ӘЛЕУМЕТТІК-ГУМАНИТАРЛЫҚ БІЛІМ БЕРУ МЕН ҒЫЛЫМНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ

ӘЛЕУМЕТТІК-ГУМАНИТАРЛЫҚ БІЛІМ БЕРУ МЕН ҒЫЛЫМНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ 
АКТУАЛЬНЫЕ
 
ВОПРОСЫ
 
СОЦИАЛЬНО-ГУМАНИТАРНОГО
 
ОБРАЗОВАНИЯ
 
И
 
НАУКИ 
 
132 
 
көп уақыт жұпсап, қарым – қатынас жасауда жастардың - тілдік көркемділігі, грамматикалық жағынан 
нашарлай береді. 
Жалпы  «әлеуметтік  желі»  терминің  әлеуметтанушы    Дж.  Барнс  в  1954  жылы  енгізген.  Ол 
визуалды  диаграмма  арқылы  адамдардың  қарым-қатынасын  зерттеген.  Көптеген  ғалымдардың 
ойынша  әлеуметтік  желі  арқылы  қарым-қатынастың  орнатуы  жеке  тұлғаның  ерекшеліктерінің 
өзгеруіне әкеледі. Әлеуметтік желі тіркесіне ассоциация жасайтын болсақ, бұл жерде "әлеуметтік" сөзі 
адам,  халық  деген  мағынаны  білдірсе,  ал  ''желі''  сөзі  осы  сайтты  тұтынушылар  деген  мағынаны 
білдіреді. 
Қазіргі жастар әлеуметтік топ ретінде өзінің жеке тұлғалық ерекшеліктерін ескеруі тиіс. Жастарға 
тән: тұрақсыздық, құндылықтары жөнінен анықталмағаны және тб. Жалпы орыс социологтары қазіргі 
жастардың  құндылықтарын  зерттеп,  өз  нәтижесіне келген.  Бұл  әлеумет  топтың  негізгі  құндылықтары 
ретінде: отбасы, достар мен денсаулық, кейін қызықты жұмыс, ақша, ар-ұятына мән берген. Және де 
қарым-қатынас арқылы осы құндылықтарын қолдап, дамытуға болады. 
Осылай  болса,  енді  қазіргі  кезде  барлығы  дамығандықтан,  біз  жаңа  қарым-қатынастың  түріне 
шықтық. Ол – қазіргі жастардың виртуалды қарым-қатынасы  болып саналады немесе әлеуметтік желі 
арқылы  қарым-қатынас  орнатудың  түрі.  Себебі  технология  дамыған  ХХІ  ғасыр  келісімен  ғажайып 
нәрсе  интернет  келді.  Оның  бір  дәлелі  әлеуметтік  желілердің  пайда  болуы.  Көптеген  адамдар 
әлеуметтік желілер арқылы байланыс жасауды жөн көреді. Себебі, әлеуметтік желілер арқылы қарым 
-  қатынас  жасау  тиімді,  үйден  шықпай,  жол  қашықтықты  ескермей,  уақытты  көп  алмайтын,  әрі  арзан 
болып табылады. 
Әлеуметтік желі – бұл тек адамдардын бір-бірімен сөйлесетін, пікір алмасатын желі қана болып 
табылмайды,  өйткені  онымен  қоса  өз  айналасындағы  адамдардың  тағыда  кімдермен  байланыста  
екенін  білудің,  оларды  не  қызықтыратын  және  де  оған  қоса,  сол  арқылы  өз  таныс  достарыңды 
арттырудың жолы болып табылады. «Психология киберпространства» электронды кітабының авторы 
психологиялық  ғылымының  докторы    Ж.Сулер,  интернеттегі  әлеуметтік  желілер  жастарды  не 
себептен қызықтыратынын деген сұраққа жауап берген: 
Бірінші  себепке:  интернет  пен  желілерде  көптеген  электронды  ойындар  бар,  онда  сен  өз 
достары туралы жауап бере аласын, ақпаратты бересін, олардың фотосын бағалай аласын, олардың 
өздерінің саған бағалары мен пікірлері, олардың жазғаны және т.б. 
Екінші  себепке:  фрустациядан  айырылуы.  Жастар  болғандықтан  көптеген  уайымдарға  мен 
үмітін  ақтай  алмаған  жағдайлар  көп  болып,  оларды    анонимді  интернет  арқылы  жоюға  тырысады. 
Мұның  негізгісі  жастардың  -  стресстік  жағдай  мен  конфликтілі  жағдайлардан  конструктивті    әдіспен 
шығуға тырысу. 
Жалпы  алғанда  әлеуметтік  желі  -  адамдардың    бір-бірімен  интернет  арқылы  қарым  -  қатынас 
жасайтын  құралы  болып  табылады.  Көптеген  жастар  болсын,тіпті  ересектер  болсын  тікелей  бетпе – 
бет қарым – қатынас жасаудың орнына, әлеуметтік желілер арқылы қарым – қатынас жасауға жүгінеді. 
Ең  басында  ескі,  таныс  достарымен  сөйлесу  мақсатында  қолданамын  деп,  соңында  көптеген 
қиыншылықтарға тап болуы мүмкін. Қазіргі таңда әлеуметтік желілерлің қазіргі жастарға әсері туралы  
көптеген  ғалымдарды  ойлындырған.  Себебі  әлеуметтік  желілердің  қазіргі  жастардың  өміріне, 
психологиялық  ерекшеліктеріне  әсері  мол  болғандықтан,  көптеген  жастар  осыны  түсінбей  да  жатыр. 
[3] 
Кейбір  ғалымдардың  дәлелдеуінше:  жиі  әлеуметтік  желіде  болу  -  эмоционалды  жағынан 
қиыншылықтарына  әкелуі  мүмкін.  Біріншіден  –  ол  мазасыздану,  өз  өміріне  қанағаттанбауы, 
басқалардың фотосын  қараған  кезде  қызғаныштың  туындауы және  тб. Мысалы:  қозғыштықты-  жылы 
жақтағы  жасалған  фото,  оның  пайда  болу  себебі  –  материалды  жағынан  жетіспеуі  немесе  осындай 
компанияның  болмауы.  Екіншіден:  депрессиялық  көріністердің  болуы.  Мысалы:  оның  ойы  бойынша: 
«оған ұнамайтын адамда -одан  гөрі жақсы жұмыс, махаббаты бар, демалысқа шет  елдерге барғаны» 
және т.б себептер осы күйге әкелу мүмкін. 
Мемлекеттік  билік  те  бұл  жаңалықтарға  қызығушылық  танытып,  соның  нәтижесінде 
«электрондық  үкімет»,  «электрондық  әкімдік»,  «электрондық  партия»,  «электрондық  университет» 
сияқты  жаңа  жобалар,  ақпараттық-коммуникациялық  саяси  институт  туындады.  Сонымен  бірге 
ақпаратты  өндіру-тарату  процесі  мен  компьютерлік  техниканың  шапшаң  дамуы  мемлекеттік 
басқарудың құрылымы мен механизмдеріне айтарлықтай әсер етуде. 
Адамдар  өзінің  «шын  қарым-қатынас»  дағдыларын  тек  шынайы  өмірде  жаттықтыра  алады,  ал 
виртуалды  қарым-қатынаста  осы    дағдылардың    қажеттілігі  сұраныста  болмайды  және  сол  себептен 
әңгімелесушімен    қарым-қатынас  құрғанда,  оның  эмоционалдық  күйін  білуге  қиынға  соқтырады. 
Сондықтан қарым-қатынасты орнататын адаммен жүріс – тұрыстың дұрыс жолын табуға қиын болады, 
бірақ осындай жеңілдіктер жанжалды жағдайларды шешу үшін білімдерді дамытпайды. [4] 
Жастардың  осы  желіні  не  үшін  қолданатын  мен  әлеуметтік    желілердің  коммуникациялық 
жақтары индивидттің мінез-құлқына әсері мен ақпараттың қолдануы туралы: 
1.  Белгіленген  шекараларды  шегеру.  Әлеуметтік  желілерде  әр  түрлі  әлеуметтік  статусы, 
материалдық жағынан әр деңгейлігі, жастары, ұлттар қарым-қатынысты орната алады. Сонымен қатар 

