Байдуллаева Қазақтіліне аударғандар Н. М. Алмабаева, Г. Е. Байдуллаева, К. Е. Раманқұлов Мәскеу и з д а т е л ь с к а я г р у п п а «гэотар-медиа» 1 9
жүктеу/скачать 28,1 Mb. Pdf көрінісі
|
| t
а - Е е d 1 О Уакыттың алғашкы мәнінен және нөлдік деформациядан 1 және е мәніне дейін интегралдасак: е de 1 1 ст - Ее f ----- тг = — f d/, - -тг In J ст - Ее ri J E o 0 t л Потециалдау аркылы аламыз: Көріп тұрғанымыздай Кельвин—Фойхт моделінде деформация экспонен- циалды түрде өседі. Сырткы әсерді токтатқанда (/, кезде ст = 0) деформация экспоненциалды азаяды ( кемиді). Бұл екі жағдай 10.17-суретте келтірілген. Полимерлерде деформацияның әртүрі жүзеге асырылады:серпімді кайтым- ды (модель — серіппе), тұткыр серпімді кайтымды (Кельвин-Фойхт моделі) және тұткырлы кайтымсыз (модель — поршень). Осы үш элементтің бірігуі аркылы денелердің дербес жағдайда биологиялык объектілердің механикалык касиетгерін толык сипаттауға болады. Денелердің механикалык касиетін моделдеу реологияда кенінен колда- нылады. Реологияның негізгі мәселесі — кернеуліктін салыстырмалы де- формацияға тәуелділігін аныктау: кернеуліктің уакытка тәуелділігі (кернеу релаксациясы) аныктау; е = const болғанда и = flt) мәнін аныктау. 10А БИОЛОГИЯЛЫК ҮЛПАЛАРДЫҢ М ЕХАНИКАЛЫ Қ ҢАСИЕТТЕРІ Биологиялык үлпалардың механикалык касиеттерінің екі түрін ажыра- тамыз. Біріншісі биологиялык козғалыс үдерістері: жануарлардыңбүлшы- қеттерінің кысқаруы, жасушалардың өсуі, жасушалардың бөлінуі кезіндегі хромосомалардың козғалысы т.б. Бұл үдерістер химиялык үдерістер аркы- лы жүзеге асырылады және энергетикалык камтамасыз етілуі АТФ аркылы жүргізіледі, бұл биохимия курсында кеңірек карастырылады. Бұл топты шарт- ты түрде биологиялык жүйенің белсенді механикалык касиеттері деп атайды. Екінші түрі — белсенді емес механикалык жүйелердің белсенді емес касиет- тері деп аталады. Бүл мәселені биологиялык ұлпаларға катысты карасты- райык. Биологиялык ұлпа техникалык объект ретінде композициялы материалдан тұрады, яғни ол әртүрлі химиялык компоненттердің жиылысынан тұрады. жүктеу/скачать 28,1 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|