Bay ake kedey ake 1 Роберт Кийосаки

Корреспондент жергілікті компаниядағы кезекті қысқартушылық
науқаны туралы айтып жатыр екен. Жұмыскерлер өте назалы түрде,
компания иелері əділетсіздік жасауда, -деп өз қарсылықтарын
көрсетуде еді. Жұмыс орны қысқартылған 45 жастағы менеджер
зауытқа əйелін, екі баласын ерте келіп, күзетшілерден компания
иесімен кездесіп, ол өзінің шешімін өзгертпес пе екен, -деген оймен,
сөйлесуге жіберулерін жалбарынып сұ рап тұрды. Ол жақында үй
сатып алған екен, енді соны жоғалтып алам ба? -деп қорқады. Камера
оның жалбарынышты түрін кең көлемде көрсетті. Əрине, мұндай
репортаж менің назарымды бірден аударды.
Мен 1984 жылдан бері кəсібі ұстаздықпен айналысамын. Бұл
теңдесіз бірегей тəжірбие. Дегенмен, бұл кəсіби мамандық бір
жағынан айтарлықтай күрделі. (себебі: менің қолымнан мыңдаған
адамдар өтеді, сонда байқағаным, оларда жəне солардың ішінде өзімде
де, жалпыға тəн бір қасиет бар. Ол барлық адамдарда алып потенциал
(əлеует, мүмкіндік) жəне таңғажайып дарын бар екендігі. Бірақ,
барлығымызды өз күшімізге сенбеушілік тегерушілділігі жібермейді.
Істің мəні механикалык ақпаратта емес, нактылығы өз күшімізге
сенбеушілікте. Кейбір адамдарда, басқалармен салыстырғанда мұндай
сезім анағүрлым артық сезіледі.
Мектепті аяқтау кезеңінде біздің көпшілігіміз, өмірдегі басты
мəселе- ол жақсы бағалар емес екенін жақсы түсінеміз. Біздің
əрқайсымыздын ішімізде батыл да жəне күшті қайсарлық бар.
Сонымен қатар, бұның керісінше жағдайы: керек болса, мүлəймсіп тізе
бүгушілік, солқылдақтық тағы бар. Өз мінезімнің
осындай екі жағында. Вьетнамда əскери ұшқыш болған кезімде толық
аңғардым. Бұлардың бір-біреулерінен артықшылығы жоқ.
Дегенменде, ұстаз ретінде менің аңғарғаным, адам баласының
даналығы жолындағы басты кедергі - ол басы артық үрейлік пен өз-
өзіне сенбеушілік. Мені кейбір шəкірттерімнің сабақты біле тұра, соған
жауап беруден қорқушылықтары өте капаландыратын еді.
Ақиқатты өмірде, жетістікке ақылдылар емес, батырлар жетеді.
Өзімнің жеке тəжірбиемде байқағаным, қаржылық дарындық, білім
мен тапқырлықтан ғана емес, сонымен қатар батырлықтан да туады.
Сабақ барысында, мен шəкірттерімді істе батыл болуға тəуекелділікке
үйренуге шақырып, өз даналықтарын бойларындағы қорқыныш
өздеріне сенбеушілік сезімін жеңіп, оны тапқырлық пен біліктілікке
бағыттауға үгіттейтінмін.
Біреулері мұны оңай игерсе, екіншілерінің зəре-құттары
қалмайтын. Менің көргенім, жұрттың көпшілігі, іс ақшаға тірелгенде,
тəуекелділікке баспауды қолдайды. Маған: «Тəуекелдің не керегі
бар?». «Мен неге өз уақытымды Қаржылық LQ құруға жұмсауым

керек?», «Мен қаржы жөнінде неге сауатты болуым керек?»-деген
сұрақтарды жиі коятын.
Оларға менің беретін жауабым: Таңдауды қалап алу,- дейтінмін.
Біздерді үлкен өзгерістер күтуде. Мен бұл тарауды жас
өнертапқыш Александр Грейама Белланың тарихынан бастаған едім.
Келешекте əлемде талай мұндай адамдар шығады. Жыл сайын өмірге
жүздеген осындай Билл Гейтс жəне «Майкрософт» сияқты
компаниялар келеді. Сонымен бірге жаңа банкроттар да, жұмыстан
босатушылықтар мен кысқартушылықтар да келеді.
Сондықтан да, өзіңіздің қаржылық LQ-нi дамытуға неге
уақытыңызды бөлуіңіз керек?
Бұның жауабы, тек қана өзіңізге мəлім. Алайда, мен өзім мұны
неге істеймін, оны Сіздерге айта алам. Мұны істейтін себебім: маған
осындай қызықты кезеңде өмір сүру сəттілігі түсті. Мен болашақтағы
өзгерістерді қорықпай, қуанышты сезіммен қарсы алуға даярмын.
Мен, еңбекақыма қашан үстеме қосушылық болады, -деп алаңдамай,
тебіреніспен табыс табуды қолға аламын. Біз бұрын-соңды болмаған
кезеңде өмір сүрудеміз. Бірнеше ұрпақ ауысқаннан кейін, адам баласы
өткен кезеңдерге талдау жасап, осы кезеңді қандай тамаша дəуір
болған, -деп ой өрбітеді. Бұл ескінің өліп, жаңаның туып, өте қызықты
жəне күтпеген жағдайларға толы заман болғанын көрсетеді.
Неге өзіңнің қаржылық LQ дамытуға уакытыңды бөлуің керек?
Одан үлкен пайда табу үшін. Айта кету керек, мұндай жағдайда,
уақытты бос өткізіп алу қауіпі бар. Біреулер еркін қорықпай алға
жүзумен болады ал қалғандары шіруге айналған құтқару дөңгелегіне
жармасумен болады.
Осыдан 300 жыл бұрын, жер байлық көзі болатын.
Сондықтан жері бар адам- ең бай адам, деп есептелетін. Ол уақытта
алып заводтар құрылысы жүргізіліп Америка жер жүзіндегі билікті
жаулап ала бастаған еді. Басты байлық өндірісте болды. Қазіргі
кезеңде басты байлық ақпарат. Ең бай адам-ол қазіргі замандағы
ақпаратқа ие болушы тұлға. Бұның проблемасы: ақпарат жер жүзінде
жарық шапшаңдығымен пара-пар тез таралуы. Мұндай жаңа байлық
түрін, жер немесе заводтар сияқты үлкен дуалдар мен қоршаулар
арқылы тығып ұстауға болмайды.
Өзгерістер бұдан да үлкен шапшаңдықпен таралады. Жаңа
миллионерлер саны шұғыл көбейеді. Сонымен қатар, сыртта
қалушылар да болады. Қазіргі кезеңде əліде болса, ескі ұғымдардан
айырылғысы келмейтін көптеген адамдарды кездестіремін. Олар

баяғы ескі қалыптың болғанын көксейді. Өзгерістерге олар қарсылық
білдіреді.
Мен, жұмысын немесе үйін жоғалтқан, сол үшін техникалық
прогрессті, экономиканы немесе жұмыс берушілерді айыптайтын
көптеген адамдарды білемін. Өкінішке орай, мұндай проблемалар
олардың өз бастарында екенін түсінбейді. Ескі идеялар-олардың басты
пассивтері. Бұл пассив, себебі: осыған ұқсас идеялар-кешегі күннің
активі екенін, олар аңғармайды. Ал бүгін, кешегі күн емес.
Бір кезде, мен адамдарды инвестиция салуға үйрету мақсатында, (ақша
ағымы) атты ойынды ұйымдастырдым. Бір əйел бұл ойынға өз
құрбысын ерте келді. Ол жұбайынан ажырасқан, ажырасу рəсімдерін
өткізу барысында, көп жағдайлардан айырылып қалған енді соған бір
жауаптарды іздеп жүрген адам екен.
