Балашт ү с І п қ алие в б а л а л а р а у р у л а р ы
жүктеу/скачать 16,27 Mb. Pdf көрінісі
|
Б Түсіпқалиев Балалар ауруының пропедевтикасы
| М А З М Ұ Н Ы
Қысқартылған сөздер тізімі.................................................................................................... 3 Алғысөз....................................................................................................................................... Кіріспе......................................................................................................................................... Педиатрия мамандығы, пәні мақсаты және өзекті мәселелері.............................................. Қазақстанда педиатрияның дамуы........................................................................................... Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы Қазақстан республикасының кодексі......................................................................................................... Дүниежүзілік медицина қауымдастығының Женева декларациясы..................................... Бала құқықтары туралы конвенция.......................................................................................... Емдік-профилактикалық мекемелер........................................................................................ Ерте жастағы балалар бөлімшелерінің жұмыс ерекшеліктері............................................... 1 ТАРАУ. БАЛАЛАР АУРУЛАРЫНЫҢ ПРОПЕДЕВТИКАСЫ…..................................... 1.1. Балалық шақтың кезеңдері және олардың сипаттамасы................................................ 1.2. Балалардың денесінің дамуы............................................................................................ 1.2.1. Ұрықтық даму................................................................................................................. 1.2.2. Туылғаннан кейінгі дене дамуы..................................................................................... 1.2.3. Дене салмағының дамуы................................................................................................ 1.2.4. Дене пропорциясының өзгеруі........................................................................................ 1.2.5. Дененің беті....................................................................................................................... 1.2.6. Даму барысында дене бітімінің өзгеруі......................................................................... 1.2.7. Дене дамуын бағалау....................................................................................................... 1.2.8. Антропометриялық өлшеулердің тәсілдері................................................................... 1. 2.9. Дене дамуын центильдік бағалау.................................................................................. 1.3. Нерв жүйесі және нервтік психикалық даму................................................................... 1.3.1. Нерв жүйесінің-анатомиялық физиологиялық ерекшеліктері.................................. 1.3.2. Жүйке-іс әрекеттірінің дамуын бағалау........................................................................ 1.3.3. Әр жастағы балаларды тәрбиелеу.................................................................................. 1.4. Баланы тексеру ерекшеліктері.......................................................................................... 1.4.1. Науқастардың ауру тарихы............................................................................................ 1.4.2. Науқас балалардың жағдайын бағалау.......................................................................... 1.4.3. Оқу ауру тарихын жазу үлгісі......................................................................................... 1.5. Мүшелер мен жүйелердің ерекшеліктері......................................................................... 1.5.1. Тері.................................................................................................................................... 1.5.2. Бұлшық ет жүйесі ............................................................................................................ 1.5.3. Сүйек жүйесі..................................................................................................................... 1.5.4. Тыныс мүшелері............................................................................................................... 1.5.5. Жүрек- тамыр жүйесі ..................................................................................................... 1.5.6. Ас қорыту мүшелері......................................................................................................... 1.5.7. Қан жүйесі......................................................................................................................... 1.5.8. Несеп түзу және несеп шығыру мүшелері.................................................................... 1.5.9. Балалардың эндокрин жүйесі.......................................................................................... 1.5.10. Жыныс бездері, жыныстық қалыптасу және даму...................................................... 1.6. Балалардың денсаулығын бағалау..................................................................................... 1.7. Балаларды аурудан сақтандыру…………………………………………………............. 1.8. Психопатиялық дамуды анықтау шектері және дұрыс тәрбиелеу түрлері.................... 1.9. Дені сау балаларды тамақтандыру.................................................................................... 1.9.1. Бір жасқа дейінгі балаларды тамақтандыру ................................................................. 1.9.2. Ана сүтінің биологиялық және химиялық қасиеттері.................................................. 1.9.3. Перзентханадағы нәрестелерді тамақтандыру.............................................................. 1.9.4. Қосымша тамақ беру........................................................................................................ 1.9.5. Қосымша және жасанды тағамдардың негізгі бөліктерін дайындау тәсілі ............... 