Басылым: алтыншы

I. Газдардың молекулалық массаларын төмендегі тәсілдермен анықтайды:

1. 
   Газдардың салыстырмалы тығыздығы арқылы;
   
2. 
   Газдардың берілген көлемі арқылы;
   
3. 
   Менделеев – Клапейрон теңдеуі арқылы.
   

1. 
   Авагадро әдісі;
   
2. 
   Конницаро әдісі;
   
3. 
   Дюлонг және Пти әдісі
   

болады. N_H2=n_O2 яғни V_H2 = V_O2

Көлемі бірдей 2 түрлі газ аламыз, олар бірдей жағдайда (р, t) берілген. Осы екі газдың массаларының қатынасын табамыз:

m(x) N(x) ^. M(x) Mz (x) D (x/y)

m(y) N(y) ^. M(y) Mz (y)
Олай болса молекулалар сандары бірдей әртүрлі газдардың массаларының өзара қатынасы олардың Mz массаларының қатынасындай болады.

Dm(x) немесе DM₁(x) бұдан M(x)=D^.M(y)

m(y) M₂(y)
Тең көлемдегі бірдей жағдайда алынған газдардың массаларының қатынасы І-ші газдың екінші газ бойынша салыстырмалы тығыздығы деп аталады.

Газдың тығыздығын көбінесе сутегі немесе оттегі бойынша анықтайды.

Mz(x) = M(H₂) ^.D_H2 = 2 ^.D_H2 - сутегі бойынша

Mz(x) = M_(ауа)^.D_ауа = 29 ^.D_ауа - ауа бойынша

2. Газдардың молекулалық массасын берілген көлем арқылы анықтау. Авогадро әдісі. Авогадро заңынан шығатын салдар бойынша қалыпты жағдайда кез-келген көлемдегі газдың массасын біле отырып, 22,4 л көлемдегі газдың (1 моль газдың) массасын анықтауға болады.
3. Газдардың молекулалық массасын Клейперон-Менделеев теңдеуі арқылы анықтау.

Идеал газ күйінің теңдеуін алайық:

Егер бұл теңдеуді 1 моль газ үшін жазатын болсақ PV=PT. Менделеев – Клапейронның теңддеуінің 1 моль газға арналған (теңдеуі) түрі.

Ал газ мөлшері әр түрлі болғанда M – K теңдеуі.

мұндағы n – газдың зат мөлшері.

R – универсал газ тұрақтысының мәні P мен V өлшем бірліктеріне байланысты болады.

Дюлонг және Пти әдісімен атомдық массаны анықтау. 1819 ж. француз ғалымдары Дюлонг және Пти әр түрлі металдардың жылу сыйымдылығын зерттей отырып көптеген қатты күйдегі заттардың атомдық жылу сыйымдылығы бірдей және

С аm=22-29 Дж/моль^.к аралығында болады

С аm _орташа= 26, Дж/моль^.к деген тұжырым жасады.

Атомдық жылу сыйымдылығы дегеніміз 1 моль затты 1⁰С-қа қыздыруға (Дж/ моль^.к) кететін жылу.

Меншікті жылу сыйымдылығы m=1г затты 1⁰-қа қыздыруға кететін жылу мөлшері. Дж р^.к.

Мысалы: Элемент бірнеше газ тәрізді қослыстар түзеді. Оның сутегі бойынша тығыздығы 8;15;22;29. Элементтің қосылыстардағы мөлшері 75;80;81,81; 82;76%. Элементті тауып оның М есептеу керек.