ӘЛЕУМЕТТІК-ГУМАНИТАРЛЫҚ БІЛІМ БЕРУ МЕН ҒЫЛЫМНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ 
АКТУАЛЬНЫЕ
 
ВОПРОСЫ
 
СОЦИАЛЬНО-ГУМАНИТАРНОГО
 
ОБРАЗОВАНИЯ
 
И
 
НАУКИ 
 
133 
 
әлеуметтік желілер арқылы 
жастардың  арақашықтағын, уақытын, статусын да жеңе алады. 
2. Қарым-қатынастың өзіндік мәдениеттің қалыптасуы. Әлеуметтік желілерде қарым-қатынастың 
орнатуы    қазірде  коммуникацияның  жанры  ретінде  саналады    және  де  ол  өзінің  мінез-құлқын, 
ережелерін қалыптастырған. 
3. «Қалқып тұратын» статусы бар коммуникациялық қатысушылар. Мұндағы қатысушылар бірде 
өздері коммуниканың көзі болып, кейде активті түрде қабылдайтын көзі ретінде қарастырылады.  4. 
Мәтіндік және визуалдық контенттің арабайланыстың ерекшеліктері. 
5. Психологиялық эффект. Әлеуметтік желіде көп отырған себебінен «байланып қою эффектті» 
пайда болады, мұнда шынай өмірде қарым-қатынас орнатқанда қоғамнан көп жағымды  сөздер оқып, 
жылы  эмоционалды  күйін  сезеді.  Мысалы:  өз  фотоның  жаңа    «лайктарын»,  комментариялары  мен 
ойлары  аз  мөлшерде   болса да,  ол  оның  өзіндік  бағалауы  көтеріледі.  Виртуалды  тұлғаны  құрастыру 
жас  ерекшеліктік  сипатқа  ие,  өзіндік  анықталумен  байланысты  болуы  мүмкін.  Виртуалды  тұлғаны 
жасау  үшін  тек  қана  өзін  түрлі  рольдердің  потенциалды  орындаушысы  ретінде  ғана  көру  жеткіліксіз, 
сонымен қатар осы рольдерді орындауға деген қалаудың да болу керектігі түсінікті 
Интернет  пен  әлеуметтік    желі  -  адамдар  коммуникациясының  үлкен  зонасы  болып  табылады. 
Компьютерлік  желілерді  қолдану  адамның  психикалық  қызметіндегі  айтарлықтай  құрылымдық  және 
функционалдық өзгерістеріне әкеледі. 
Бұл  өзгерістер  танымдық,  коммуникативтік  және  жеке  тұлғалық  сфераларды  қамтып  өтеді;  іс-
әрекеттің  атқарушылық  үзбесі  субъект-субъект  және  субъект-ақпараттық  жүйелерінің  өзара 
әрекеттестігінің  кеңістіктік  уақыттық  мінездемесі,  мақсатты-болжамдық  процестер,  іс-әрекеттің 
қажеттіліктік-мотивациялық реттелуі трансформацияда өтеді. 
Жалпы  интернет  арқылы  қарым-қатынасты  орнату,  ол  достардың  көбейтуге  қадам  жасайды, 
мұнда әр адамның бір-біріне ұқсамайтын ойларын кездестіріп, көптеген адамдың көзқарастарын білу 
нәтижесінде,өз  көзқарасын  білдіре  аласыз  және  біреулердің  сөздері  сіздерді  өз  ойын  өзгертуге 
немесе  ойлануға  әкеледі,  өзінің  аргументациясын  өзгерте  аласыз,  өзінің  тұрған  мен  ұстанған 
позициясын  коррекциялауға    мүмкіндік  береді.  Немесе  сіздің  психикаларыныз  жалпылай  атқанда, 
"басқалардын" ойларына, сөздеріне қарап, ол сізді дамуыңызға да әкеледі. Тектен-тек мынау сөздер 
айтылмаған  :  "шындық-  тек  қарсылық  білдіргенде  шығады,-деп  және  де  психика  тек  диалог  жүзінде 
қалыптасыды".  Әлеуметтік  желілерде  көп  отыратын  адамдардың  көп  досы  болуы  мүмкін  немесе 
әлеуметтік  желіге  деген  тәуелділігі  де  байқалуы  да  мүмкін  деген  сұрақтар  зерттеленуде.  Көбінесе 
қазіргі  жастардың  көп  пайызы  –осы  әлеуметтік  желі  арқылы  қарым-қатынасты  жақсы  орнатады. 
Мұндағы  тек  танитын  достармен  ғана  емес,  жаңа    танысқан  адамдармен  де  қарым-қатынасты  тез 
орнатуға мүмкіндігі пайда болады. 
Сонымен қатар  релды өмірде белгілі бір себептер бойынша фрустрацияға ұшыраған эмоцияны 
бастан  кешіру,  рольдерді  ойнау,  жеке  тұлға  сапаларын  жүзеге  асыру  мүмкіндігінің  болуы.  Берілген 
мүмкіндік  желі  арқылы  қарым-қатынас  жасау  ерекшеліктері  –  анонимділік,  төмен  нормативтілік, 
адамды адам қабылдауының өзгешелігімен шарттас болады. 
Контактілер  еркіндігі  және  қалаулылығы.  Пайдаланушы  байланысты  өз  еркімен  бастайды 
немесе тоқтатады, сондай-ақ оны кез-келген сәтте тоқтатуға ерікті. 
Қарым-қатынастың  эмоционалды  компонентінің  күрделілілігі,  мәтінді  эмоционалды  толтыруға 
тұрақты  бағыттылығын  айта  аламыз.  Ол  өз  көрінісін  эмоцияны  білдіретін  арнайы  белгілерді  ойлап 
табу немесе эмоцияны сөзбен сипаттаудан көрінеді. 
Нормативсіз,  әдеттегіден  тыс  әрекет-қылыққа  бағытталу.  Көбіне  тұтынушылар  өздерін  реалды 
әлеуметтік нормадан тыс презентациялайды. 
Әлеуметтік  желілердің  кең  тарауына  себепші  психологиялық  факторларды  төмендегідей 
жіктеуге болады: 
1.  Арманын  виртуалды  түрде  шын  сияқты  көрсете  алу.  Яғни  шын  өмірде  өзі  жете  алмаған 
жетістіктерді, өзіне бұйырмаған дүниелерді виртуалды әлемде қолы жеткендей көрсете алу. Мысалы, 
өз түр-келбетіне қанағаттанбайтындар өз суреттерін қалағанынша сәндеп қояды немесе өзге біреудің 
суретін енгізеді, өзіне ұнайтын көлікті өзінде бардай көрсетеді, т.б. 
2. Қалаған адамыңмен тез араласып, тез араны үзе алу; 
3. Өмірде айта алмайтын ойларыңды еркін жаза алу; 
4.  Жаңалыққа  деген  құштарлық.  Жаңалық,  ақпаратқа  деген  құштарлық  адам  баласында  бола-
тын  дүние.  Ал  әлеуметтік  желідегі  миллиондар  арасында  болатын  мыңдаған  ақпарат  оны 
қанағаттандыра алады; 
5.  Өзіңе  керек  сәттегі  әңгіме; шын  өмірде  саған  ойыңды  бөлісуге, ішіңдегіні  ашып  әңгімелесуге 
қашанда  ыңғай  бола  бермейді.  Қол  бос  емес  боп  қалады,  т.с.с.  ал  «агентте»  сөйлесу  қажеттілігін 
қашанда қанағаттандыруға болады. 
Осындай мүмкіндіктермен қоса, «агенттің» кері әсерлері де жоқ емес: 
1. Уақытты жоғалту. Өмірдегі ең құнды дүние - уақыт. Ол ешқашан кері оралмайды. Ал «агенттің 
гүлдері» сол баға жетпес сәттерді бос әңгімеге жұмсауда; 

