Байдуллаева Қазақтіліне аударғандар Н. М. Алмабаева, Г. Е. Байдуллаева, К. Е. Раманқұлов Мәскеу и з д а т е л ь с к а я г р у п п а «гэотар-медиа» 1 9
жүктеу/скачать 28,1 Mb. Pdf көрінісі
|
Ремизов А.Н. Медициналық және биологиялық физика (1)
| 15.2-кесте
Ч>И- В Ф„>в Натрий буы 5,1 Азот 15,5 Сынаптың буы 10,4 Сутегі 15,6 Оттегі 12,5 Гелий 21,5 Көмірқышқыл газы 14,4 Ішкі электрондардын иондалу потенциалы анағұрлым жоғары. Иондалуы- мен катар кері үдеріс энергия шығарылатын иондар рекомбинациясы байкала ды. Осы құбылыстын мысалы ретінде газоразрядты түтіктердегі жаркыл болып табылады. Егер ионизатор өзінің кызметін токтатса электр өрісі болмағандағы рекомбинациясының нәтижесінде газ бірден оқшаулағыш болады. Жер жағдайында ауа негізінен топырақта және газда радиобелсенді заттарға және ғарыштык сәуле шығаруға байланысты табиғи ионизатордын арқасында практикалык жағынан әрқашан кейбір иондардың санын құрайды. Ауада ор- наласқан иондар мен электрондар бейтарап молекулалармен және калқыған бөлшектермен қосьиіа отырып көп күрделі иондарды түзейді. Атмосферада бүл иондар аэроиондар деп аталады. Олар тек таңбасымен ғана емес массасымен ерекшеленеді, оларды шартты түрде жеңіл (газ иондары) және ауыр (калкыған зарядталғанбөлшектер шан то- заң, түтіннің және ылғалдың бөлшектері) деп екіге бөледі. Ауыр иондар ағзаға зиян келтіреді. Жеңілдері, негізінде теріс аэроиондар, тиімді эсер етеді. Оларды көбінесе, емдеу үшін аэроионотерапияда колданады. Аэроионотерапияның табиғи түрі табиғи жағдайларда (таулар, саркырама- лар және баскалары)1 жоғары ауанын иондалуында, және ауада ионды туды- ратын кез келген ионизатор бола алатын арнайы кұрал — аэроионизатордың көмегімен жасалатын жасанды түрі болып бөлінеді. Бірак та емдеу максатында колдану үшін организмге кері зиянды әсері болмауы кажет. Жасанды аэроионотерапиянын бір түрі электростатикалык душ болып табылады ( франклинизация ). Франклинизацияда жоғары кернеулі (50 кВ-ка дейін) тұракты электр өрісі колданылады. Емдік әсерді осы кезде түзілген аэроиондар мен озонный аз мөлшері береді. Франклинизацияны жал- пы немесе жергілікті ем түрінде жүргізеді. Жалпы франклинизацияда аппарат- тын он полюсіне жалғанған металл пластиналы окшауланған ағаш орындыкта наукас отырады. Наукастың басына 10—15 см аракашыктыкта аппараттың теріс полюсіне жалғанған «өрмекші» тәріздес электродты орналастырады. 15.6. ПОТЕНЦИАЛДАР АЙЫ РЫ М Ы СЫ НЫ ҢІШ КІТҮЙІСУІ. ТЕРМОЭЛЕКТРОҚОЗҒАУШЫ КҮШ Түйістірілген екі металдын 1 және 2 әртүрлі концентрациялы еркін элект- рондарын карастырайык: я, > «2 (15.3, а-сурет). Түйісуден кейін бір металдан екіншісіне электрондардың диффузиясы бас- тал ады. Электрондардың концентрациялары әртүрлі бо- луынан түрлі металдардың диффузияланған ағын- дары да бірдей емес. Бұл карама-карсы зарядталуын және олардың арасында ішкі түйісу потенциалдар айырымы t/ пайда болуына әкеледі. Сонда бірінші металл екіншімен салыстырғанда үлкен потенциал- fa ие болады (15.3, а-сурет). Еркін электрондардың түйісу аймағындағындағы энергияның өзгерісі тұ- рақталған түйісудегі потенциалдар айырымының шамасы динамикалык тепе-тендікке сәйкес келеді (15.3, б-сурет). Динамикалык тепе-тендікте бір және баска бағыттардағы электрондардын ағыны бірдей. Еркін электрондардын концентрациясы металдар- да өте үлкен болғандыктан бір металдан екіншісіне электрондардын ауысуы олардың концентрациясын жүктеу/скачать 28,1 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|