Басылым: алтыншы


Әлсіз электролиттердің диссоциациясы



бет33/49
Дата31.12.2021
өлшемі0,68 Mb.
#21763
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   49
Әлсіз электролиттердің диссоциациясы. Жоғарыда берілген мәліметтердің негізінде әлсіз электролиттердің диссоциациясы қайтымды және де электролиттік диссоциациялану константасымен сипатталатын процесс екендігі анықталды.

Мысалы, әлсіз сірке қышқылының электролиттік диссоциациясының теңдеуінен



3-+

диссоциация константасы табылады:



Көп негізді электролиттің диссоциациясы сатылы түрде жүреді және әрбір сатысы сәйкес диссоциациялану константасымен сипатталады. Мысалы,



H2SO3 затының диссоциациясының бірінші сатысы:

2+3-

екінші сатысы-3+3-2



= 6,2 ·10-8

Алдыңғы сатының константасы кейінгі сатыныкінен жоғары болады. Келтірілген мысалда К1> К2.



Диссоциациялану константалары электролиттердің күшін сипаттайды. Константаның мәні неғұрлым үлкен болған сайын, соғұрлым электролиттің диссоциациясы толығырақ жүреді. Төменде келтірілген 3 кестеде электролиттер К және рК мәндерін салыстыру негізінде электролиттік күшінің жоғарлау ретімен орналасқан.
Кейбір әлсіз электролиттердің сулы ерітінділерінің диссоциациялану константалары (25оС)

Атауы

Формуласы

К

pK= -lgK

Бор қышқылы





9,24

Күкіртті сутек





7,22

Көмір қышқылы





6,35

Сірке қышқылы





4,75

Аммоний гироксиді

OH



4,75

Құмырсқа қышқылы

HCOOH



3,74

Азотты қышқыл





3,40

Күкіртті қышқыл





1,80

Кальций гидроксиді

Ca(OH



1,40

Электролиттің электролиттік диссоциациялану константасының мәні еріткіштің табиғатына тәуелді: еріткіштің полярлығы төмен болсаконстантаның мәні де кіші болады.

Электролиттік диссоциациялану константасының мәнін біле отырып, қышқылдар мен негіздердің Н+ және ОН-иондарының концентрацияларын,

электролиттік диссоциациялану, гидролиздену дәрежелерін және тепе-теңдіктегі жүйенің күйін сипаттауға мүмкіндік беретін басқада параметрлерді есептеуге болады.

Электролиттің тепе-теңдіктегі күйініңекінші сандық сипаттамасы -

электролиттік диссоциациялану дәрежесі α – ерітіндідегі заттың иондарға ыдыраған мөлшерін көрсететін шама :

Электролиттік диссоциациялану дәрежесінің мәні күшті электролиттердің ерітінділерінде бірге тең, ал әлсіз электролиттерде бірден төмен болатын өлшем бірлігі жоқ шама. Егер α өрнегін 100 көбейтсе, онда электролиттік диссоциациялану дәрежесінің пайыздық мәнін алуға болады.

Электролиттік диссоциациялану константасы да, дәрежесіде бір процесті сипаттайтын болғандықтан олардың арасында тәуелділік бар.

Айталық, НА электролиті үшін диссоциация теңдеуінен



+-

тепе-теңдік константасы келесі түрде анықталады:



Жоғарыда айтылған тәуелділікті анықтау үшін тепе-теңдіктегі иондар концентрациясы диссоциациялану дәрежесі және молекулалардың жалпы концентрациясы с арқылы өрнектеледі:



+-·

Электролиттің диссоциацияланбаған бөлігінің концентрациясы:



+-

Диссоциациялану константасын осы шамалар арқылы өрнектегенде :



Алынған теңдеу Оствальдтың сұйылту заңын өрнектейді. Өте сұйылтылмаған әлсіз электролиттердің ерітінділері үшін диссоциациялану дәрежесі бірден өте кіші болғандықтан, 1-α ≈1 деп қабылдауға болады. Онда соңғы теңдеу келесі қарапайым түрге айналады:



2бұдан

Бұл қатынастан ерітіндіні сұйылтқанда диссоциациялану дәрежесінің артатындығын көруге болады. Сондықтан есептеулерде электролиттің диссоциациялану дәрежесі мен қатар ерітіндінің концентрациясын да көрсету керек.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   49




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет