Балашт ү с І п қ алие в б а л а л а р а у р у л а р ы



Pdf көрінісі
бет129/979
Дата26.09.2024
өлшемі16,27 Mb.
#145799
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   ...   979
Байланысты:
Б Түсіпқалиев Балалар ауруының пропедевтикасы

Иіс сезу
. Иіс сезуі құрсақішілік кезеңнің 2-ші айында басталып, 7-ші айлығына дейін
жүреді. Талдауыштары мұрынаралығының және жоғары мұрын қалқанының (кеуілжірінің)
кілегей қабатында орналасады. Бала қатты иісті, басын бұрып, жүрек соғуының жиілігін
өзгертіп, белсенділігін артырып, туғаннан бастап ажыратады. Өмірінің алғашқы
аптасында анасының сүтінің исін сезеді, 3 айлығынан бастап жағымды және жағымсыз
иістерді жақсы ажыратады. Ольфаторлық жүйенің баланың анасына жақын болуында
алатын орны үлкен. 
Балалардың ұйқысы
. Ұйқы – бұл, әдетте көзі жабық болытын, санасы болмайтын
немесе аздап болатын, еріксіз қимылдар және тұрақсыз түс көретін, дене мен сананың
кезекті жағдайы. «Ұйқы - белсенділік» ырғағы циркадтық (тәуеліктік) ырғаққа жатады
және аралығы 22 сағаттан 26 сағатқа дейін созылады.
Жаңа тылған баланың ұйқысының полифазалы сипатты болады, түнде және күндіз
бірнеше рет (4-тен 11-ге дейін) байқалады.
Ұйқының орташа қажеттілігінің ұзақтығы баланың жасына байланысты:
Нәресте – 16 сағат 4 жаста – 11 сағат
6 айда – 14,5 сағат 6 жаста – 9,5 сағат
12 айда – 13,5 сағат 12 жаста – 8,5 сағат
2 жаста – 13 сағат

18 жаста


– 8 сағат
3

4 жастағы кейбір балаларды түнгі қорқыныш (pavor nocturnus) немесе түнгі
бастырылығу мазалайды. 
Түнгі қорқыныш
– бұл 30 секундтан 5 минутқа дейін созылатын, оның кезінде
төсектің үстіне отырып, қатты айқайлайтын көріністер (эпизодтар). Баланың көзі кең
ашылып, көп мөлшерде тер шығады. Түнгі қорқыныштар, әдетте ұйқының жәй фазасында,
түннің бірінші үш бөлігінің бірінде байқалады, бала өзі болған жағдайды есіне
сақтамайды. Түнгі қорқыныш байқалған баланы ұйқыдан ояту және тыныштандыру
қиынға түседі, әсіресе оны толық оятпаса, тез қайтадан ұйықтап кетеді.
Түнгі бастырылығу
– бұл ұйқының тез сатысында, әдетте түннің екінші жартысында,
оянған бойда, бала айтып бере алатын, баланы қорқытатын түс. Түнгі бастырылығу
151


байқалған баланы ояту қиынға соқпайды, оны тез жұбатуға болады, бірақ қайтадан
ұйықтату қиынға түседі. 
Қалыпты әрекетті тыныш ұйқы, белсенділіктен ұйықтауға дейінгі қысқа (30
минуттан аспайтын) кезеңнің болуы баланың денсаулығының жақсы, өмір ережесінің
қалыпты және отбасының психологиялық климатының жақсы екенінің куәсі. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   ...   979




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет