Басқару экономикасы


Жетілмеген нарық: бағадан тыс бәсеке



бет79/112
Дата24.02.2022
өлшемі1,31 Mb.
#26296
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   112
8.2. Жетілмеген нарық: бағадан тыс бәсеке

Ертеде бағадан тыс бәсеке туралы әңіме қозғағанбыз, енді оны толық жете суреттейік. Бағадан тыс факторлар мен бағадан тыс айнымалылар тізімін фирма монополиялық бәсеке немесе олигополия жағдайларында пайдалануы мүмкін.



Бағадан тыс факторларына, тауар бағасынан бөлек, сұраныстың қисық сызығын жылжытатын келесілер жатады:

1) ұнату мен басқадан артық көру;

2) сатып алушылардың табысы;

3) ауыстырғыштардың және ілеспе тауарладың бағалары;

4) сатып алушылар саны;

5) болашақта тауар бағасына қатыстысатып алушылардың болжалы.



Бағадан тыс айнымалылар өзіне менеджер ықпал жасай алатын және фирманың сұранысына қатысты шешімді қабылдағанда ескерілетін кез келген факторларды кіргізеді. Ол айнымалыларға жататындар:

1) жарнама;

2) промоушен;

3) бөлу арналарын оқшаулау;

4) нарықты сегменттеу;

5) ниеттестікті күшейтуге бағытталған бағдарламалар;

6) тауарды түрлендіру және тауарлардың жаңа түрлерін әзірлеу;

7) сатып алушыларды мамандандырылған қызмет көрсету;

8) арнайы ұсыныстар мен мәжбүрлі ассортиментті тықпалау;

9) бірінші болып жаңа тауарды жариялау артықшылығы.

Айнымалының әрқайсысына сұраныстың бағадан тыс факторларына ықпал жасау тұрғысынан түсініктеме берейік.

1.Ұнату мен басқадан артық көру. Жарнама мен промоушен ұнату мен басқадан артық көруге әсер жасауға арналған. Жарнама мен промоушен жөніндегі компаниялар брендті жасау және күшейтумен тығыз байланысты. Әдеттегі олардың қолданатын әдісі - атақты адамдарды брендтің өкілі ретінде шақыру (В қосымша материалын қараңыз). Бренд жарнамасы мен промоушені нарықты сегменттеумен жиі үйлестіреді. Кейінгі кезде бұрыннан келе жатқан сатып алушыларын сақтап қалуға аса назар аударылуда. Осы мақсатпен нақты несие картасын пайдаланғаны үшін, белгілі ұшақпен километраж ұшуы, белгілі қонақ үйде тоқталуы бойынша балл беріледі. Бұл ұнату мен басқадан артық көруге ықпал жасаудың маңызды құралы болып келеді.
2. Сатып алушылардың табыстары. Сатып алушылар табысына фирма тура ықпал жасай алмайды. Бірақ нарықты сегменттеу арқасында фирма табысы белгілі деңгейдегі сатып алушыларға өзінің тауарлары максимал лайық, оларды өздеріне қаратып алуға ұмтылады.

Егер «жоғары сапалы» тауарларды сатса, онда табысы жоғарырақ деңгейдегі мақсатты топты белгілеуге әрекеттену керек, және керісінше.



3. Ауыстырғыш және ілеспелі тауарлардың бағасы. Сатушылармен тиянақталған баға туралы мерзімдік мәмілеге келсе, ауыстырғыштың бағасының өзгеруі фирма сатып жатқан тауардың әсерін азайтады.

Мұндай қимыл ашық басқыншылық сипатқа ие: мобиль телефондар компаниясы ұзақ мерзімді контрактқа шегерім береді, бірақ мерзімінен ерте контракт бұзылса айыппұл төлеткізеді. Мұндай әрекетті өте жайлап жүргізу керек.



4. Сатып алушылар саны. Фирмалар ықтимал санын көбейту үшін нарықты сегменттеуі керек. Оның үстіне фирмалар сатып алушылардың санын көбейту үшін өз қызметін мемлекет шеңберінен асыруы қажет.

5. Болашақ бағаға қатысты болжалдар. Фирмалар сатып алушылардың болжалына ықпал жасау үшін жаңа өнім шығару туралы алдын ала мәлімдеуі керек. Мұндай тактика өз сатып алушыларының бәсекешілер өніміне көшпеуін көздейді. Болашақтағы бағаға бұл әрекеттер тікелей ықпал жасай алмайды, бірақ олар тауарға деген сұранысқа тікелей әсер етеді.

6. Қаржылау мерзімдері мен шарттары. Тұтыну мен өнеркәсіп нарығында сатушылар өзінің қаржылау мерзімі мен шарттарын өз тауарына деген сұраныс деңгейіне ықпал жасайтын құрал ретінде қолдана алады. Бұл құрал баға өзгеруіне ұқсас әсері бар. Жарнама кітапшаларында көрсетілген « пайызы нөл» немесе «келесі жылға дейін ешқандай ай сайын төлемдер болмайды» сияқты мәлімдемелер несиеге алатын сатушыларға өз өнімінің бағасын түсіру жолы, бірақ тауарға баға төмендемейді.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   112




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет