Ббк 1. С 94 Қазақстан Республикасы

290
айтқан жөн. Мысалы: 
Кұнанбайыф, Ілекеріф, Құнанбайыва, 
Ілекеріва, Шәрійпыф. 
Өзге ұлт өкілдерінің аты-жөндерін 
жазылған түріне жуықтау етіп айтқан абзал. Өйткені қазақша 
Болат
болып келетін жалқы есім өзбекше 
Пулат, Пулад
деп 
берілсе, оны қазақшаламаған жен. Ал орыс адамдарының аты-
жөндерін орыс тіліндегіше дыбыстау керек. Мысалы: 
Ника-
лай
(жазылуынша 
Николай
емес), 
Канстантин (Константин
емес), 
Лэф Талстой.
Шетелдік адамдардың аты-жөндері мен қазақша жер-су 
аттарынан өзге географиялық атаулар негізінен орыс тілінде-
гі айтылуынша дыбысталғаны жөн. Мысалы: 
Вильям Шекс-
пир, Моцарт, Лондон. 
Олардың ішінде тілімізге ертеден еніп, 
қазақша қалыптасқандарын сол дәстүрлі түрінде айту қажет. 
Мысалы: 
Қырым (Крым
емес), 
Мысыр (Миср
емес), 
Бағдат 
(Багдад
емес).

МАЗМҰНЫ
Тілдік норма және оның қалыптануы (кодификациясы) 
...3
Алғы сөз ..........................................................................4
Кіріспе ...............................................................................6
Тіл мәдениеті және оның проблемалары ..................21
Тілдік норма туралы ұғым ...........................................46
Норманың өлшем-шарттары (критерийлері) ............57
Тілдік норма және функционалдық стильдер 67
Норма және варианттылық ..........................................81
Лексикалық нормалар .................................................116
Сөз мағынасы және оны түсініп жұмсау .....................117
Жаңа сөздер мен қолданыстар, олардың нормалану 
процесі .......................................................................118
Терминология мәселелері және норма ...............131
Сирек қолданылатын лексикалық топтардың 
нормалануы ................................................................136
Қарапайым сөздер, жаргондар және әдеби норма ...151
Диалектизмдер және әдеби норма .....................154
Көркем әдебиеттегі сөзқолданыс және әдеби тілдік 
норма ...............................................................................161
Грамматикалық нормалану .........................................175
Орфографиялық нормалар .........................................181
Орфоэпиялық нормалар ...............................................194
Сөз сазы 
....................................................................................203
Қазақ әдеби тілінің ауызша түрі және оның қолданылу 
өрісі ..................................................................................204
Сөз сазы, яғни сөзді дұрыс айту (дыбыстау) 
заңдылықтары .................................................................216
Сөз сазыньің көркем әдебиет пен өнердегі 
маңызы ............................................................................229
Сөз сазы нормаларының қолданылу жайы ...............234
Сөз сазы ережелерін игеруде ескерілетін жайттар ......242
Орфоэпиялық ережелер немесе сөз сазын келтіру
қағидалары ......................................................................255

жүктеу/скачать 1,37 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: