Басылым: алтыншы
жүктеу/скачать 0,68 Mb.
|
Тезисы лекций (1)
| Сутектік байланыс. Сутектік байланыс кәдімгі Ван-дер-Валь күштеріне қарағанда беріктеу де, ал химиялық байланысқа қарағанда әлсіз, оның мөлшері жуық мөлшермен 12,5-62,76 кДж/моль аралығында боладыСутектік байланыс молекула арасында және молекула ішінде түзілуі мүмкін. Осыған сай сутектік байланыс молекула аралық және молекула ішіндегі болып бөлінеді.
Сонымен атомдардың электрон бұлттарының әрекеттесуінде Химиялық байланыс пайда болады екен. Химиялық байланыс ионды болуының бірінші шарты жүйенің төменгі энергэтикалық күйге ауысуы, екінші шарты әрекеттесуші электрондардың спиндерінің қарама-қарсы болуы – яғни электрондық бұлттарының бүркесуі болып табылады. Пайда болған химиялық байланыс, әрекеттесуші элементтердің электртерістіліктеріне байланысты үш түрлі жағдайда бола алады. Біріншіден, егер екі элементтің электр терістігі бірдей болса (Н2, O2, Cl2, N2 т.с.) пайда болған молекулалық электрон бұлты екі элементтердің ортасында симетриялы орналасады. Мұндай химиялық байланыс – полюссіз ковалентті байланыс дейміз. Полюссіз болатын себебі молекулалық оң және теріс зарядтарының «ауырлық центірінің» ара қашықтығы 0-ге тең.
Молекуланың полюсын анықтау үшін динольдік момент (мю) деген шама енгізіледі. Динамикалық шама полюсын зарядын (е-) дипольдің ұзындығына -(l) көбейткенге тең. =e- l - Дебаймен (Д) өлшенеді. Ковалентті полюссіз молекула үшін =0, себебі l=0. Ковалентті полюссіз Химиялық байланыс H2, O2, Cl2, Хал2,N2 молекулаларында түзіледі. Екіншіден екі элементтің электрондық айырмашылығы аса үлкен болмаған жағдайда электрон бұлтының тығыздалған аймағы электрондық элементке қарай ығысады – ковалентті полюсті байланыс пайда болады. Ковалентті полюсті байланыстың дикольдік моменті - 0-ден жоғары 3,5–4 Дебайға дейін жетеді. ЭТ өскен сайын дир. өлшем ұзындығы l-да момент -да өседі. Ковалентті полюсті молекулалар өте көп, олар әр түрлі молекулалар арасында түзіледі, мысалы HCl, H2O, 3O2, N2O, P2O5 т.с.с. Үшіншіден, элементтердің айырмашылығы үлкен жағдайда электрон бұлттарының поляризациясы шегіне жетеді, қаптасқан электрондар тығыздығы бір атомға толығымен ығысып кетеді, нәтижесінде иондар байланыс болады, моменттің шамасы =10 Д жетеді. Сонымен химиялық байланыстардың бәрінің түзілу тегі бір. Ионды байланыс ковалентті полюсті байланыстың шекті түрі. Иондық байланыстың ковалентті байланыстардан елеулі айырмашылығы бар.
жүктеу/скачать 0,68 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|