Қысқаша мазмҧны: Кӛркем уақыт -сюжеттің, бейнеленген құбылыстардың ӛмір сүру
формасы, шынайы, перцептуалды және жеке уақыттардың ӛзінше араласқанын
сипаттайтын әлемді танудың ерекше формасы. Кӛркем және шынайы уақытты
бейнелеудегі айырмашылық объективті шынайылық пен ирреальность
(шарттылық) бейнесі үйлескен кӛркем шынайылық әлемінің ерекше
табиғатының кӛрсеткіші болып табылады.
Кӛркем мәтіндердегі уақыт континуумының дәлдігі кеңістіктегіге
қарағанда шамалы. Оқырманға келешектен ӛткен шақ жақын, автордың
арқасында ол кӛркем шығармада бізге жақындай түседі (осы және келер шақ
етістіктерінің араласуы).
Кӛркем мәтін континуумы әдетте оқиғалардың шынайы сабақтастығының
бұзылуына негізделеді, яғни баяндау желісінің сақталуы міндетті емес.
Баяндауда уақыт жоспарларының араласып кетуі мәтін үзінділерінің
мүшеленуін анықтайды. Уақыт пен кеңістік жағынан оқиғалар байланысы
неғұрлым шимай-шатпақ болса, шығарманың мазмұндық-концептуалдық
ақпаратының ӛзін түсіну соншалықты қиынға түседі.
Мәтіндік уақыттың
синхронды және
диахронды аспектілері бар.
Мағыналық акцент бірінші жағдайда «қашан болған» және «қаншаға созылды»
ұғымдарымен, екіншісінде-уақыт қатынасындағы сабақтастық немесе реттілік
ұғымдарымен (яғни мәтіндегі логикалық ұғыммен) байланысты.
Пайдаланылатын әдебиеттер тізімі: 1. Балақаев М. Томанов М. Жанпейісов Е. Манасбаев Т. Қазақ тілінің
стилистикасы. Алматы, 1974, 264 б.
2. С.Хасанова, Ғ.Жексембаева Қазақ тілінің стилистикасы. Алматы, 1999
3. Мұсабекова Ф. Қазақ тілінің практикалық стилистикасы. Алматы, 1982
4. Е.Жұбанов Қазақтың ауызекі кӛркем тілі, Алматы, 1996
12-ТАҚЫРЫП: Мәтіндегі интеграция
Дәріс жоспары: 1.Мәтіннің интеграциясы мен аяқталуы
2.Мәтін интеграциясындағы деңгейлік бірліктер
3.Лексикалық деңгей бірліктері