Құрбысы осы ойын оған көмектеседі, деп шешкен екен.
Ал ойынның құрылысы, адамдарға ақшаның қалай жұмыс
істеушілігін түсіндіруге арналған еді. Ойын барысында ойыншылар
баланс есебінің, табыс жəне шығыс есебімен қандай байланыста
болатындығын көреді.
Сіз, осы екі есеп арқылы «ақша ағымын» көріп, активтер
колонкасындағы (бөлігіндегі) айлық табысыңызды көбейте отырып
жəне оларды айлық шығындарды жабатын дəрежеге жеткізіп, қалай
байуға болатындығын көресіз. Мұны орындағаныңызда, Сіз
«егеуқұйрық жүгірісі» жолынан шығып, «шапшаңдық жолына»
түсесіз.
Мен айтқанымдай, бұл ойын бір адамдарға ұнайды, екіншілеріне
ұнамайды, ал үшіншілері оның мағынасын түсінбейді.
Сөйтіп, бұл əйел, шамасы ойын барысында, бірдеңеге үйренудің
Құнды мүмкіндіктерін аңғармай қалған.
Ойынның бірінші айналымында, оның еншісіне «заттай» карточкада
көрсетілген яхта тиді. Алдымен ол: «О, менде яхта бар!»,-деп қуанды.
Содан кейін,оған құрбысы табыстар мен шығыстардың жəне баланс
есебінің
сандары не көрсететіндігін түсіндіруге тырысқанда, ол ренжіді, себебі:
математиканы ешуақытта сүймеген екен. Барлық ойыншылар, ол
əйелге құрбысы қаржы есептерінің бір-бірімен жəне айлық табыспен
қандай байланыста болатындығын түсіндіріп болғанша күтіп отырды.
Соңында, яхта қанша ақша мөлшерін «жеп» қойғанын ол түсінді.
Ойын жалғаса берді, ойын барысында көп ұзамай оның тыс орны
қысқартылды, содан кейін баласы дүниеге келді. Сөйтіп, ойынның бұл

бөлігінде, ол əйелдің жолы болмады. Ойын соңында оның құрбысы
маған келіп айтқаны, ол өте ренжулі,- деді.
Ол сабаққа инвестицияға үйренуге келгенін айтып қайдағы бір
ақылсыз ойынға қаншама уақытының текке кеткеніне өкінішті
екендігі туралы айтты,- деді. Дегенмен, құрбысы оған, өзіне тереңірек
үңіліп, отбасындағы ахуал, осы ойынмен ұқсастығы жоқ па екен? деп
түсіндіруге тырысты. Осындай пікірді естіген соң, ол əйел төлеген
ақшасын қайыруды талап етті. Оның ашуланғаны: ойын идеясы, оның
өмірімен қандайда бір байланыстылықта болу мүмкіндігі, күлкілі
жағдай, деп есептеді. Ақшасын қайтып алып, шапшаң шығып кетті.
1984 жылдан бастап, мен мектепте оқытпайтындарды, жұртқа
үйретіп миллиондаған табыс табамын. Мектепте негізінен лекция
оқумен болады. Мен оны ешқашанда жақсы көрмейтінмін, ішім
пысып, көңілім əр нəрселерге ауып отыратын.
1984 жылы мен ойын түрімен жəне оны инсценировка (сахналау)
арқылы адамдарды оқытуды бастадым. Ересек оқушыларға ойын
барысын, өз өмірлерімен салыстыруларына кеңес беретінмін.
Бұл өте маңызды, себебі: ойын Сіздің іс-қимылыңызды
көрсетеді. Бұл лезде кері байланысты көрсететін жүйе. Лекция
тындаудың орнына, Сіз өз өміріңізге бейімлелген жеке сабақ аласыз.
Бірде, баяғы кетіп қалған əйелдің құрбысы маған телефон соғып: «оның
құрбысы сабасына түсіп, ойынның тəртібі, шындығында оның
өмірінің кейбір жағдайларымен ұқсастығының бар екенін түсінгені
туралы айтты», -деді ол.
Бұл əйелдің жұбайы мен екеуінің яхталары болмаса да, басқаның
барлығы бар еді. Оның ызасын келтіргені, күйеуі басқа жас əйелге
кетіп қалғандығында емес, 20 жыл бірге отасқанда активтердің өте аз
мөлшерде жиналғандығы еді. Енді ажырасқанда, нақтылы бөлісіп
алатын ештеңе болмапты. Жиырма жыл көңілді тұрмыс құрсада, одан
бір, тоннадай ұсақ- түйек қажетсіз заттар ғана қалған.
Ойын барысындағы қаржылық есебінің цифрларының ызасын
келтірунің себебі: оларды ол білмейтіндігін түсінді.
Оның ойынша, қаржы мəселелері- ол ер адамның ісі. Өзі үй
шаруашылығымен, қонақтарды күтумен айналысқан, қаржыны күйеуі
жүргізген.
Енді оның түсінгені, соңғы бес жыл бойынша, күйеуі одан
ақшаны жасырып отырған. Оның өзіне ызалануының себебі: акшаның
қайда кетіп жатқандығын білмеушілігімен қатар жəне басқа əйелдің

бар екендігін сезбегендігі еді.
Үстел үстіндегі ойын тəрізді, өмір бізге лезде кері əсерін береді.
Егерде осы байланысты тез игерсек, біз көп дүниеге үйренуіміз
мүмкін. Жуырда мен əйеліме, химиялық тазартуға берген
шалбарымның бүлініп, отырып қалғанын айттым жұбайым күліп, менің
қарнымды түртіп, шалбар отырған жоқ сенің қарның өскен,-
деді.
«Ақша ағымы» ойынының құрылуы, əрбір ойыншыға осы кері
байланысты көрсету еді. Бұл Сізге таңдап, қалап алушылықты береді.
Егерде Сіз ойын барысында яхта карточкасын суырып алғаныңызда,
мынандай сұрақтар туады: «Ал енді не істеуге болады?». «Сізде
қандай таңдау бар?». Мəселе осында.
Ойынның мақсаты: ойыншыларды ойлауға үйрету, əртүрлі
каржылық мүмкіндіктерді пайдалану. Мен бұл ойынға мындаған
адамдардың қатынасқанын бақыладым. «Егеуқұйрық жүгірісінен»
шапшаң шығатындар бұлар цифрларды түсінетіндер жəне каржылық
ой-өрістері кең тұлғалар. Олар əртүрлі қаржылық шешімдерді тез
аңғарады. Ал цифрлармен «достығы» жоқ жəне оны түсінбейтін
адамдарға, ойынға бөлінген уақыт жетпей, сөйтіп «егеуқұйрық
жүгірісінен» шыға алмай қалады.
Бай адамдар жайшылықта, творчествовалық оймен қимыл жасап
жəне саналы түрде тəуекелге бел буады. Кейбір адамдар ойыннан көп
ақша табады, бірақ оны қалай пайдалануды білмейді. Мұндай кісілер,
өмірдің нақтылы жағдайларында да өздерінің қаржылық істерін
нəтижелі жүргізе алмайтындықтарын көрсетеді. Басқалары ақшалары
аз болса да, оларды басып озады.
Егерде Сіз, өзіңіздің қалауыңызды шектесеңіз, онда Сіз ескі
илеялардан арылмағандығыңыздың белгісі. Менің мектепте бірге
оқыған бір досым бар. Қазір ол үш түрлі жұмыста істейді. Осыдан 20
жыл бұрын, ол менің класстас əріптестерімнің ішіндегі ең байы
болатын. Жергілікті қант плантациясы жабылған кезде, оның істеп
жүрген компаниясы да қоса жабылады. Бұл адамның басында, тек
қана ескі ұғым үлгісі қашанда үлкен тырысушылықпен жұмыс істеу
ғана қалып еді. Оның ендігі проблемасы сол, ол өзіне компанияда
істеген дəрежесіндегідей. Соған сəйкесті жұмыс таба алмағандығы
болды. Сондықтан, қазіргі істеп жүрген жұмысына, оның кəсіби
біліктілігі өте жоғары, ал жалақысы өте төмен. Сөйтіп, күн көру үшін
оған үш жұмыста істеуге тура келген.
Мен, ойын кезінде өзіне «қажетті» карточкалар түспейді, деп
ренжіген адамдарды да көрдім. Олар қолдарын қусырып, қарап
отыратын. Қолдарына қашан қажет карточкалар түседі, -деп күтумен

болатын. Сонымен қатар, «қажетті» карточкаларды қолдарына қалай
түсіретіндікті білетін, бірақ ақшалары жоқтарды да көрдім. Олар
"егеуқұйрық жүгірісінен" қалай тез шығатынын біледі, бірақ ақшам
жоқ. -деп шағынып, қолын қусырып қарап отыратын. Айту керек,
мұндай мысалдар өмірде де жеткілікті.
Жұрт тамаша мүмкіншіліктерді біледі, алайда оны жүзеге асыру
үшін ақшалары жоқ. Ал, кейбіреулер жоғары бағалы карточкаларды
суырып алып, оны дауыстап оқып, бірақ оның тамаша мүмкіндіктері
бар екенін анғармайды. Оларда барлығы бар: ақша, оңтайлы жағдай,
карточка, бірақ мүмкіншілікті соқыр адамдай көрмейді.
Мұндай адамдар, осындай мүмкіншіліктерді «егеуқұйрық
жүгірісі» шеңберінен шығуға арналған, қаржылық жоспарға қалай
айналдыруға болатындығы туралы ештеңе білмейді. Мұндайлар өте
көп. Көпшілігі мұрнының астындағы тамаша мүмкіншіліктерді
сезбейді. Бір жылдан кейін ғана, олар мұны түсінеді, бірақ бұл кезеңде
басқалар бай болып та үлгереді.
Қаржылық тапқырлық- ол əртүрлі шығу жолдарын көрушілік
қабілеті. Егерде Сізге мүмкіншіліктер көрінбесе, онда қайткенде
өзіңіздің қаржылық жағдайыңызды қалай жақсарта аласыз? Егерде
Сізде мүмкіндік пайда болғанда, бірақ ақшаңыз жоқ, банк Сізге ақша
бергісі келмейді, сонда бұл мүмкіншілікті калай пайдалануға болады?
Егерде іс, Сіздің күткеніңіздей болмай шыққанда, осы сəтсіздікті
миллион көлемінде табыс əкелетіндей қылып, сəтілікке қалай
ауыстыруға болады?
Міне, қаржылық тапқырлық, деген осы. Əңгіме, істің не
болғанында емес, ол Сіздің осындай ахуалдан шығу үшін, қанша жəне
қандай қаржылық шешімдер қабылдауыңызда. Бұл Сіздің қаржы
мəселерін шешудегі тапқырлық ойыңыз. Жұрттың көпшілігіне бір-ақ
шешім мəлім: тегеурінді жұмыс, ақша жинау жəне басқалардан қарыз
алу.
Адамға қаржылық тапқырлық не үшін қажет? -деген сұрақ туады.
Өзіңіздің құт- берекеңіздің ұстасы болу үшін қажет. Туған
мүмкіншіліктерді, өз пайдаңызға бағыттап, жетістікке қол жеткізесіз.
Табыс - уақытша дүние екені жұрттың көпшілігіне белгісіз. Ол ақша
тəрізді. Егерде Сіз ақша үшін жұмыс істемей, табысты болғыңыз
келсе, онда Сізге қаржылық тапқырлық қажет. Егерде Сіз «қажетті»
жағдай қолыңызға қашан түскенше күтуде жүрсеңіз, оны өмірбақи
күтуде боласыз.
Біздің бала кезімізде, бай əке Майк екеуімізге: «Ақша -ол
нақтылы дүние емес», -деп жиі айтатын. Ол қейуақытта, біздің
алғашқы рет жезден «ақша жасауымызда» қаншалықты ақша

құпиясына жақын келгенімізді еске салатын. «Кедейлер мен орта
класс өкілдері ақша үшін жұмыс істейді. -дейтін ол. Ал байлар
ақшаны өздері жасайды. Сендерге ақша неғұрлым нақтылы зат болып
көрінсе, солғұрлым ол үшін тырысып жұмыс істейсіңдер. Егерде
сендер акшаның нақтылы зат емес екенін білсеңдер, онда тез байып
аласыңдар», деп ескертетін еді.
Ал, сонда ақша деген не, егерде ол нақтылы зат болмаса? деп біз
таңданатынбыз.
Бұл сол, нені сол, деп тануға келіскеніміз бойынша,деп жауап
берді бай əке. Біздегі бар ең құдіретті жəне құнды актив ол ақыл-ой.
Егерде ол жақсы жаттықтырылған болса, бір секундтің ішінде
нақтылы жағдайда. Сіз өзіңізге ғаламат байлық жасай аласыз. Тіпті
корольдер мен королевалардың осыдан 300 жыл бұрын түстеріне де
енбеген байлық, дер едім.
Ұрпақтан-ұрпаққа
Сөз
арқылы
ғана
айтылып
келген,
жаттықтырылмаған ой-жалаңаш кедейлікті ғана тудырады.
Ақпарат дəуірінде ақша мөлшері экспонент бойынша өседі.
Кейбіреулер «ештеңесіз» жəй ғана. Идеялар мен шарттар арқылы
байды. Егерде Сіз биржада сауда жасап, өмір сүретін адамдардан
сұрасаңыз, олар үнемі осылай істейтіндіктерін айтқан болар еді. Көп
жағдайда ешнəрсесіз-ақ бір секундтің ішінде миллион табыс табуға
болады. Менің «ештеңесіз» дегенімде, ол ақшаның қолдан-қолға
өтпеушілігін айтамын. Барлығы келісім бойынша жасалады, мысалы:
биржа затындағы қол сілтеушілік белгі бойынша; Торонтодан
алынған, Лиссабондағы сатушының экрандағы дабылы бойынша;
акцияны сатып алып жəне оны сату үшін, брокерге телефон соғу
сияқты кимылдар. Қолдан-қолға өткені ақша емес, тек қана келісімдер
ғана.
Қаржылық тапқырлықты неге дамыту керек?
Ол Сізге ғана белгілі. Мен мұнымен неге айналысатынымды.
Сізге айта аламын. Мұны істейтінім, мен тез ақша тапқым келеді жəне
оны ылғи да жүзеге асырамын. Бұл ғажайып білім.
Мен өзімнің қаржылық LQ дамытуымның себебі: ол əлемдегі
ғажайып əрі ғаламат ойынға қатынасып, жеңіп шығу мақсаты. Адам
эволюциясының даму барысында, осындай бұрын-соңды болмаған
қазіргі кезеңінде -адамдардың бұлшық етпен емес, ақыл-оймен жұмыс
істейтін уақытында, өзімнің бір кішкентай ғана үлесімді қосқым
келеді. Нақ осы кезде тарих жасалынады. Бұл біршама қорқынышты
да жəне өте қызықты да. Міне сондықтан, мен ақшамды өзімнің
қаржылық тапқырлығыма салып, өзімнің қуатты активімді үнемі

дамытып отырамын. Мен қашанда алға ұмтылушы жұрттың арасында
болғым келеді, өйткені олардың соңдарында жүргім келмейді.
Ақшаны калай жасауға болатындығы жөнінде, мына бір қарапайым
мысалды қаралық.
1990 жылдардың басында, мен тұрған Финиксте экономиканың
жағдайы өте нашар дəрежеде болатын. Мен, теледидардан "Қайырлы
таң Америка" атты хабарды қарағанымда, бір каржылық жоспарлау
маманы өзінің алғы сөзін, алдағы күтіп тұрған қайыршылық жағдайды
болжамдап суреттеуден бастап еді. Ол «ақша жинаңдар», -деп кеңес
берді.
«Əр ай сайын-100 доллардан салыңдар. Содан 40 жылдан кейін,
мультимиллионер боласыңдар», -деді ол. Əрине, ай сайын ақшаның
бір бөлігін салып отыру жаман іс емес. Мұны көпшіліктің барлығы да
біледі. Бірақ, мұның проблемасы: адам маңайында не болып
жатқандығын байқаудан калады. Ол ақшаны көбейтудің ірі
мүмкіндіктерін өткізіп алады. Өмір оны айналып өтеді. Мен жоғарыда
айтып өткенімдей, ол уақытта экономика ауыр болатын.
Инвесторлар үшін нарықтың мұндай жағдайы өте тиімді. Менің
ақшамның бір бөлігі биржада, басқасы көп пəтерлі үйлерге салынған
еді. Қолма-қол ақша қолда өте аз болатын. Маңайдағылардың барлығы
сатылып жатқанда, мен керісінше сатып ала бастадым. Мен ақшамды
үнемдеген жоқпын, оларды салу мен болдым.
Біз əйеліміз екеуіміз, осындай шапшаң өсуші нарыққа бір
миллионнан астам долларды қолма-қол салдық. Бұл инвестиция сату
үшін ең ұтымды жағдай еді. Мен осындай ұсақ мəмілелерден
(сделкалардан) бас тарта алмадым. Бұрын 100 мың доллар тұратын
үйлер, енді 75 мың долларға сатыла бастады. Бірақ, оларды
жылжымайтын мүлік саудасы жөніндегі жергілікті агенттігінен сатып
алмай, соттың жанына орналасқан, банкроттық істерді қарайтын
заңгердің кеңсесінде жұмыс істеуге кірістім. Оның пайдасы: бұл
жерде 75 мың доллар тұратын үйді, кей уақытта 20 мың долларға, тіпті
одан да кем бағаға сатып алуға болатын еді. Бір досымнан үш
айға, үстіне 200 доллар қосып беретін уəдемді беріп, қарызға екі мың
доллар ақша алдым. Оны қолма-қол төленген чекке айналдырып,
заңгердің қолына тапсырдым.
Мəміле (сделка) жасалынып болғанша, сондай қымбат үйді
небəрі 60 мың долларға қолма-қол ақшасыз сатылатындығы туралы
газетке хабарлама бердім. Телефонда маза болмады.
Нақтылы мүмкіншіліктері бар сатып алушылар да табылды, сөйтіп үй
қалай заңды түрде менің меншігіме айналғанда барып, сатып
алушыларға үйді көруге шақырдым. Нағыз у-шу енді көтерілді,

сонымен екі минуттың ішінде үй сатылып болды. Мен мəміле (сделка)
жасау үшін, сатып алушыдан 2,5 мың доллар сұрадым, маған сол
жерде оны қолма-қол төледі. Мұның 2 мың екі жүзін, досыма
қайтардым. Досымда, сатып алушыда, заңгерде жəне мен өзім де,
бəріміз қуанышты жағдайда қалдық. Сөйтіп, мен 20 мың тұратын үйді, 60
мың долларға саттым. Бұл 40 мың доллар ақша менің активтер
колонкама (бөлігіне) түсті. Осындай ақша табу үшін, небəрі бес сағат
қана уақыт кетті.
Енді Сіз қаржы туралы сауатты болып, цифрларды түсінетін
болғандықтан, мен Сізге неге бұл ақша «ойлап табылған» екенін схема
бойынша көрсетемін.

жүктеу/скачать 1,48 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: