Байдуллаева Қазақтіліне аударғандар Н. М. Алмабаева, Г. Е. Байдуллаева, К. Е. Раманқұлов Мәскеу и з д а т е л ь с к а я г р у п п а «гэотар-медиа» 1 9
жүктеу/скачать 28,1 Mb. Pdf көрінісі
|
Ремизов А.Н. Медициналық және биологиялық физика (1)
| Я = Яялх<г*
c o s (а>/+Ф0). (18.14) Бұл функцияның графигі 7.14-суреттегі графикке ұксас. Егер өшетін тер- беліс шамасы өте аз болса (со20 >>р2), онда ш » со0. Бұл жағдайда өшудің лога- рифмдік декременті: Х = рТ = R 2 L 2п yLC = n R V — . сі)20 >Р2 немесе (18.12) пайдаланып: 1 R 2 < LC 4 L2 (18.15) (18.16) (18.16) теңсіздігінен шығатын екі дербес жағдайда карастыралық. 1. Тізбекте конденсатор жок болсын, баскаша айтканда, тізбектін сыйым- дылық кедергісі нөлге тең болсын (§18.2 кдраңыз) делік. (18.28) көріп тұрға- нымыздай, формальді түрде бұл С -* °о көрсетеді екенін білдіреді. Онда (18.10) тендеуінен (17.15) тендеуін аламыз, онын шешімі (17.17) түрінде, ал графигі (17.6) суретте берілген. 2. Тізбекте индуктивтілік жок болса (L -* 0), онда (18.10) тендеуінен: d Я d 1 Соңғы тендеуді интегралдасак: С ц с d Я немесе dt RC (18.17) я , I f d q I* d/ q t «_ о (18.18) тендеуінің екінші түрін потенциалдасак: Я = Ятах ехр[—//(ЛС)]. (18.19) (18.19) тендеуі R резисторлы конденсатордын разрядталу кұбылысын си- паггайды. Тура осы зан бойынша конденсатордын астарларындағы кернеулік осы заң бойынша өзгереді. Индуктивтілік жок болған жағдайда тербеліс болмайды (18.3, а-суретті караңыз). Тізбектегі конденсатордың электр козғау- шы күші де экспоненцияалды заңға бағынатынын көрсетуге болады: Я = 8 С { 1 - ех р|-//(Л О )} = qmax {1- ехр[—r/(/? 0 ]}- (18.20) Бүл тендеудің графигі 18.3, б-суретте көрсетілген. Тізбекте конденсатор және резистор болған жағдайда өтпелі күбылыстың уакыт бойынша тұрактысы мынаған тең (§17.3 караныз): т = RC. (18.21) Көп жағдайда электромагнитті тербелісті қысқаша электрлі тербеліс деп атайды. 18.2. АЙНЫМАЛЫ ТОҚ Жалпы мағынасында айнымалы тоқ деп уақыт бойынша өзгеретін кез кел- ген токты алуға болады. Бірақ көбінесе «айнымалы тоқ» түсінігі (термині) уа кыт бойынша гармониялық заң бойынша өзгеретін токтар үшін колданылады. Айнымалы тоқты классикалы механикадағы түсінік бойынша еріксіз электро- магнитті тербеліс деп карастыруға болады. Үш түрлі тізбекті карастыралык (18.4, а-18.6, а-сурет), олардың әркайсы- сына айнымалы кернеу түсірілсін: U = Umaxcosu)t. (18.22) Жалпы физика курсынан белгілі, кедергісі бар тізбекте ток күші түсірілген кернеуге фаза бойынша өзгеріске үшырайды: І - І ^ с с Ш , (18.23) л/2 катушкасы бар тізбектегі тоқ күші: I = /maicos(d)/-n/2). (18.24) ал (конденсаторлы) сыйымдылыкты тізбектен тоқ шамасы кернеуліктен л/2 фаза бойынша өзгерісте болады: I = /maicos(co/+n/2). (18.25) Олардың әркайсысына сәйкес векторлы диаграммалары 18.4—18.6, б-су- реттерде берілген. Кернеу амплитудасының ( U ) токамплитудасына (/ ) катынасы Ом заңы гпил m a x бойынша кедергіні береді. Кедергілі тізбек үшін Омды кедергіні аламыз: R = U (18.26) Индуктивті катушкалы тізбек үшін индуктивті кедергіні аламыз: U ү _ _^ л і і = /.со. (18.27) Конденсаторлы тізбек үшін сыйымдылыкты кедергіні аламыз: U жүктеу/скачать 28,1 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|