Бағдарламасы Түсіндірме жазба
-параграф. II-жартыжылдық
жүктеу/скачать 1,17 Mb.
|
үлгілік ОҚУ бағдарламасы 2022 қосымша (1)
| 15-параграф. II-жартыжылдық
158. Сурет салу. Заттық сурет салу. Табиғаттан, айналадағы шындықтан (заттар, өсімдіктер, ойыншықтар, гүлдер және т.б.) бейнелерді бейнелеуді қалыптастыру. Балаларды өзіне тән ерекшеліктерін тануға үйрету. Табиғаттың қарапайым суретін сызбада сипаттау. Табиғаттан ағаш бұтақтарын, жапырақтары немесе гүлдері бар бұталарды, кейбір үй гүлдерін салу. Дағдыларды қалыптастыру: әртүрлі жануарларға тән белгілерді байқап, оларды сызбада көрсету; қарапайым қимыл-қозғалыс, қалып бейнесі арқылы жануарлар бейнелеріне мәнерлілік беру; жүнді, қауырсынды бейнелеу тән; әртүрлі қарқындылықтағы түс алу үшін қарындашты қатты басып қолдану; табиғат объектілерін бейнелеу; түсті беру үшін қағаздың фонын және түстердің үйлесімділігін таңдау; жұмысыңыздың нәтижелерін бағалау. Құстардың сыртқы пішіні туралы жалпылама түсінік қалыптастыру, барлық құстардың бөліктерінің түсі, пішіні мен өлшемдерінің айырмашылығына қарамастан құрылымы ұқсас екенін түсіну. Әр түрлі құстарға тән белгілерді сызбада жеткізе білуді қалыптастыру. Заттар туралы және оларды қалай салу керектігі туралы түсініктерді жинақтай отырып, балалар сюжетті сызбаларды жасауға көшеді. Сәндік сурет салу. Әртүрлі пішіндегі қағаз бетіне симметриялы өрнектер жасай білуге, көлемді пішіндерді әшекейлей білуге тәрбиелеу. Қазақ ою-өрнегінің элементтерін құрастыру, оларды силуэттерге орналастыру, қазақ ою-өрнегіне тән әр түрлі түстердің тональді комбинациясына негізделген тапсырмаларды орындау, таныс элементтерден композициялар құрастыру, ұжымдық жұмыстарды орындау. Көлемдік пішіндерді бояу, қазақ ою-өрнегінің табиғатын, бояуын жеткізу. Ойша сурет салу, заттың сұлбасын, ою-өрнек элементтерін, оның композициясы мен түс үйлесімін өз бетінше таңдай отырып, алдыңғы сабақтардағы сызбаларыңызды эскиз ретінде пайдалана отырып, жаңа композиция құрастыру және заттарды бояу. Халық қолданбалы өнеріне негізделген сурет. Сюжетті сурет салу. Бұлтты немесе шуақты күн, отшашу, кешкі уақытта өзендегі жарықтандырылған пароход және т.б. суреттегі суретке қағаздың фонын және сәйкес түстерді таңдай білуге үйрету. Балаларды суретте қарапайым сюжетті: қоғамдық оқиғалар, қоршаған өмірдегі оқиғалар, мерекелер, халық еңбегі, ертегі мотивтері, өлеңдер, әндер және т.б. бере білуге үйрету. Қазақ халқының тұрмыс-тіршілігін, шығармашылығын, тұрмыс-тіршілігін бейнелейтін қазақ ертегілеріне, аңыздарына негізделген сурет салу. Қарапайым сюжетті, жазғы демалыстағы оқиғаларды, жазғы табиғат құбылыстарын сызбада жеткізу қабілетін бекіту. Топтық жұмысты қолдану, ойдан сурет салу. Күтілетін нәтижелер: сурет салуда әр түрлі әдістерді өз бетінше қолданады; қарапайым силуэт, жануарлар мен адамның ойыншықтарын салады, суретте адамның қарапайым қимылдарын жеткізеді; розеткаға, үшбұрышқа, алтыбұрышқа ортаны, бұрыштарды, жиекті ерекшелеп, сәндік өрнектерді салады; қазақ ою-өрнегінің элементтерін салады және оларды киім-кешекпен, тұрмыстық заттармен безендіреді, оларды силуэттерге орналастырады; сюжеттік сызбаларды бейнелейді; ұжымдық жұмысты орындайды, жоспар бойынша сурет салады. 159. Мүсіндеу. Заттық мүсіндеу. Адамның бейнесін, жануарлардың қозғалыстағы мүсінін, үйлесімділікті, қол-аяқ қалпын дұрыс мүсіндеуге үйрету. Заттардың ұзын және қысқа, жуан және жіңішке белгілерін көрсете білуге, бөліктердің салыстырмалық көлемдерін сақтауға, мүсінделген пішіндердің бөліктерін нақтылауға, оларды бір-біріне қосып, біріккен жерлерін тегістеуге үйрету. Ортақ композиция жасау үшін ұжымдық мүсіндеудің, адамның, жануарлардың, ойыншықтардың, халық шығармашылығының заттарын қарап мүсіндеу дағдыларын дамыту. Кеуде, бас және басқа да бөліктерді мүсіндей білуге, мүсіндеу тәсілдерін іріктеуде дербестікті білдіру, сазбалшықты бөлуге, өз жұмысын алдында тұрған үлгімен салыстыруға үйрету. Мүсіндеудің түрлі әдістерін қолдану: құрылымдық (жеке бөліктерден) және мүсіндік (негізгі бөліктерді тұтас кесектен жасайды). Қарап мүсіндеуге ойыншықтарды, пішіні шағын мүсіндерді, халық шеберлерінің бұйымдарын қолдану. Сәндік мүсіндеу. Балалардың ой-пікірлері бойынша табиғаттан сәндік үлгілеу дағдыларын қалыптастыру. Заттарды сәндік элементтермен безендіру. Сәндік үлгілеуге, әр түрлі пішіндегі дестелерді жұмыста қолдануға, түрлі ойыншықтар, халық бұйымдары негізінде ыдыс-аяқ жасауға арналған балшық табақтарға рельефтер жасауға үйрету. Сюжеттік мүсіндеу. Ертегілер мен әңгімелердің мазмұны бойынша сюжеттік композиция жасау дағдыларын жетілдіру. Ұжымдық жұмыстарды орындауға баулу. Қалыптасқан іскерлік пен дағдыларды жеке мүсіндеуде, ұжымдық мүсіндеуді орындау барысында ойында, үйді және мереке күндері ауланы сәндеу үшін қолдану. Күтілетін нәтижелер: мүсіндеудің түрлі техникаларын қолданады; ортақ композиция жасау үшін ұжымдық мүсіндеу дағдыларын меңгерген; түрлі тәсілдерді қолдана отырып, заттардың пішіні мен бөлшектерін бере біледі; сәндік элементтермен заттарды безендіреді. 160. Жапсыру. Заттық жапсыру: түрлі пішіндерді қию дағдыларын бекіту: симметриялық емес сұлбаларға салынған немесе қиялдағы сұлбалармен қию дағдыларын қалыптастыру; күрделі жапсырмалар құрастыру біліктерін қалыптастыру, жырту тәсілімен ғажайып құс, алтын балық, алқызыл гүл бейнелерін жасауға үйрету; алған біліктері мен дағдыларын ойында, үйшікті, мереке күндері үй-жайды және учаскелерді безендіру үшін жеке және ұжымдық жапсырмаларды жасау кезінде қолдану. Ойлауы бойынша жапсыру дағдыларын бекіту. Сәндік жапсыру. Дағдыларды қалыптастыру: аналар мен әжелерге сыйлықтарды, қуыршақтарға арналған киімдерді, ұлттық әшекейлерді, табақтарды, құмыралар мен вазаларды балалардың ойлауы бойынша безендіруде жапырақтар мен гүлдерден өрнектер құрастыруды; мүсіндерді қатпарланған қағаздан бірдей пішіндер және екіге бүктелген қағаздан симметриялы пішіндер қию арқылы ұлттық ою- өрнектермен безендіруді; бейнелерді айқын беру үшін сұлбаны қию және жыртып жапсыру тәсілдерін қолдануды; «қошқар мүйіз» өрнегін түрлендіріп: жиектеме өрнек, қоймүйізді жұп шиыршықтар, геометриялық өрнектерді қолдануды; қазақ өрнектеріне тән: жасыл, қара, ақ, сұр, қызыл, ашық түстерді қолдануды; жеке, сондай-ақ шағын топпен композициялар жасауды. Сюжеттік жапсыру. Балалардың жапсыруда сюжетті композиция құрастыра білулерін жетілдіру, Қазақстанның табиғаты мен жерлестердің еңбегін бейнелейтін ұжымдық композицияларды орындау. Күтілетін нәтижелер: салынған немесе қиялдағы контур бойынша бейнелеуді игерген; ойлауы бойынша күрделі жапсыруларды құрастыра алады; екіге бүктелген симметриялы пішіндегі қағазды қияды; Қазақстанның табиғатын, адамдардың еңбектерін бейнелей отырып, копозицияларды орындайды; еске түсіру бойынша, затқа қарап, пішініне, пропорциясына, көлеміне, назар аудара отырып, заттарды бейнелейді; ойлауы бойынша жұмыс жасай алады. 161. Музыка. Музыка тыңдау. Музыкалық бейнелеудің табиғаты мен құралдарын толығырақ ажырата білу қабілетін дамыту. Домбыра үні бейнеленген шығарманы тыңдау, динамикалық реңктерін, музыкалық мәнерлеу құралдарын атап өту. Вальс ырғағында лирикалық, тегіс әуенді қабылдау, шығарманың би сипатын сезіну, нота қарқынының өзгеруі, музыкалық дыбыс ерекшеліктеріне қарай шығармаларға сипаттама беру және музыкалық мәнерлілік элементтерін мазмұнмен байланыстыру. Қазақстан композиторларының шығармашылығымен таныстыруды жалғастыру. Ән айту. Біліктілік пен дағдыларды қалыптастыру: бір дыбыстан құрылған әуеннің бөліктерін дәл ырғағымен дербес орындау; қолымен бағытын көрсете отырып, әуеннің жоғарғы-төменгі қозғалысын ажырату; фортепианоның сүйемелдеуімен немесе сүйемелдеуінсіз, жалғыз немесе топпен айту, оны металлофонда ойнау. Сезіммен, ырғаққа сәйкес, ырғақтық бейнесін сақтай отырып, сөздерді анық және фразалар арасында дұрыс дем алып, музыкалық кіріспеден соң бірден бастап айту. Динамикалық ерекшелікті көрсете отырып, эмоционалды түрде ән айту, тынысты дұрыс алу. Музыкалық-ырғақтық қимылдар, жаттығулар. Музыканың ширақ сипатын жеңіл, ырғақты жүгіріспен беру, тізені көтеріп жүгіруді орындау, ұлттық билердің элементтерін орындау, музыка сипатын би қимылдарында беру. Ойындар, хороводтар. Түрлі сипаттағы музыкамен байланысты музыкалық-ойын бейнелерін: байсалды, баяу және көңілді, шаттанған, би күйін мәнерлі жеткізу. Музыкаға сәйкес заттармен қозғалу, саптағы орнын өзгерте отырып, кеңістікте еркін бағдарлау: екі шеңбер, үлкен шеңберге тұру. Сюжетті ойындарды сахналауға үйрету. Билер. Би орындау дағдыларын жетілдіру – жеңіл, еркін, музыкаға сәйкес қозғалыстарды дәл өзгерту, би бейнелерін жеткізу, бейнелі би қимылдарын пайдалана отырып, ән қою. Би шығармашылығы. Музыканың табиғатына сәйкес таныс би қимылдарын пайдалана отырып, би шығара білу. Балалардың музыкалық аспаптарында ойнау. Ересектердің орындауындағы халық әуендерін тыңдай білуге, олардың сипаты мен қарқынын атап өтуге үйрету. Ансамбльде әнді балалар музыкалық аспаптарында фортепианоның сүйемелдеуімен орындау, ырғақты өрнекті жеткізе отырып, бірқалыпты ойнау, ән айтумен ойынды сүйемелдеу. Күтілетін нәтижелер: музыкалық жанрларға тән белгілерді атайды; музыкалық мамандықтарды, атақты композиторлардың есімдерін біледі; жақсы таныс әнді дербес музыкалық сүйемелдеумен және сүйемелдеусіз орындайды; музыканың сипатына сәйкес қозғалады; балаларға арналған аспаптарда ойнаудың қарапайым дағдыларын игерген. жүктеу/скачать 1,17 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|