1.9.6. Жасанды және аралас тамақтандыруда қолданылатын сүт қоспалары...................... 1.9.7. Жасанды және аралас тамақтандыру............................................................................. 1.9.8. Бір жастан асқан балаларды тамақтандыру................................................................... 1.9.9. Бір жастан балаларды тамақтандыруға қолданылатын тағамдар............................... 2 ТАРАУ. НЕОНАТОЛОГИЯ………………………………………………………………... 2.1. ДДҰ-ның қазіргі кездегі неонатологиядағы бағдарламалары….................................... 2.2. Жаңа туылған баланы алғашқы зерттеу тәсілдері........................................................... 2.2.1. Жаңа туған баланы тексеру............................................................................................. 2.3. Шала туылған нәрестелер.................................................................................................. 2.3.1. Шала туылған нәрестелердің физиологиялық ерекшеліктері..................................... 2.3.2. Шала туылған нәрестелердің күтуінің ерекшеліктері ................................................. 2.3.3. Шала туылған балалардың күтімінің ерекшеліктері…................................................ 2.4. Жаңа туылған нәрестелер аурулары….............................................................................. 2.4.1. ЖТН асфиксиясы……………………………………………………………………..... 2.4.2. Туылу жарақаттары мен зақымдалулары...................................................................... 2.4.3. Пренатальды қауіпті факторларды бағалау................................................................... 2.4.4. Жаңа туылған нәрестелердің геморрагиялық ауруы (ГНрА) 2.4.5. Нәрестелердің гемолитикалық ауруы…........................................................................ 2.4.6. Терінің жұқпалы емес аурулары .................................................................................... 2.4.7. Құрсақ ішілік инфекциялар ............................................................................................ 2.4.7.1. Листериоз…………………………………………………………………………....... 2.4.7.2. Вирусты инфекциялар……………………………………………………………....... 2.4.7.2.1. Қызамық …................................................................................................................. 2.4.7.2.2. Неонатальды герпес ……………………………………………………………….. 2.4.7.2.3.Цитомегаловирусты инфекция ……………………………………………………. 2.4.7.2.4. Микоплазмалы инфекция………………………………………………………….. 2.4.7.2.5. Жаңа туған нәрестелердегі хламидиялық инфекция.............................................. 2.4.7.2.6. Токсоплазмоз.............................................................................................................. 2.4.8. Жергіліктенген қабынулы арулар ................................................................................. 2.4.9. Балалар сепсисі................................................................................................................. 3 ТАРАУ. ФОСФОР-КАЛЬЦИЙ АЛМАСУЫНЫҢ БҰЗЫЛУЫМЕН БАЙЛАНЫСТЫ АУРУЛАР 3.1. Рахит ................................................................................................................................... 3.2. Д-гипервитаминозы…………………………………………………………………........ 3.3. Спазмофилия…………………………………………………………………………....... 4 ТАРАУ. КОНСТИТУЦИЯ АНОМАЛИЯЛАРЫ …………………………………………. 4.1. Экссудативті-катаральды диатез ..................................................................................... 4.2. Аллергиялық диатездер …................................................................................................ 4.3. Лимфатикалық-гипопластикалық диатез ......................................................................... 4.4. Нервтік-артриттік диатез................................................................................................... 5 ТАРАУ. ТОРЛАНУДЫҢ СОЗЫЛМАЛЫ БҰЗЫЛЫСТАРЫ…......................................... 5.1. Гипотрофиялар.................................................................................................................... 5.2. Гипостатура………………………………………………………………………............. 5.3. Паратрофия …………………………………………………………………………......... 5.4. Гиповитаминоздар …………………………………………………………………......... 6 ТАРАУ. ТЫНЫС МҮШЕЛЕРІНІҢ АУРУЛАРЫ………………………………………… 6.1. Жоғары тыныс жолдарының аурулары…......................................................................... 6.1.1. Жедел респираторлы инфекциялар …………………………………………………… 6.1.1.1. Жедел ринит................................................................................................................. 6.1.1.2. Жедел фарингит………………………………………………………………………. 6.1.1.3. Жедел тонзиллит (Баспа)…………………………………………………………….. 6.1.1.4. Жедел ларингит ……………………………………………………………………… 6.1.1.5. Стеноздаушы ларинготрахеит……………………………………………………….. 6.1.1.6. Эпиглотит …………………………………………………………………………….. 6.1.1.7. Аденоидит ……………………………………………………………………………. 6.1.2. Жиі ауыратын балалар ................................................................................................. 6.1.3. Балалар бронхиттері........................................................................................................ 6.1.3.1. Жедел бронхиттер ....................................................................................................... 6.1.3.2. Жедел бронхиолиттер................................................................................................. 6.1.3.3. Жедел обструктивті бронхит ...................................................................................... 6.1.3.4. Қайталама рецедивті бронхит...................................................................................... 6.2. Балалар жедел пневмониялары …………………………………………………………. 6.2.1. Ошақты пневмониялар…………………………………………………………………. 6.2.2. Сегментарлы пневмониялар ........................................................................................... 6.2.3. Круппозды пневмония ................................................................................................... 6.2.4. Интерстициальды пневмония ........................................................................................ 7 ТАРАУ. СОЗЫЛМАЛЫ БРОНХ-ӨКПЕ АУРУЛАРЫ........................................................ 7.1. Созылмалы бронхит ........................................................................................................... 7.2. Муковисцидоз...................................................................................................................... 7.3. Бронхоэктаздық ауру және жергілікті пневмосклероз................................................... 7.4. Туа біткен бронх-өкпе жүйесінің даму ақаулары............................................................ 7.5. Балалар тұқым қуалайтын өкпе аурулары....................................................................... 7.6. Балалар өкпесінің созылмалы қабынуы............................................................................ 8. ТАРАУ. АЛЛЕРГИЯЛЫҚ АУРУЛАР.............................................................................. 8.1. Тыныс жолдарының аллергиялық аурулары.................................................................. 8.2. Тағамдық аллергия.............................................................................................................. 8.3. Поллиноз.............................................................................................................................. 8.4. Атопиялиялық дерматит .................................................................................................... 8.5. Дәрілік аллергия.................................................................................................................. 8.6. Жәндіктерге аллергиялық реакция.................................................................................... 8.7. Анафилактикалық шок...................................................................................................... 8.8. Сарысулық ауру................................................................................................................. 8.9. Балалар бронхиальды астмасы ......................................................................................... 9. ТАРАУ. ЖҮРЕК-ҚАНТАМЫР ЖҮЙЕЛЕРІНІҢ АУРУЛАРЫ......................................... 9.1. Балалардың туа біткен жүрек ақаулары…....................................................................... 9.1.1. Қарынша аралық перденің мүкістігі............................................................................... 9.1.2. Жүрекше аралық переденің мүкістігі............................................................................. 9.1.3. Ашық артериялық өзек.................................................................................................... 9.1.4. Өкпе артериясының жекеленген тарылуы…................................................................. 9.1.5. Фалло ауруы ..................................................................................................................... 9.1.6. Аорта коарактациясы .…………………………………………………………………. 9.1.7. Аорта сағасының тарылуы............................................................................................. 9.2. Балалар ревмтизмі (ревматикалық қызба) ....................................................................... 9.2.1. Қайталама ревматизм....................................................................................................... 9.2.2. Митральды қақпаңтың жарамсыздығы ......................................................................... 9.2.3. Митральды тарылу.......................................................................................................... 9.2.4. Аорта қақпағының жарамсыздығы.. .............................................................................. 9.2.5. Қолқа сағасының тарылуы (қолқаның тарылуы).......................................................... 9.2.6. Үш қақпалы қақпақтың жарамсыздығы......................................................................... 9.3. Ревматиздік емес кардиттер .............................................................................................. 9.3.1. Миокардиттер................................................................................................................... 9.3.2. Кавасаки ауруы................................................................................................................ 9.3.3. Туа біткен кардит…......................................................................................................... 9.3.4. Инфекциялық эндокардиттер ......................................................................................... 9.3.5. Перикардиттер ................................................................................................................. 9.4. Ырғағы мен өткізгіштіктің бұзылуы .............................................................................. 9.5. Этиологиясы анықталмаған аурулар .............................................................................. 9.5.1. Эндокардиальды фиброэластоз ..................................................................................... 9.5.2. Кардиомиопатиялар ....................................................................................................... 9.6. Жүрек жетіспеушілігі ........................................................................................................ 9.7. Вегето-қантамырлық дистониялар ................................................................................... 9.7.1. Артериялық гипотензия .................................................................................................. 9.7.2. Артериялық гипертензия ................................................................................................ 9.7.3. Атеросклероздың педиатриялық проблемалары .......................................................... 9.8. Дәнекер тіндерінің иммунопатологиялық аурулары ...................................................... 9.8.1. Ювенильді ревматоидты артрит .................................................................................... 9.8.2. Склеродермия .................................................................................................................. 9.8.3. Жүйелі қызыл жегі .......................................................................................................... 9.8.4. Дерматомиозит ................................................................................................................ 9.8.5. Түйінді полиатериит ...................................................................................................... 9.8.6. Дәнекер тіндердің аралас аурулары .............................................................................. 10 ТАРАУ. АСҚОРЫТУ ЖҮЙЕСІНІҢ АУРУЛАРЫ........................................................... 10.1. Эзофагогастродуоденальды аймақ аурулары ............................................................... 10.1.1. Гастроэозфагальды рефлюксті аурулар ...................................................................... 10.1.2. Функциялық диспепсия ................................................................................................ 10.1.3. Жедел гастрит ............................................................................................................... 10.1.4. Созылмалы гастрит …………………………………………………………............... 10.1.5. Ойық жара ауруы........................................................................................................... 10.1.6. Стоматиттер.................................................................................................................... 10.1.7. Жедел панкреатит ......................................................................................................... 10.1.8. Созылмалы панкреатит ............................................................................................... 11 ТАРАУ. ГЕПАТОБИЛИАРЛЫ ЖҮЙЕ АУРУЛАРЫ ................................................... 11.1. Билиарлы жүйенің дисфункциялық бұзылыстары ....................................................... 11.2. Созылмалы гепатит .......................................................................................................... 12 ТАРАУ. ІШЕК АУРУЛАРЫ .............................................................................................. 12.1. Тоқ ішек дискинезиясы .................................................................................................... 12.2. Тітіркенген ішек синдромы............................................................................................. 12.3. Мальабсорбция синдромы ............................................................................................... 12.3.1. Целиакия ........................................................................................................................ 12.3.2. Экссудативті энтеропатия………………………………………................................ 12.3.3. Бейарнамалы жаралы колит ......................................................................................... 12.3.4. Ішек дисбактериозы ..................................................................................................... 13 ТАРАУ. БАЛАЛАР НЕСЕП ШЫҒАРУ ЖҮЙЕЛЕРІНІҢ АУРУЛАРЫ ....................... 13.1. Зәр шығару жолдарының аурулары ................................................................................ 13.1.1.Зәр шығару жолдарының инфекциялық-қабынулы аурулары ................................... 13.1.1.1. Пиелонефрит ............................................................................................................... 13.1.1.2. Несеп жолдарының инфекциясы ............................................................................. 13.2. Бүйрек инфекциялық-аллергиялық аурулары ............................................................... 13.2.1. Гломерулонефриттер .................................................................................................... 13.2.2. Тез үдейтін (қатерлі, экстракапиллярлық, жеделдеу) гломерулонефрит (ТҮГН)… 13.2.3. Созылмалы гломерулонефрит ...................................................................................... 13.2.4. Нефротикалық синдром ................................................................................................ 13.2.5. Интерстициальды нефрит ...………………………………………………………….. 13.3. Бүйрек жетіспеушіліктері ...……………………………………………………………. 13.3.1. Жедел бүйрек жетіспеушілігі ....................................................................................... 13.3.2. Созылмалы бүйрек жетіспеушілігі .............................................................................. 14 ТАРАУ. ҚАН ЖӘНЕ ҚАН ЖАСАУ МҮШЕЛЕРІНІҢ АУРУЛАРЫ ............................. 14.1. Әртүрлі жастағы балалардың анемия синдромдары ..................................................... 14.1.1. Темірге тапшылық жағдайлар ...................................................................................... 14.1.2. Теміртапшылық анемиялар .…………………………………………………………. 14.1.3. Мегалобластикалық анемиялар ................................................................................... 14.1.4. Тұқым қуалайтын гипо-, апластикалық анемиялар ................................................... 14.1.5. Пайда болған гипо- және аплатикалық анемиялар .................................................... 14.1.6. Геморрагиялық анемиялар ........................................................................................... 14.1.7. Созылмалы қан кетуден болатын анемиялар ............................................................. 14.1.8. Гемолитикалық анемиялар ...………………………………………………………… 14.1.9. Гемоглобиннің құрылымының және түзілуінің мүкістіктері ................................... 14.2. Геморрагиялық және геморрагиялық аурулар ……………………………………...... 14.2.1. Вазопатитялар. Геморрагиялық васкулиттер ............................................................. 14.3. Тромбоцитопениялық пурпура .……………………………………………………….. 14.4. Тромбоцитопатиялар ....................................................................................................... 14.5. Гемофилия ........................................................................................................................ 14.6. Гемобластоздар ................................................................................................................ 14.6.1. Лейкоздар........................................................................................................................ 14.6.2. Созылмалы лейкоздар ................................................................................................... 14.6.3. Миелодиспластикалық синдромдар ............................................................................ 14.6.4. Лимфогранулематоз…………………………………………………………………... 15 ТАРАУ. ЭНДОКРИН ЖҮЙЕСІНІҢ АУРУЛАРЫ ........................................................... 15.1. Қант диабеті ...................................................................................................................... 15.2. Қалқанша бездердің аурулары ........................................................................................ 15.2.1. Гипотиреоз ..................................................................................................................... 15.2.1.1. Туа біткен гипотиреоз ................................................................................................ 15.2.1.2. Жүре пайда болған гипотиреоз ................................................................................. 15.3. Жайылмалы уытты жемсау ............................................................................................. 15.4. Семіздік ............................................................................................................................. 15.5. Бүйрек үсті безінің аурулары ......................................................................................... 15.5.1. Бүйрек үсті безенің созылмалы жетіспеушілілігі ...………………………………… 15.5.2. Бүйрек үсті безінің жедел жетіспеушілігі.................................................................... 15.5.3. Бүйрек безінің қыртысты қабатының туа болған дисфункциясы ............................ 15.5.4. Гиперкортицизм ............................................................................................................ 15.6. Дене ұзындығының бұзылыстары ............................................................................... 15.6.1. Гипофизарлы нанизм .................................................................................................... 15.6.2. Примордиальды нанизм ............................................................................................... 15.6.3. Кеш пубертатты синдром ............................................................................................. 15.6.4. Жанұялық аласабойлық ................................................................................................ 15.6.5. Гигантизм ....................................................................................................................... 15.6.6. Конституциональды жанұялық ұзындылық ............................................................... 15.6.7. Жыныс бездерінің аурулары ....................................................................................... 15.6.7.1. Гипоганадизм ............................................................................................................. 15.6.7.2. Мерзімінен бұрын жыныстық жетілу ...................................................................... 15.6.7.3. Жыныстық дараланудың аномалиялары ................................................................. 15.6.7.4. Гермафродитизмдер ................................................................................................... 16 ТАРАУ. ТҰҚЫМ ҚУАТЫН АУРУЛАР ............................................................................ 16.1. Хромосоманың 21- ші трисомия синдромы .................................................................. 16.2. Хромосоманы ХХY синдромы ...................................................................................... 16.3. Хромосоманың Х моносомия синдромы ....................................................................... 16.4. Тұқым қуалайтын ферментопатиялар ...................... .................................................... 16.4.1. Аминқышқылдарының метаболизм бұзылыстары .................................................... 16.4.2. Фенилкетонурия ............................................................................................................ 16.4.3. Гистидинемия ................................................................................................................ 16.4.5. Хартнап ауруы ............................................................................................................... 16.4.6. Кнапп - Комровер ауруы .............................................................................................. 16.4.7. Цистатонурия ................................................................................................................. 16.4.8. Гомоцистинурия ............................................................................................................ 16.4.9. Цистинурия .................................................................................................................... 16.4.10. Лейциноз ...................................................................................................................... 16.4.11.Тирзиноз ....................................................................................................................... 16.4.12. Алкаптанурия ............................................................................................................. 16.4.13. Цистиноз ..................................................................................................................... 16.5. Дәнекер тіндер алмасуының тұқым қуалайтын аурулары .......................................... 16.5. 1. Марфан синдромы ....................................................................................................... 16.6. Көмірсу алмасуының тұқым қуалайтын кемістіктері .................................................. 16.6.1. Галактоземия ................................................................................................................. 16.6.2. Гликогеноздар ............................................................................................................... 16.6.3. Фруктоземия ................................................................................................................. 16.7. Лизосомалық аурулар ...................................................................................................... 16.8. Мукополисахаридтер ....................................................................................................... 16.9. Гликолипидоздар ............................................................................................................. 16.10. Тұқым қуалайтын пигменттік гепатоздар .................................................................... 17 ТАРАУ. Медициналық-генетикалық кеңес ...................................................................... 18 ТАРАУ. ИММУНДЫҚ ТАПШЫЛЫҚ ЖАҒДАЙЛАР .................................................... 18.1. Иммундық жауаптың жасушалық және гендік негіздері ........................................... 18.2. Біріншілік иммундық тапшылық ................................................................................... 18.3. Гуморальдық және жасушалық иммуниттетің аралас кемістігі ................................ 18.4. Т- лимфоциттермен орайласқан біріншілік жасушалық иммунитет тапшылығы .... 18.5. Гуморальдық иммунитет бұзылысымен білінетін тапшылықтар ............................... 18.6. Түйршіктілердің сан және сапалық кемістігі ............................................................... 18.7. Екіншілік иммундық тапшылық .................................................................................... 18.8. Иммундық ауруларын емдеу .......................................................................................... 18.9. Жүре пайда болған иммундық тапшылық синдрмы...................................................... 19 ТАРАУ. БАЛАЛАР ЖҰҚПАЛЫ АУРУЛАРЫ.............................................................. 19.1. Қызылша .......................................................................................................................... 19.2. Жәншау ............................................................................................................................ 19.3. Күл …................................................................................................................................ 19.4. Қызамық ........................................................................................................................... 19.5. Желшешек ………………………………………………………………….................... 19.6. Эпидемиялық паротит …................................................................................................ 19.7. Инфекциялық мононуклеоз ........................................................................................... 19.8. Көк жөтел ........................................................................................................................ 19.9. Менингококкты менингит ............................................................................................. 19.10. Полимиелит .................................................................................................................... 19.11. Иерсиниялармен шақырлатын аурулар ...................................................................... 19.11.1. Иерсиноз ...................................................................................................................... 19.11.2. Псевдотуберкулез ....................................................................................................... 19.12. Тырысқақ ........................................................................................................................ 19.13. Вирусты гепатиттер ....................................................................................................... 19.14. Жедел ішек инфекциялары ........................................................................................... 19.15. Ішек құрттары аурулары ............................................................................................... 20 ТАРАУ. ДДҰ «БАЛАЛЫҚ ШАҚ АУРУЛАРЫН ИНТЕГРАЦИЯЛАП ЖҮРГІЗУ» БАҒДАРЛАМАСЫ............... .................................................................................................... 21 ТАРАУ. ИНФЕКЦИЯЛЫҚ АУРУЛАРДЫҢ АЛДЫН АЛУ............................................ 21.1. Балаларды жұқпалы аурулардан сақтандыру (алдын-егу) .......................................... Педиатриядағы байқалатын шұғыл жағдайларда көрсетілетін көмек пен жасалатын күтімдер ...................................................................................................................................... Лабораториялық көрсеткіштер ……........................................................................................ Бір жасқа дейінгі балаларды тамақтандыруға қолданылатын кейбір қоспалар құрамын- дағы негізгі тағамдық заттар мөлшері .................................................................................... Балалық шақта қолданылатын антибактериальды дәрілер................................................... Инфекциялық аурулармен ауыратын балаларды оқшаулау мерзімі және қатынаста болғандарды бақылау тәртібі ................................................................................................... Өзін-өзі бақылауға арналған тест-сұрақтар ............................................................................ Қолданылған әдебиеттер ......................................................................................................... |