Іріктеу құрылғыларының көптеген түрлері бар, көпшілігі салмалы конструкциялармен шатастырады, бірақ оларда салмалы конструкциялардың құрамдас бөліктері бар. Сондай-ақ оларды əртүрлі атайды жəне белгілейді: сынама іріктеу құрылғысы, іріктеу конструкциясы, манометр астындағы құбыр қосылымы, тіпті - манометрлі түтікше. Іріктеу құрылғыларының немесе конструкциялардың негізгі түрлері: Қысымның іріктелген құрылғысы, немесе іріктеу түйіні, немесе манометр астындағы іріктелген құрылым, немесе манометр астындағы шұрасы бар іріктелген құрылғы деп аталады. Əдетте мұндай құрылғылар ЗК14 немесе ІҚ16, ІҚ25 белгілерімен таңбаланады. Ажыратудың (вакуумның) іріктеу құрылғысы. Термотүрлендіргіштерге арналған іріктеу құрылғысы, олар əдетте ЗК4 деп белгілейді. Оларға дөңесшелер, кеңейткіштер жəне т. б. жатады.
2.5 Іріктеу жабдықтарын монтаждау
Температураны өлшеуге арналған бастапқы өлшеу түрлендіргіштерін жəне газ қысымын өлшеуге арналған іріктеу құрылғыларын орнату мысалдары: Іріктеу құрылғыларын монтаждау үшін технологиялық жабдыққа жəне құбыржолдарға орнатылатын арнайы құрылғылар пайдаланылады жəне: а) оларға бастапқы өлшеу түрлендіргіштері мен жергілікті өлшеу аспаптарын түрлендіргіштің немесе аспаптың сезімтал элементі технологиялық параметрді өлшеу аймағында болатындай етіп орнату, мысалы, сынап термометрін немесе термоэлектрлік термометрді
(терможұпты) көрсететіндей (2.10, а, б суреттері);
б) импульстік құбырды қосу жəне бекіту құрылғысын жалғау, егер бастапқы өлшеу түрлендіргіші немесе жергілікті өлшеу құралы технологиялық аппараттан немесе құбырлардан кейбір қашықтықта орнатылса, мысалы, көрсеткіштерді қашықтықтан бере отырып, шкаласыз манометр, жергілікті көрсетушінің манометрі (суретті қараңыз). 2.10, в ,г).
Іріктеу құрылғысынан жоғары аспап 1 - манометр, 2 - манометрді орнатуға арналған клапан (құрылғы), 3 - бекіту клапаны,
4-технологиялық аппарат, құбыр.
1 - манометр, 2 - тиекті клапан, 3 - бөлгіш ыдыс,
4 - өлшеу объектісі, 5 - штуцер жоғарғы орналасқан аспап.
Термоэлектрлік термометрлер, кедергінің термопреобразователи монтаждауға стендтік тексеруден кейін қабылданады, оның процесінде олардың монтажға жарамдылығын анықтайды (сурет. 2.13). Пайдалану алдында сырттай тексеру керек. Түрлендіргішті орнататын жерде бөгде жылу көздерінен қосымша қыздырудың болмауы тиіс. Бастапқы түрлендіргіштің сезімтал элементі ағынның ортасында орнатылады. Əртүрлі қималы құбырларда ұзындығы əртүрлі термометрлер қолданылады. Бастапқы түрлендіргіштер құбырға штуцерлер мен дөңесшелердің (терможұпқа арналған қалталар) көмегімен бекітіледі.
Құбырларды жалғау тəсілдері.
Автоматтандыру жүйесінің құбыржолдарын жалғаудың ажырайтын жəне ажырамайтын түрде болуы мүмкін. Екі жағдайда да олар пайдалану процесінде жəне пневматикалық жəне гидравликалық сынақтар кезінде сыртқы жағдайлар мен толтырушы ортаның қысымы əсер еткенде құбыр өткізгішінің герметиктігін жəне механикалық беріктігін, өту тазалығын жəне құбыр өткізгіштің ішкі диаметрін сақтауды, ал ажыратқыш қосылыстар, бұдан басқа - стандартты немесе арнайы құралдармен монтаждау жəне бөлшектеу жеңілдігін қамтамасыз етуі тиіс.
Алынбайтын қосылыстар дəнекерлеу арқылы немесе жабыстыру арқылы орындалады, оларды құбырлардың бүтіндігін бұзбай бөлшектеуге болмайды немесе ол үшін құбырлардың бір немесе бірнеше қосылыстарын айналдыру талап етіледі.
Кез келген маркалы болаттан жасалған құбырларды электрлік доғалық немесе газбен дəнекерлеу арқылы түйістіреді (сурет.2.14.в) немесе муфтаның көмегімен (сурет.2.14.г) бекітеді. Дəнекерлеудің алдында құбырлардың шеттерін олар барлық периметрі бойынша бір-біріне жанасатындай етіп егейді, ал ұштары дəнекерлеу кезінде 10 мм – ге жуық ұзындықта, ал муфтасы болған кезде құбырдың шамамен 1,5 диаметріне тең ұзындықта металл жылтырағанша тазаланады. Муфтаның ұзындығының жалғанатын құбырлардың диаметрінің екі есесіне тең болуы тиіс. Құбырлардың дайындалған ұштарын қысу құрылғысымен жалғайды жəне бекітеді, содан кейін шеңбері бойынша үш – төрт жерде дəнекерлеу арқылы ұстайды, содан кейін балқытылған металдың ішке ағуына жол бермей, барлық тігістерді бекітеді.
Мыс құбырларды электролиттік мыстан жасалған қосымша сымдарды қолдана отырып, болат сияқты дəнекерлейді, дəнекерлеу газ жанарғысының жалынында жүргізіледі. Мыс жəне жез құбырларды қосу үшін жаншу арқылы дəнекерлеу (сурет.2.14.а) немесе муфта (сурет.2.14 б) қолданылады. Дəнекерлеу алдында құбырлардың ұштары механикалық жолмен немесе 10% азот қышқылының ерітіндісінде өңдеу арқылы тазартылады.
Дəнекерлеу түрлері:
а-жаншу арқылы, б-муфтамен жəне дəнекерлеумен,
в-түйістікпен, г - муфтаның көмегімен.
Ажыратқыш деп құбырлардың бүтіндігін бұзбай немесе оларды айналмай құбыр өткізгішін бөлшектеуге мүмкіндік беретін қосылыстар деп аталады. Ажыратқыш қосылыстар құбырларды аспаптарға жəне автоматтандыру құралдарына қосқан кезде, құбырларды қабырғалар мен жабындар арқылы тығыздалған өтпе жолдарда, қалқандар мен пульттерге кіреберістерде өзара жалғаған кезде қолданылады. Ажыратқыш қосылыстар бір бағытта жəне бір диаметрде өтетін құбырларға арналған өтпелі болуы мүмкін; олардың көмегімен қосылатын құбырлардың бағытын өзгертетін өтпелі, тармақтарды орнатады немесе əртүрлі диаметрдегі құбырларды жалғайды; əртүрлі диаметрдегі құбырларды металл панельге бекіте отырып қосуға арналған аралық.
Ажыратылатын қосылыстарды орындау үшін қосқыштар қолданылады: өтпелі, өткізгішті, аралық, қосылатын бұрамалық, қосылатын ажыратушы, іріктейтін бұрамалы, өтпелі үштік, қосқыш үштік.
Достарыңызбен бөлісу: |