Баяндама тақырыбы: «Демеулік шылаулардың қолданыстағы мағыналары» Орындаған



бет1/3
Дата28.05.2022
өлшемі29,7 Kb.
#35822
  1   2   3

А.Байтұрсынов атындағы Қостанай өңірлік университеті
Ө.Сұлтанғазин атындағы Қостанай педагогикалық институты
Тіл және әдебиет теориясы кафедрасы



БАЯНДАМА

Тақырыбы: «Демеулік шылаулардың қолданыстағы мағыналары»

Орындаған: Қабдрахим Ұлмекен
КЯиЛ-19-11 3 курс
Қабылдаған: Искакова Ш.К.
аға оқыт., магистр

Қостанай 2022


Шылау дегеніміз – толық мағынасы жоқ, сөз бен сөзді, сөйлем мен сөйлемді байланыстыратын және сөздерге қосымша мән үстеп тұратын көмекші сөздер. Барлық оқулықтарда осы мазмұнда ережелер берілген.Одан әрі ...шылаулар сөз тіркестерін құрауға тең компонент бола алмайды, өзіне жалғау, жұрнақ жалғамайды, ...шылаулар түрленбейді және басқа сөз таптарынан жұрнақ арқылы жасалмайды, ...Қайсібір сөздер түбірше, оңаша жұмсала алмай, басқа бір түбір сөз, үстеулі сөз, жалғаулы сөздердің біріне қосалқы болып қана жүре алады. Ондай сөздерге көбінесе жаңадан үстеу де, жалғау да жалғанбайды,...шылау түрленбейді (шылауға жалғау жалғанбайды), - деп жалғаса береді.
Ал қолданыстағы мысалдарға назар аударып көрейік: 1.Талқыдай аяғындағы тозуға қараған кенеп ботинканың жер шұқылап кеткен ақ жем тұмсығынан көз алмай, дымың құрып тұратынсың – ды(Ә.Нұрпейісов). 2.-Әй, Айна, несін жасырайын, мен ғашықпын , - деді Ерік шашынан сипап. – Тағы да ма? - Тағы да масы қалай? (О.Бөкей). 3.Өзгені қайдам, өз басым осындай ырым-жырымға сенгіш – ақпын. 4.Айтқан бетінде орындап тастағанға не жетсін! 5. Одан кейінгісін бір біліп, бір білмеймін. 6.Үйде екеуміз ғанамыз (Қаз.әдебиеті). Сөйлемдердегі ерекшеленіп асты сызылған септеуліктер мен демеуліктер тәуелденіп те, жіктеліп те, септеліп те тұр. Сонымен қатар, сөз түрлендіретін, сөз тудыратын жұрнақтарды да қабылдаған. Көркем шығармадағы тілдік оралымдарға шылаулар түрленуі арқылы көрік береді. Жасанды емес, табиғи қолданыстың көрінісін байқаймыз.
Шылауларды қызметі мен қосымша мағынасына қарай үш түрге топтаймыз да, олардың әрқайсысының ерекшелігін сипаттаймыз.




Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет