5-тарау. Мектепалды даярлық сыныбы (6 -7 жастағы балалар) 1-параграф. "Таным" білім беру саласы 530. "Таным" білім беру саласының мазмұны - ойынға үйрету, ойлауды қалыптастыру арнайы түзеу оқу қызметінде іске асырылады.
2-параграф. Ойынға үйрету 531. Мақсаты ойын сюжеті негізінде өзара әрекет етуге және ойында қарапайым тәртіп ережелерін сақтауды тәрбиелеу болып табылады.
532. Міндеттері:
1) ересектермен бірге балалардың ойлап тапқан тұрмыстық және ойын жағдайларының негізінде қуыршақ және басқа да ойыншықтармен балалардың әрекет ету аймағын кеңейту;
2) 2-3 адамнан топтарға біріктіре отыра, басқа балалармен және ересектермен бірге ойнауын мадақтау және ынталандыру;
3) балалардың таныс ойындармен өздігінен ойнауын ынталандыру;
4) жаңа ойында меңгерілген ойын дағдыларын қолдана білуді үйрету.
533. "Ойынға үйрету" сабағының мазмұны, күтілетін нәтижелер түрінде оқытудың мақсатынан және бөлімшелерінен құрайтын, оқытудың бөлімдері бойынша ұйымдастырылған. Әрбір бөлім ішіндегі бірізді ұйымдастырылған оқытудың мақсаты, оқытудың келесі деңгейі туралы ақпараттандыра отыра, педагогтарға өз жұмысын жоспарлауға және балалардың жетістіктерін бағалауға мүмкіндік береді.
534. Оқу бағдарламасының мазмұны келесі бөлімдерді қамтиды:
1) табиғи, қалдық материалдар және маталармен ойындар әлеуметтік дамыту және еңбекке баулу;
2) құрылымдық ойындар;
3) сюжетті-бейнелік ойындар;
4) театрландырылған ойындар.
535. "Табиғи, қалдық материалдар және маталармен ойындар" бөлімі келесі бөлімшелерді қамтиды:
1) табиғи материалдармен ойындар;
2) қалдық материал және маталармен ойындар.
536. "Құрылымдық ойындар" бөлімі келесі бөлімшелерді қамтиды:
1) құрылыс ойындары;
2) кеспелі суреттер және шашпалы - жиналмалы ойыншықтармен ойындар.
537. "Сюжетті-бейнелік ойындар" бөлімі келесі бөлімшелерді қамтиды:
1) адамдардың өмірін және еңбегін бейнелейтін ұжымдық ойындар;
2) қазақ халқының тұрмысын бейнелейтін сюжетті-рөлдік ойындар;
3) мектеп тақырыбындағы ойындар.
538. "Театрландырылған ойындар" бөлімі келесі бөлімшелерді қамтиды:
1) режиссерлік ойындар;
2) драмаландыру ойындары.
539. Оқыту мақсаттарының жүйесі:
36-кесте
1-бөлім. Табиғи, қалдық материалдар және маталармен ойындар
0.1.1.1 түрлі табиғи материалдардың табиғи қасиеттері жайлы және олармен ересектердің көмегімен қалай ойнауға болатыны туралы түсінігі бар
0.1.1.2 табиғи материалдармен ойын әрекетінің белгілі бір дағдылары бар
1.2 Қалдық материал және маталармен ойындар
0.1.2.1 қалдық материалдар ерекшеліктері жайлы түсініктер бар
0.1.2.2 қалдық материалдармен ойын әрекетінің белгілі бір дағдылары бар
540. "Табиғи материалдармен ойындар" бөлімшесін іске асыру бойынша күтілетін нәтижелері:
1) табиғи материалмен түрлі әрекетке және ойындарға қызығушылық танытады;
2) ауызша нұсқаубойынша табиғи материалмен ойын әрекетін орындайды;
3) әрі қарай қолдану ойымен, үстел үстілік театр үшін табиғи материалдардан ересектің көмегімен декорация жасайды.
541. "Қалдық материал және маталармен ойындар" бөлімшесін іске асыру бойынша күтілетін нәтижелері:
1) қағаз және мата, қалдық материалмен түрлі әрекетке және ойындарға қызығушылық танытады;
2) ересек адамның көмегімен қағаз, мата және түрлі жарамсыз материалмен ойын әрекетін орындайды;
3) әрі қарай қолдану ойымен, сюжетті-рөлді ойындарға, үстел үстілік театрға, театрланған ойындарға ересектің көмегімен декорация жасайды.
37-кесте
2-бөлім. Құрылымдық ойындар
Бөлімшелер
Оқытудың мақсаты
2.1 Құрылыс ойындары
0.2.1.1 құрылыс жинағының негізгі бөліктерінің атауын білу
0.2.1.2 үлгі бойынша құрылыс материалдарынан құрылыс жасауға бағытталған, бірізді әрекеттер тізбегін орындау
0.2.1.3 ересектердің қатысуымен ұжымдық құрылысты жасай білу
2.2 Кеспелі суреттер және шашпалы - жиналмалы ойыншықтармен ойындар
0.2.2.1 ересектің көмегімен шашпалы-жиналмалы ойыншықтардың бөліктерін бөлшектей және жинай білу
0.2.2.2 нұсқаулық бойынша кеспелі суреттерді (үш-төрт бөліктен тұратын) жинай білу
0.2.2.3 үлгі бойынша суретті текшелерден біртұтас бейнені құрастыра білу
542. "Құрылыс ойындары" бөлімшесін іске асыру бойынша күтілетін нәтижелері:
1) құрылымдық әрекетке қызығушылық және эмоционалдық реакция танытады;
2) құрылыс материалдарынан құрастырылым құруға бағытталған, бірізді әрекеттер тізбегін орындайды;
3) "толықтыру", "қосу", құрылысты қайта жасау жолымен құрастырылымды құруға қатысады;
4) үлгі бойынша бейнелік ойындарда заттың орнын басушы ретінде құрастырылымды материалды қолданады;
5) ұжымдық құрылысқа қатысады; үлгі бойынша құрылысты жасай алады.
543. "Кеспелі суреттер және шашпалы - жиналмалы ойыншықтармен ойындар" бөлімшесін іске асыру бойынша күтілетін нәтижелері:
1) үлгі бойынша шашпалы-жиналмалы ойыншықтар бөліктерін бөлшектейді және жинайды;
2) үлгі бойынша дәл осы суреттер бейнеленген кеспелі суреттердің бөліктерін бөлшектейді және жинайды;
3) үлгі бойынша және үлгінін үстінен қою тәсілін қолданумен кеспелі суреттерді (үш-төрт бөліктен тұратын) жинайды;
4) суретті текшелерден (төрт текше) біртұтас бейнені құрастыра алады.
38-кесте
3-бөлім. Сюжетті-бейнелік ойындар
Бөлімшелер
Оқыту мақсаттары
3.1 Адамдардың өмірін және еңбегін бейнелейтін ұжымдық ойындар
0.3.1.1 адамдар арасындағы қарым-қатынас және тәртіптің негізгі ережелері жайлы түсініктерінің болуы
0.3.1.2 адамдардың өзара қарым-қатынасын және еңбегін, өмірін бейнелейтін қарапайым сюжетті-тізбектерді ойната білу
3.2 Қазақ халқының тұрмысын бейнелейтін сюжетті-рөлдік ойындар
0.3.2.1 қазақ халқы тұрмысының негізгі заттарын білу
0.3.2.2 қазақ халқының тұрмысын және дәстүрін бейнелейтін, ойын әрекеті мағынасы бойынша байланысқан қарапайым сюжетті-тізбектерді ойната білу
3.3 Мектеп тақырыбындағы ойындар
0.3.3.1 оқу құралдарын тану
0.3.3.2 ересек адамның көмегімен мектеп өмірін бейнелейтін, мағынасы бойынша байланысқан қарапайым сюжетті-тізбектерді ойната білу
544. "Адамдардың өмірін және еңбегін бейнелейтін ойындар" бөлімшесін іске асыру бойынша күтілетін нәтижелері:
1) ойын атрибуттары және бейнелік ойыншықтармен мағынасы бойынша байналысқан қарапайым сюжетті-тізбектерді ойната алады.
545. "Қазақ халқының тұрмысын бейнелейтін сюжетті-рөлдік ойындар" бөлімшесін іске асыру бойынша күтілетін нәтижелері:
1) қазақ халқының тұрмыстық заттарына қызығушылық және эмоционалдық реакция танытады;
2) ересек даманың көмегімен қазақ халқының тұрмысын және дәстүрін бейнелейтін, ойын әрекетінің қарапайым сюжетті-тізбектерді ойната алады.
546. "Мектеп тақырыбындағы ойындар" бөлімшесін іске асыру бойынша күтілетін нәтижелері:
1) мектеп тақырыбындағы ойындарға қызығушылық танытады;
2) ересек адамның көмегімен мектеп өмірін бейнелейтін, мағынасы бойынша байланысқан қарапайым сюжетті-тізбектерді ойната алады.
39-кесте
4-бөлім. Театрланған ойындар
Бөлімшелер
Оқыту мақсаттары
4.1 Режиссерлік ойындар
0.4.1.1 ертегілерді сахналаудың театрлық құралдары жайлы түсініктері бар
0.4.2.1 ересектердің көмегімен ойында өзгерудің қарапайым құралдарын меңгеруі
0.4.2.2 ересек адамның көмегімен мәнерлілік құралдарын қолдана отыра, рөлді қабылдай ала білуі
547. "Режиссерлік ойындар" бөлімшесін іске асыру бойынша күтілетін нәтижелері:
1) түрлі театр құралдарын қолдана отыра, таныс ертегілерді сахналауға қатысуға қызығушылық танытады (үстел үстілік театр, көлеңке театры, түрлі түсті қолғаптар);
2) ересек адамның нұсқаулығы бойынша шығарма мәтініне сәйкес сахналауға ойыншық таңдайды;
3) интонация және ымдаумен қостай отырып, ересектің көмегімен ойын кейіпкерінің рөлін жүргізеді.
548. "Драмаландыру ойындары" бөлімшесін іске асыру бойынша күтілетін нәтижелері:
1) ойын өзгеруінің қарапайым құралдарын меңгереді;
2) ойдан шығарған заттармен әрекет етеді;
3) ересектің көмегімен костюм бөлшектерін және орнын басушы заттарды қолданады;
4) еліктеу бойынша мәнерлілік құралдары - интонация, ым-ишараны қолдана отырып, рөлді қабылдайды және оны ойнайды.