ӘЛЕУМЕТТІК-ГУМАНИТАРЛЫҚ БІЛІМ БЕРУ МЕН ҒЫЛЫМНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ 
АКТУАЛЬНЫЕ
 
ВОПРОСЫ
 
СОЦИАЛЬНО-ГУМАНИТАРНОГО
 
ОБРАЗОВАНИЯ
 
И
 
НАУКИ 
 
134 
 
2. Шын өмірден алшақтау; 
3. Шындыққа жанаспайтын ақпараттардың тез тарауы, т.б. 
Бұл  тек  бізге  көрінетіндері  ғана.  Шын  мәнінде,  әлеуметтік  желілердің  «сырлы  зияндары» 
анағұрлым тереңірек. 
Әлеуметтік  желілер  -  адамдар  туралы  ақпарат  жинау  мақсатында  ойлап  табылған  дүние. 
Әлеуметтік желіге тіркелу барысында біз есімімізді, лақап атымызды, фамилиямызды, туған жерімізді, 
мекен-жайымызды,  қызығушылықтарымызды,  тіпті  телефон  нөмірімізді  енгіземіз.  Өзіміз  жайлы 
бастапқы толық ақпаратты осылай өзіміз береміз. 
 
Әдебиеттер: 
1.  Белинская  Е.  П.,  Жичкина  А.  Е.  Современные  исследования  виртуальной  коммуникации: 
проблемы, гипотезы, результаты // Образование и информационная культура. М., 2000. 
2.  Кон И.С. Молодежь: Большая советская энциклопедия. –  М.: Советская энциклопедия 
3.  Тесленко  А.Н.,  Калетаев  Д.А.  Научные  основы  социализации  казахстанской    молодежи.  – 
Астана: МКИОС РК, 2002. – 179 с. 
4.  Алиева  Н.  3.  Становление  информационного  общества  и  философия  образования  /  Н.  3. 
Алиева, Е. Б. Ивушкина, О. И. Лантратов. М. : Академия Естествознания, 2008. - 168 с 
 
 
 
УДК 37.015.3 
 
СРАВНИТЕЛЬНЫЙ АНАЛИЗ ЖИЗНЕСТОЙКОСТИ ПОДРОСТКОВ С  
РАЗНЫМ ТИПОМ ЛОКУС КОНТРОЛЯ 
 
Крутилина  М.А.    -  магистрант  1  курса,  Хакасский  Государственный  университет  им.Н.Ф. 
Катанова РФ, Абакан 
Статья посвящена феномену жизнестойкости в подростковом возрасте. Проведен сравни-
тельный анализ жизнестойкости подростков с разным типом локус контроля. Результаты эмпи-
рического исследования представляют значимость и актуальность, как для аналитической, так и 
для практической деятельности психолога образования. 
Ключевые слова: жизнестойкость, локус контроля, подростковый возраст. 
 
В  настоящее  время  в  обществе  возрастают  потребности  в  поиске  путей  создания  благоприят-
ных  условий  для  максимального  развития  личности  и  эффективности  ее  жизненного  пути.  Вопросы 
жизнестойкости  личности  имеют  огромное  практическое  значение,  поскольку  устойчивость  охраняет 
личность от дезинтеграции и создает основу для психологического благополучия. 
На сегодняшний день в государственной политике Российской Федерации расставлены приори-
теты в направлении здоровьесбережения населения страны. Вместе с тем, отмечается прирост здо-
ровьесберегающих  технологий,  одной  из  целей  которых  является  формирование  жизнестойкости  у 
подрастающего поколения. 
При  угрозе  жизни,  угрозе  социальному  и  психологическому  благополучию человека,  проблема 
его  психологической  устойчивости  перед  лицом  трудностей  актуализируется.  Не  смотря  на  то,  что 
различными  науками  разрабатываются  и  внедряются  в  практику  новые  методы  и  технологии  преду-
преждения  стрессовых  ситуаций,  депрессивных  состояний  и  суицидального  поведения,  тревожные 
тенденции не исчезают. В связи с этим, вопрос формирования жизнестойкости остается открытым [1, 
c.2]. 
Проблеме  жизнестойкости  посвящено  немало  отечественных  исследований,  но  само  понятие 
«жизнестойкость»  так  и  остается  размытым.  Проведен  сравнительный  анализ  жизнестойкой  и  «суи-
цидальной» личности,  проведены  исследования  соотношения  жизнестойкости  с  различными  свойст-
вами личности, но недостаточно изученным является вопрос о соотношении жизнестойкости и локус 
контроля. Поэтому нам представляется актуальным провести сравнительный анализ жизнестойкости 
подростков с разным типом локус контроля. 
В  проведенном  исследовании  мы  опирались  на  концепцию  С.Мадди,  согласно  которой  жизне-
стойкость - личностная характеристика,  которая является общей мерой психического здоровья чело-
века и отражает три жизненные установки: вовлеченность,  уверенность в возможности контроля  над 
ее событиями, а также готовность к риску [1, c.8]. Формируя выборку исследования мы рассмотрели 
концепцию Дж. Роттера о том, что локус  контроля -  качество характеризующее склонность человека 
приписывать ответственность за результаты своей деятельности внешним силам, либо собственным 
способностям и усилиям. 
Работы  Д.А.  Леонтьева  и  Е.И.  Рассказовой  подчеркивающие,  что  компоненты  жизнестойкости 

