Грамматика сабақтарының мақсаты мен міндеті

Бастауыш мекептерде оқытылатын қазақ тілі пәнінің басты бөлімінің бірі - гармматика. Грамматика сабақтары оқушыларға тілдің грамматикалық құрылысын меңгерту, грамматикалық заңдылықтарды білгізу мүддесіне бағындырылады. Өйткені, оқушылардың жалпы білімі, ой-өрісін, сауаттылығын, тіл мәдениті арттыруда, грамматиканы жүйелі оқытудың маңызы ерекше болып табылады.

Жалпы білім беретін бастауыш мектептердегі грамматика курсының алға қоятын ең басты мақсаты – оқушыларға ана тілінің заңдылықтарын, грамматикалық құрылу ерекшеліктерін білгізу, оның байланыстарын меңгерту болып табылады. Әрине, бұл мақсат толығымен бастауыш мектепте орындала қоймайды. Оның өрісі кең, жоғары сыныптарда да, жоғары оқу орындарының арнаулы факультеттерінде оқылады.

Балалар бастауыш сыныптарға ана тілінің негізгі нормасын меңгереді. Грамматика курсы балаларды тілдік құбылыстарды бақылай алуға, талдауға, салыстыруға, топтасуға, жүйелеуге, қорытынды жасауға, дәлелдуге дағдыландырады.

Оқушылар бұл курсты оқу барысында бірқатар грамматикалық мағлұмат алады: фонетика саласынан дыбыс пен әріпті, дауысты, дуыссыздарды, буынды, тасымалды ажыратады және оқуға, жазуға үйренеді; дұрыс, саналы, мәнерлеп, шапшаң оқуға, сауатты жазуға дағдыланады. Морфология саласынан сөздердің жасалуы, морфологиялық құрылысын, сөз таптары мен олардың негізгі формаларын айыра алады. Синтаксистен сөздердің арасындағы байланыстарды, жай сөйлемдерді ажыратып, өздері де сөйлем құрастырады.

Бағдарламаның «түсінік хатында» грамматика мен жазу сабақтарының міндеті мен жалпы әдістемелік прициптері белгіленген. Бағдарламаны талдап қарағанда бастауыш сыптардағы қазақ тілінің бастапқы курсы өзінің қысқалылығына, қарапайымдылығына қарамастан, келесі сыныптарда грамматикалық мағлұматтарды және сөйлеу біліктілігі мен дағдыларын қалыптастыратын материалдарды, сондай-ақ орфография және пунктуация бойынша оқушылардың біліктілігі мен дағдысын дамытатындай материалдарды қамтитындығы байқалады.