Байдуллаева Қазақтіліне аударғандар Н. М. Алмабаева, Г. Е. Байдуллаева, К. Е. Раманқұлов Мәскеу и з д а т е л ь с к а я г р у п п а «гэотар-медиа» 1 9

жүктеу/скачать 28,1 Mb.

Pdf көрінісі

бет	177/387
Дата	10.12.2023
өлшемі	28,1 Mb.
	#135579

1 ... 173 174 175 176 177 178 179 180 ... 387

Байланысты:
Ремизов А.Н. Медициналық және биологиялық физика (1)

ЭЛЕКТРОМАГНИТ™ ТЕРБЕЛІСТЕР МЕН
ТОЛҚЫНДАР
Электромагнитті тербелістер деп зарядтардың, тоқтардың, электрлі
және магнитті өрістердің периодты
(немесе периодтыға жақын) өзара байла-
нысты өзгерісін айтамыз. Электромагнитті тербелістер кеңістікте элект-
ромагнитті толқын түрінде таралады. Квптеген физикалық қүбылыстардың
ішінде электромагнитті тербеліс жэне толқын ерекіие орын алады. Өмірде
қолданылып жүрген электротехника, радиотехника және оптика осы тусінік-
терге негізделген.
18.1. ЕРКІН ЭЛЕКТРОМАГНИТТІТЕРБЕЛІСТЕР
Еркін (өздік) электромагнитті тербелістер деп сыртқы әсерсіз ішкі жинак-
талған энергияның арқасында болатын тербелістерді атаймыз.
L
индуктивті катушкадан және С конденсатордан тұратын тұйык тербел-
мелі контурды қарастырамыз ( 18.1 -сурет). Ол
К
кілті аркылы Е тоқ көзінен за-
рядталады да, содан соң индуктивті катушка аркылы разрядталады. Бұл кезде
тізбекте (контурда) өздік индукцияның электр қозғаушы күші пайда болады,
ал оның шамасы конденсатор астарларындағы кернеуліктің шамасына тең.
(17.14) формуласын пайдаланып, мына түрде жазамыз:
-
L{dl/d1) = q/C.
(18.1)
Бүл жерде (15.3) пайдаланып, мынаны аламыз:
d2q
q
d2q
~ L
d , ' -
с
немес'
d » > + “ : , = 0 ’
(18.2)
мұндағы
o>o
= 1
/(L Q .
(18.3)
(18.2) гармониялык тербелістің дифференциалды тендеуі екені белгілі, ал
оның шешімі [(7.6) қараңыз] мынандай:
*7 =
cos
К / + (Ро>’
(18.4)
мұндағы
qmax —
конденсатор астарларындағы ен жоғарғы (алғашкы) заряд; со0 —
өздік тербелістің шеңберлі жиілігі
(өздік шеңберлі жиілік
); ср0— алғашқы фаза.

Гармониялық заңға сәйкес конденсатор астарларындағы заряд кана емес,
тізбектегі сәйкес оның кернеуі мен ток күші де өзгереді:
и =
COS (О)0 / + ф0) =
Umax
cos
(со0 / + ф0),
(18.5)
d
q

жүктеу/скачать 28,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 173 174 175 176 177 178 179 180 ... 387