ӘЛЕУМЕТТІК-ГУМАНИТАРЛЫҚ БІЛІМ БЕРУ МЕН ҒЫЛЫМНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ 
АКТУАЛЬНЫЕ
 
ВОПРОСЫ
 
СОЦИАЛЬНО-ГУМАНИТАРНОГО
 
ОБРАЗОВАНИЯ
 
И
 
НАУКИ 
 
135 
 
развиваются  в  детстве  и  отчасти  в  подростковом  возрасте  послужили  еще  одной  теоретико-
методологической основой нашего исследования [2, c.4]. 
В  качестве  эмпирических  методов  исследования  использовались:  тест  жизнестойкости  (автор 
С.  Мадди)  (адаптация  Д.А. Леонтьева,  Е.И.  Рассказовой),  тест смысложизненных ориентаций  (автор 
Д.А.  Леонтьев),  тест  локус  контроля  (автор  Дж.  Роттер).  В  исследовании  приняли  участие  обучаю-
щиеся  8-х  классов  школы  г.  Ачинска  в  количестве  60  человек.  Для  обработки  результатов  применя-
лись методы математической статистики, в т.ч. U – критерий Манна-Уитни. 
В результате обработки и анализа данных по методике «Тест жизнестойкости» (автор С. Мад-
ди)  были выявлены следующие различия: 
а) в уровне компонента вовлеченности подростков с экстернальным и интернальным типом ло-
кус контроля (Uэмп81,500 < Uкрит292) при р ≤ 0,01. 
б)  в  уровне  компонента  контроля  подростков  с  экстернальным  и  интернальным  типом  локус 
контроля (Uэмп127,000 < Uкрит292) при р ≤ 0,01. 
в) в уровне компонента принятие риска подростков с экстернальным и интернальным типом ло-
кус контроля  (Uэмп154,500 < Uкрит292) при р ≤ 0,01. 
г) в уровне жизнестойкости подростков с экстернальным и интернальным типом локус контроля 
(Uэмп78,500 < Uкрит292) при р ≤ 0,01. 
В  результате  обработки  и  анализа  данных  по  методике  «Тест смысложизненных ориентаций» 
(автор Д.А. Леонтьев) были выявлены следующие различия: 
а)  по  шкале  «Цели  в  жизни»  у  подростков  с  экстернальным  и  интернальным  типом локус  кон-
троля (Uэмп159,000 < Uкрит292) при р ≤ 0,01. 
б) по шкале «Процесс жизни» у подростков с экстернальным и интернальным типом локус кон-
троля (Uэмп197,500 < Uкрит292) при р ≤ 0,01. 
в)  по  шкале  «Результативность  жизни»  у  подростков  с  экстернальным  и  интернальным  типом 
локус контроля  (Uэмп116,500 < Uкрит292) при р ≤ 0,01. 
г) по шкале «Локус контроля – Я» у подростков  с экстернальным и интернальным типом локус 
контроля (Uэмп173,000 < Uкрит292) при р ≤ 0,01. 
д) по шкале «Локус контроля – Жизнь» у подростков  с экстернальным и интернальным типом 
локус контроля (Uэмп130,000 < Uкрит292) при р ≤ 0,01. 
е)  по  шкале  «Общий  показатель  осмысленности  жизни»  у  подростков    с  экстернальным  и  ин-
тернальным типом локус контроля (Uэмп107,500 < Uкрит292) при р ≤ 0,01. 
Таким  образом,  сравнительный  анализ  жизнестойкости  подростков  с  экстернальным  и  интер-
нальным типом локус контроля показал, что у подростков с экстернальным типом локус контроля пре-
валирует низкий уровень жизнестойкости, а у подростков с интернальным типом локус контроля пре-
обладает  средний  уровень  жизнестойкости.  Дополнительно  сравнив  уровень  смысложизненных  ори-
ентаций  подростков  с  экстернальным  и  интернальным  типом локус  контроля,  можно  сделать  вывод, 
что  у  подростков  с  экстернальным  типом  локус  контроля  превалирует  низкий  и  средний  уровень 
смысложизненных  ориентаций,  а  у  подростков  с  интернальным  типом  локус  контроля  преобладает 
высокий уровень смысложизненных ориентаций. 
Проведенный сравнительный анализ показал, что изучение соотношения жизнестойкости и ло-
кус контроля представляется актуальным направлением для научных исследований. 
Материалы данной работы могут быть полезны педагогам и психологам, работающим в систе-
ме школьной психологической службы. 
 

жүктеу/скачать 5,13 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: