Еңбектің қатты соғуы немесе оның бетінің шируығы,
әдетте бас сүйегінің ішінде қысымның жоғарылағанын
байқатады, гидроцефалияда немесе ми заттарындағы немесе
ми қабықтарындағы қабыну процессінде байқалады. Еңбек
бұндай жағдайда ширылып қана қоймайды, соғып та тұрады.
Еңбек өте қатты шиырылығында соғуы тоқтайды. Құсу мен
сұйық нәжіс жиі болып, организм сусынданғанда еңбек
төмен түседі.
Пальпациялап баланың бас сүйегінің тығыздығын, жігінің және еңбегінің жағдайын
анықтауға болады. Тексеруші қолдарын баланың басына бас бармақтары маңдайында
түйісетін, ортаңғы сұқ, төртінші саусақтары самай және төбе сүйектерінде (екі жағынан)
жіктері мен еңбегінде тұратындай етіп
(38 сурет)
салады. Екі
қолының 4 саусағымен желке сүйегін баса отырып, рахитте
байқалатын желке сүйегінің жұмсаруына, самай сүйегіндегі
және жебе жігінде болуы мүмкін ақауларды анықтайды.
Үлкен еңбекті зерттеу пальпациялау арқылы оның мөлшерін
(
39 сурет),
сүйектік жиегінің беріктігін немесе иілгіштігін,
оның бүлкілдеуін анықтайды. Дені сау балаларда еңбегі дем алысына байланысты аздап
бүлкілдеп тұрады.
Балалардың бас сүйегі сипағанда тығыз болып келеді, бірақ еңбектің кенересі,
тігістің аймағы аздап жұмсарып, қолдың астында былқылдап тұрады. Бұндай жағдайлар
мешел ауруында кездеседі де
краниотабес
деп аталады.
Бірінші жылдың екінші жартысында тіс шыға бастайды да, тамақты шайнап жеуді
үйрене бастайды. Тіс ұрықтық өмірдің 40-шы күнінен бастап пайда болады. Бірінші тістер
6-8 айлық балада шыға бастайды: бірінші төменгі орта күрек тістер, сосын жоғары орта
және қапталдағы күрек тістер шығады
(40 сурет).
Демек екінші жылдың басында баланың
8 тісі болуы керек. Екінші жылдың аяғында барлық 20 сүт тіс толық шығып болады.
Достарыңызбен бөлісу: 
