

 



0

20

n

1



(



)

n

2

n

(

)



!

=



0.54

=

 



1

1000


k

1

2



k

1



(

) 2



k

1



+

(

)



=



0.5

=

 



Мұнда біз қосындының шекараларын көрсететін белгіні қолдандық. 

1



(

)

0



1

=

0!



1

=

жағдайларын жүйенің өңдейтінін мысалдан көруге болады.Бірақ 



шексіз шектері бар қосындыларды есептей алмайды .Тек индекс 

көрсеткішінен тұратын қосындылаудың белгісі индекске тəуелді болатын 

матрицалармен жəне функциялармен жұмыс жасауға қолданылады, яғни 

индекстің өзгеру шектері интервал типіндегі айнымалы түрінде көрсетілсе. 



M

0

9



16



21

24



25



24

21



16



9

0



9

0

7



12



15

16



15



12

7



0

9



16

7

0



5

8



9



8

5



0

7



16

21

12



5

0

3



4



3

0



5

12

21



24

15

8



3

0

1



0

3



8

15

24



25

16

9



4

1

0



1

4

9



16

25

24



15

8

3



0

1



0

3

8



15

24

21



12

5

0



3

4



3



0

5

12



21

16

7



0

5



8

9



8



5

0



7

16

9



0

7



12

15



16



15

12



7



0

9

0



9

16



21



24

25



24



21

16



9



0





















:=

 



Мысалы: 

i

0 2


..

:=

 



i

X

i

1.154



=

 

 



Зертханалық жұмыс 12 

Тақырыбы: Өлшемдер 

 

  Mathcad-та ауыспалы өлшемдермен, олардың өлшемді константарына 



меншіктелген, мысалы еркін құлау жылдамдығын 

g

9.807 m s



-2

=

қолдану 



мүмкіндіктері бар. Сонымен қатар бірлік жүйесінен Math\Options  мəзірінен 

таңдау мүмкіндігі бар;  SI, MKS, CGS, US  немесе  өлшем таңдаудан бас 

тарту. Жұмыс барысында біз үлкен көлемді өлшемдерді қолмен көбейту 

белгісінен кейін немесе Insert\Unit (Ctrl U) батырмасымен енгізе аламыз. 

Базалық бірлік жүйесінде SI:  m - метр (1L), kg - килограмм (1M),   s - секунд 

(1T), K - Кельвин (температура бірлігі 1K), A - ампер (ток күшінің бірлігі 

1A),  cd - Кандела (жарық көзінің бірлігі 1C), и mole - моль (Зат көлемі 1S).     

Если щелкнуть мышкой по любому выражению Mathcad- тың кез келген 

жерінен тышқанда шертсе,оң жағынан өлшемдерді енгізу маркері пайда 

болады. Осылайша өлшемдерді енгізуге жəне оларды өндеуге, бір бірліктен 

екінші бір бірлікке ауыстыруға болад, мысалы: 

l

1

ft

:=

 

l



0.305

m

=

 



Мұнда біз футты метрге, милиметрді футке айналдырдық.  

l

1

mi

:=

 

l



1.609

10

3



×

m

=



 

l

5.28


10

3

×



ft

=

 



Зертханалық хұмыс13 

Тақырыбы: Интерполяция 

Кесте түрінде берілген функцияның əр нүктедегі  мəнін анықтау үшін 

интерполяция есебі қолданылады.  Mathcad-та кестелік нүктелерді түзу 

сызықпен  біріктіруге болады (сызықтық интерполяция),немесе кубтық 

полинома  кесінділерімен  (кубтық сплайн-интерполяция). 

1. Сызықтық интерполяция. Функция linterp(vx,vy,x)

vx, vy -  берілгендер векторы ,берілгендер өсуі бойынша реттелген болуы 

керек x - аргумент, ол үшін  y-тің мəні қайтып келеді  

 Интерполяция үшін берілгендерді бар  Excel - файлы Book2.xls-ден аламыз. 

Бірақ сізде  у жоқ , сондықтан берілгендерді өзіңіз енгізесіз. Ал біз  мына 

команданы жазамыз: Insert\Component\File Read and Write, файл типін  

Excel  таңдаймыз жəне оны  дискіден табамыз. 

m

E:\..\Book2.xls

:=

E:\..\Book2.xls



 

 Бірінші жолды қоспайберілгендер векторын аламыз, 



i

1

rows m

( )

1



..

:=

 



vx

1



m



0

,

:=



vx

1



m



0

,

:=



 

vy

1



m



1

,

:=



vy

1



m



1

,

:=



 

Мысалы: 


x

2

:=



 

linterp vx vy

,

x

,

(

)



=

vx

 

Графигін тұрғызайық. 



x

0 0.1


,

14

..



:=

 

i

0

rows vx

(

)



1

..



:=

vx

 

 



m

1 m


=

 

vx =



vx

 

vy =



vy

 

Лабораторлық  жұмыс 14 



Тақырыбы: екі өлшемді  функция  интерполяциясы. 

Қарастырылған  функция   құралы  көмегімен  екі өлшемді   интерполяция  

жəне  функцияны  тұрғызуға  болады.Тіктөртбұрышты  тор  түйінінде [0, 4; 0, 

4] қадам  аралығында   z=f(x,y) функциясы  берілген. Қадам  аралығы  

өзгермелі  болады. 

0

1



2

3

4



1

2

3



4

 

i

0 4

..

:=



 

Тікбұрышты  торда  n*2  өлшемді  жəне  жолдары  диогонал  бойынша  

анықталатын   х,у  координатасында  матрица  құрамыз. 


Mxy

0

1



2

3

4



0

1

2



3

4











:=

 



Функция  кесте  мəндері  бойынша  берілген: 

Mz

3

4



3

4

5



2

5

4



3

4

3



4

3

2



3

4

5



6

5

4



5

6

5



4

5











:=

 



Векторды есептейміз. 

vs

cspline Mxy Mz

,

(



)

:=

 



Кез келген  нүктеде ,мысалы  (1.5; 2.4),функция  мəндерін  есептеуге  болады. 

interp vs Mxy

,

Mz

,

1.5


2.4





,





=



Mz

 

Енді   Mz  функциясын  жəне  осы  функция   интерполяциясын  құрамызю 



этой функции. 

Функцияны  анықтаймыз: 



f x y

,

(



)

interp vs Mxy

,

Mz

,

x

y





,





:=



 

Екі  оське  де  кіші  аралықты  ,мысалы 0.1, береміз: 



i

0 40


..

:=

 



j

0 40


..

:=

 



x

i

i

10

:=



 

y

j

j

10

:=



 

Функцияның  кестелік  мəнін  есептейміз: 



Z

i j

,

f x



i

y

j

,

(



)

:=

f x



i

y

j

,

(



)

 

Mz

 

 


Mxy

2

2



3

3

1



1

4

4



0

0

5



5

2

3



2

3

1



4

1

4



0

5

0



5























:=



Қарастырылған  мысалда   кестелік  формада  берілген   мəліметтерді  өңдеу  

үшін  интерполяция  функциясының   қызметі  көрсетілген. 



 

 

Лабораториялық жұмыс 15 



Тақырыбы: Көп өлшемді полиноминальды регрессия 

Екі матрицамен берілген екі айнымалылы функцияны 3-қатарлы полиноммен 

тегістеп бет тұрғызамыз: 

Вектор-z бағаны-координаталары функцияның сəйкес нүктедегі мəні болады 

.Матрица x,y-(x,y)жазықтығындағы нүктелер коодинаттары. 

vz

1

2



2

2

3



4

3

5



2

3

2



1























:=



 

 

3-қатарлы тегістеуші полиномды тұрғызуға арналған екінші ретті туындылар 



векторы. 

vs

regress Mxy vz

,

3



,

(

)



:=

 

Бетті тұрғызамыз: 



i

0 50


..

:=

 



j

0 50


..

:=

 



x

i

i

10

:=



 

y

j

j

10

:=



 

z

i j

,

interp vs Mxy

,

vz

,

x



i

y

j





,





:=



 

Жалпыланған регрессия. 



z

 

 

 

 

9. Студенттердің  өзіндік жұмысына (СОБӨЖ)  арналған 

материалдар.  

СӨЖ  –  дидактикалық  тапсырмаларды  өз  бетімен  орындауға,  танымдық 

қабілетті  арттыруға  жəне  белгілі  бір  ғылым  саласысына  байланысты  білімін 

толықтыруға негізделген оқу процесінің ерекше бір түрі. 

СӨЖ  шығармашылық  белсендікті,  логикалық  ойлауды  дамытуды 

қамтамасыз 

ететін 

практикалық 



тапсырмаларды 

жүзеге 


асырумен 

байланысты болып табылады. 

СӨЖ оқытушының қатысуымен (СОБӨЖ) аудиториядан тыс жəне 

оқытушысыз аудиториядан тыс (СӨЖ) сабақтардан тұрады. 



1- апта. 

№1. СОБӨЖ.  (Студенттің оқытушы басшылығымен өздік жұмысы)  

Тақырыбы

MATHCad бағдарламасының анықтамамен жұмысы



 

Тапсырма: Тақырып бойынша конспект жазып, компьютерде орында. 

Əдебиеттер: 

1[29-32]бет 



№1. СӨЖ.  (Студенттің өздік жұмысы)  

Тақырыбы: 

Қалып-күй қатарының (Строка состояния) қызметі 



Тапсырма: Тақырып бойынша конспект жаз

 

Əдебиеттер:

 1[29-32]бет 

2 апта. 

№1. СОБӨЖ.  (Студенттің оқытушы басшылығымен өздік жұмысы)  

Тақырыбы

Керекті экрандағы кескінді араластыру



 

Тапсырма: Тақырып бойынша конспект жазып, компьютерде орында. 

Əдебиеттер: 

1[67-69-]бет 

 


№1. СӨЖ.  (Студенттің өздік жұмысы)  

Тақырыбы: 

Түрін сақтау 



Тапсырма: Тақырып бойынша конспект жаз

 

Əдебиеттер:

 1[67-69-]бет 

3 апта. 

№1. СОБӨЖ.  (Студенттің оқытушы басшылығымен өздік жұмысы)  

Тақырыбы

Объектілік слежениені қолданып сызба сызу



 

Тапсырма: Тақырып бойынша конспект жазып, компьютерде орында. 

Əдебиеттер: 

1[78-80]бет 1[80-82]бет 

 

№1. СӨЖ.  (Студенттің өздік жұмысы)  

Тақырыбы: 

Объектілік жəне полярлық слежениені бірге қолдану 



Тапсырма: Тақырып бойынша конспект жаз

 

Əдебиеттер:

 1[78-80]бет 1[80-82]бет 

 

4 апта. 



№1. СОБӨЖ.  (Студенттің оқытушы басшылығымен өздік жұмысы)  

Тақырыбы

Жартысызық жəне көпбұрыш



 

Тапсырма: Тақырып бойынша конспект жазып, компьютерде орында. 

Əдебиеттер: 

1[89-91]бет 

 

№1. СӨЖ.  (Студенттің өздік жұмысы)  

Тақырыбы: 

Күрделі сызбалардың элементтері 



Тапсырма: Тақырып бойынша конспект жаз

 

Əдебиеттер:

 1[89-91]бет 

5 апта. 

№1. СОБӨЖ.  (Студенттің оқытушы басшылығымен өздік жұмысы)  

Тақырыбы

Объектіге айна кескінің түсіру



 

Тапсырма: Тақырып бойынша конспект жазып, компьютерде орында. 

Əдебиеттер: 

1[115-118]бет 

 

№1. СӨЖ.  (Студенттің өздік жұмысы)  

Тақырыбы: 

Объектіге айна кескінің түсіру элементтері 



Тапсырма: Тақырып бойынша конспект жаз

 

Əдебиеттер:

 1[115-118]бет 

6 апта.

 

 



№1. СОБӨЖ.  (Студенттің оқытушы басшылығымен өздік жұмысы)  

Тақырыбы

Объектілерді көшіру



 

Тапсырма: Тақырып бойынша конспект жазып, компьютерде орында. 

Əдебиеттер: 

1[111-113]бет 

 

№1. СӨЖ.  (Студенттің өздік жұмысы)  

Тақырыбы: 

Объектілерді көшіру командалары 



Тапсырма: Тақырып бойынша конспект жаз

 

Əдебиеттер:

 1[111-113]бет 

 

7 апта. 



№1. СОБӨЖ.  (Студенттің оқытушы басшылығымен өздік жұмысы)  

Тақырыбы

Объектіні масштабта баспаға беру



 

Тапсырма: Тақырып бойынша конспект жазып, компьютерде орында. 

Əдебиеттер: 

1[190-196]бет 

 

№1. СӨЖ.  (Студенттің өздік жұмысы)  

Тақырыбы: 

Принтер баптау 



Тапсырма: Тақырып бойынша конспект жаз

 

Əдебиеттер:

 1[190-196]бет 

8 апта.

 

 



№1. СОБӨЖ.  (Студенттің оқытушы басшылығымен өздік жұмысы)  

Тақырыбы

Плоттердің конфигурациясын редактрлеу



 

Тапсырма: Тақырып бойынша конспект жазып, компьютерде орында. 

Əдебиеттер: 

1[202-204]бет 

 

№1. СӨЖ.  (Студенттің өздік жұмысы)  

Тақырыбы: 

Плоттердің конфигурациясын атап көрсет 



Тапсырма: Тақырып бойынша конспект жаз

 

Əдебиеттер:

 1[202-204]бет 

9- апта. 



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет