«Өмірдің төртінші жылындағы балалардың физикалық даму ерекшеліктері» Әр жас кезеңінің өзіндік даму ерекшеліктері болады. Өмірдің төртінші жылындағы балалар өздерінің ерекшеліктеріне ие.
Балалардың физикалық дамуының индикаторлары бой, салмақ, кеуде шеңбері, сүйек-бұлшықет жүйесінің жағдайы, ішкі органдар, сондай-ақ моториканың даму деңгейі.
Өмірдің 4-ші жылындағы өсу қарқыны алдыңғы кезеңмен - өмірдің алғашқы үш жылымен салыстырғанда біршама баяулайды. Осы кезеңдегі орташа биіктігі 95-99 см құрайды.
Өмірдің 4-ші жылындағы балалардың өсуі қозғалыстардың негізгі түрлерімен - секіру, жүгіру, лақтыру, тепе-теңдікпен тікелей байланысты. Ұзын бойлы балалар өз құрдастарымен салыстырғанда жылдам жүгіреді, ал аласа бойлылар салыстырмалы түрде аз қадам жасайды, бірақ оларды жоғары қозғалыс жылдамдығымен толықтырады. Жүгіру қабілеті сонымен қатар осы жас тобында әлі үлкен емес басқа жеке айырмашылықтармен және үйлестіру қабілеттерімен анықталады.
Осы жастағы балалардың орташа салмағы 16-18 кг құрайды.
Тірек-қимыл аппараты дамуының жалпы заңдылығы ерте жас бұл оның икемділігі мен икемділігі. 3-4 жастағы омыртқаның физиологиялық қисықтары тұрақсыз, қолайсыз әсерлердің әсерінен сүйектер мен буындар оңай деформацияланады. Позициялардың дұрыс болмауы (иықтың тегістелуі, бір иықтың төмен түсуі, басын төмен салуы) дағдыға айналуы мүмкін және нашар қалыпта болуы мүмкін. Ал бұл өз кезегінде қан айналымы мен тыныс алу функциясына кері әсер етеді.
Балалардың денсаулығы, олардың өсуі мен дамуы көбінесе тамақтануға байланысты, сондықтан рационда белоктар, көмірсулар, майлар, минералды тұздар, дәрумендер, су болуы керек.
3-4 жастағы бала тыныс алуды саналы түрде реттей алмайды және оны қозғалыспен үйлестіре алмайды. Балаларды мұрынмен табиғи түрде және кідіртпей тыныс алуға үйрету маңызды.
Тыныс алу жүйесімен салыстырғанда жүрек-қан тамырлары жүйесі өсіп келе жатқан организмнің қажеттіліктеріне жақсы бейімделген. Алайда баланың жүрегі тек мүмкін болатын стресс жағдайында жақсы жұмыс істейді.
Дененің күйзеліске реакциясы, атап айтқанда физикалық, шаршаудың сыртқы белгілері бойынша бағаланады: зейіннің бөлінуі, жалпы әлсіздік, ентігу, беттің бозаруы немесе қызаруы және қозғалыстардың үйлесімділігі бұзылған.
Жоғары деңгейдің дамуы жүйке қызметі көп жағдайда ми қыртысының морфологиялық дамуына байланысты. Үш жасқа дейін бала талдау қабілеттерін, қоршаған ортаның тітіркендіргіштерін дифференциациялау (дискриминация) синтезін айтарлықтай дамытты.
3-4 жастағы балаларда зейін әлі де тұрақсыз, өзгерген кезде оңай бұзылады қоршаған орта, осы өзгерістерге байланысты бағытталған рефлекстің әсерінен.
Дене шынықтыру сабағында алынған барлық дағдылар балалардың дербес қимыл-қозғалыс әрекетінде жүзеге асырылуы керек.