Байласымды жүзеге асыратын тілдік амал-тәсілдер 02 Сөздердің мағыналық топтарының мәтінтүзімдік қызметі


Етістіктің бірыңғай шақ тұлғалары



бет8/10
Дата02.02.2023
өлшемі5,08 Mb.
#64757
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Байланысты:
Мәтін байласымы мен тұтасымы

Етістіктің бірыңғай шақ тұлғалары

Етістіктің бірыңғай шақ тұлғалары

Съезд у-шу болды. Кейбіреулер қаша жөнелді. Кейбіреулері аңырайып тұрып қалды. Қалел де бұғып шыға жөнелді. Қаратілеуұлы пешке сүйеніп тұрған бойымен аңырайып қалшиып қарап тұрып қалды. Кенжеұлы отырған бойымен қисайып, бақырайып қатып қалды. (С. Сейфуллин)

  • Съезд у-шу болды. Кейбіреулер қаша жөнелді. Кейбіреулері аңырайып тұрып қалды. Қалел де бұғып шыға жөнелді. Қаратілеуұлы пешке сүйеніп тұрған бойымен аңырайып қалшиып қарап тұрып қалды. Кенжеұлы отырған бойымен қисайып, бақырайып қатып қалды. (С. Сейфуллин)
  • Жедел өткен шақ
  • -ды, -ді тұлғасы

Тілдік бірліктердің қайталануы


Қайталанып қолданылатын тілдік бірлік қызметтері
Мәтін құрылымының байласымын жүзеге асырып, жүйелі, біртұтас туындының дүниеге келуіне қызмет етеді
Оқырманның назарын
аудару үшін

Бір дыбыс / бір сөз

  • Бір дыбыс / бір сөз
  • Қайталанған сайын қатысымдық және әсер ету қызметі артады

Ай, күні бар Жайықтың,
Ақ тоңы бар арайлы.
Айдыны бар Жайықтың,
Әлдилеген талайды.
Даласы бар Жайықтың,
Алуан түрлі гүл өскен.
Жағасы бар Жайықтың,
Ғасырлармен тілдескен.

А. Бақтыгереева


  • «Ақ Жайықтың айдыны» 9 шумақ өлең

  • 4 түрлі қайталама:
  • Алғашқы төрт жол а-а-а-ә дыбыстарының қайталануы әуезділік
  • «Бар», «Жайықтың» тұлғалық өзгеріске ұшырамай қайталануы тәуелдік жалғау/ мазмұнды нақтылауға, кеңейте түсуге дәлелдеуге, түсіндіруге / ұйқас, ырғақ
  • Тәуелдік жалғаудың 3-ші жақ тұлғасының -ы, -і, -сы, -ген, -кен есімше тұлғасының қайталануы
  • Алғашқы шумақтың соңғы шумақта еш өзгеріссіз берілуі тұтасым/ аяқталуы


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет