Елімізжаңатарихикезеңгеаяқбасты.Менжылбасындағыхалыққа Жолдауымда Қазақстанның үшінші жаңғыруы бастал-ғанынжарияладым.Осылайша,бізқайтатүлеудіңайрықшамаңызды екі процесі – саяси реформа мен экономикалық жаң-ғырудықолға алдық. Біздің мақсатымыз айқын, бағытымыз белгілі, ол – әлемдегіеңдамыған 30елдің қатарына қосылу. Аталған екі жаңғыру процесінің де нақты мақсат-міндет-тері, басымдықтары мен оған жеткізетін жолдары бар. Менкөздеген жұмыстарымыздың бәрі дер уақытында және барын-шатиімдіжүзегеасарынасенімдімін.Бірақойлағанымызорын-далуүшінмұның өзіжеткіліксіз. Мақсатқа жету үшін біздің санамыз ісімізден озып жүруі,яғни одан бұрын жаңғырып отыруы тиіс. Бұл саяси және эко-номикалық жаңғыруларды толықтырып қана қоймай, олардыңөзегінеайналады. Рухани жаңғыру тек бүгін басталатын жұмыс емес. БізТәуелсіздік кезеңінде бұл бағытта бірнеше ауқымды іс атқар-дық. 2004 жылы «Мәдени мұра» бағдарламасы аясында Қазақ-стан аумағындағы тарихи-мәдени ескерткіштер мен нысандар-дыжаңғырттық. 2013жылы«Халық–тарихтолқынында»бағдарламасыар-қылыәлемніңеңбелдіархивтерінентөлтарихымызғақатыстықұжаттардыжүйелітүрде жинап, зерттедік. Ендіосыныңбәрінендеауқымдыжәнеіргеліжұмыстардыбастағалыотыр-мыз. Мен елімізмықты әрі жауапкершілігі жоғары БіртұтасҰлтболуүшінболашаққақалайқадамбасатынымызжәнебұқа-ралық сананы қалай өзгертетініміз туралы көзқарастарымдыортағасалудыжөн көрдім.
372
6. Қазақстан және қазіргі әлем ■
І ХХІ ҒАСЫРДАҒЫ ҰЛТТЫҚ САНА ТУРАЛЫ
Күллі жер жүзі біздің көз алдымызда өзгеруде. Әлемде ба-ғыты әлі бұлыңғыр, жаңа тарихи кезең басталды. Күн санапөзгеріп жатқан дүбірлі дүниеде сана-сезіміміз бен дүниетаны-мымызғаәбденсіңіпқалғантаптаурынқағидаларданарыл-масақ, көш басындағы елдермен тереземізді теңеп, иық түйіс-тірумүмкінемес.Өзгеруүшінөзіміздімықтапқолғаалып,заманағымына икемделу арқылы жаңа дәуірдің жағымды жақтарынбойғасіңіруіміз керек. ХХ ғасырдағы батыстық жаңғыру үлгісінің бүгінгі заман-ның болмысына сай келмеуінің сыры неде? Меніңше, басты кем-шілігі – олардың өздеріне ғана тән қалыбы мен тәжірибесінбасқа халықтар мен өркениеттердің ерекшеліктерін ескермей,бәріне жаппай еріксіз таңуында. Әжептәуір жаңғырған қоғам-ныңөзініңтамырытарихыныңтереңіненбастауалатынруханикодыболады. Жаңа тұрпатты жаңғырудың ең басты шарты – сол ұлт-тықкодыңдысақтайбілу.Онсызжаңғырудегеніңіздіңқұржаңғырыққаайналуыоп-оңай. Бірақ ұлттық кодымды сақтаймын деп бойыңдағы жақсымен жаманның бәрін, яғни болашаққа сенімді нығайтып, алғабастайтын қасиеттерді де, кежегесі кері тартып тұратын,аяқтаншалатынәдеттердідеұлттықсананыңаясындасүрлепқоюғаболмайтыныайдан анық. Жаңғыру атаулы бұрынғыдай тарихи тәжірибе мен ұлт-тықдәстүрлергешекеденқарамауғатиіс.Керісінше,заманасы-нынан сүрінбей өткен озық дәстүрлерді табысты жаңғырудыңмаңызды алғышарттарына айналдыра білу қажет. Егер жаң-ғыру елдің ұлттық-рухани тамырынан нәр ала алмаса, ол ада-суғабастайды. Сонымен бірге рухани жаңғыру ұлттық сананың түрлі по-люстерін қиыннан қиыстырып, жарастыра алатын құдіреті-менмаңызды.Бұл–тарлантарихтың,жасампазбүгінгікүнменжарқын болашақтың көкжиектерін үйлесімді сабақтастыра-тынұлтжадының тұғырнамасы. 373
■ Қазақстан тарихы
Мен халқымның тағылымы мол тарихы мен ерте заманнанарқауы үзілмеген ұлттық салт-дәстүрлерін алдағы өркендеудіңберік діңі ете отырып, әрбір қадамын нық басуын, болашаққасенімменбет алуын қалаймын. Бұл ретте, тұтас қоғамның және әрбір қазақстандықтыңсанасынжаңғыртудыңбірнешебағытынатапөтередім.