Жауабы:  m(ZnCl 2 ) = 13,6 г. 8

93 
Fe + CuCl
2
= FeCl
2
+ Cu 
56 г/моль 64 г/моль 
Реакция теңдеуі бойынша пропорция құрамыз: 
5,6 г Fe – х г Cu, 
56 г/моль Fe – 64 г/моль Cu. Бұдан: m(Cu) = 6,4 г. 
 
Жауабы: 
m(Cu) = 6,4 г. 
 
§ 4.6. Қазақстандағы металдар мен бейметалдардың кен 
орындары 
 
5. 
Реакция теңдеулерін жазыңыздар: 
Ca
3
(PO
4
)
2
→ 
P → 
P
2
O
5 
→ 
H
3
PO
4 
→ 
Na
3
PO
4 
↓ 
↓ 
↓ 
Mg
3
(PO
4
)
2
Zn
3
(PO
4
)
2
Ag
3
PO
4
Шешуі: 
2Ca
3
(PO
4
)
2
+ 10С + 6SiO
2
= 6CaSiO
3
+ P
4
+ 10CO 
P + O
2
= P
2
O
5 
Р
2
О
5
+ 3H
2
O = 2H
3
PO
4 
Р
2
О
5
+ 3Mg(OH)
2
= Mg
3
(PO
4
)
2 
+ 3H
2
O 
2H
3
PO
4
+ 3Zn(OH)
2
= Zn
3
(PO
4
)
2 
+ 6H
2
O 
H
3
PO
4
+ 3NaOH = Na
3
PO
4
+ 3H
2
O 
Na
3
PO
4
+ 3AgNO
3 
= Ag
3
PO
4 
+ 3NaNO
3 
(
Әдебиет:
Лидин Р.А., Молочко В.А., Андреева Л.Л. Химические 
свойства неорганических веществ.- М.: Химия, 1997.- С.177) 
V тарау. Маңызды s-элементтер және олардың қосылыстары 
§ 5.1. s-элементтердің жалпы сипаттамасы 
 
3. 
Қай металл ең белсенді болып табылады? Неге? 
Шешуі: 
Белсенді металдар I топта орналасқан және период бойынша жоғарыдан 
төмен қарай металдардың белсенділігі артады. Сондықтан ең белсенді 
металл VI периодта орналасқан цезий болу керек! Ғылыми зерттеулер 
нәтижесінде оның шынында ең белсенді металл екендігін дәлелденген. 
6.
Мынадай айналымдарды жүзеге асыруға мүмкіндік беретін 
химиялық реакция теңдеулерін жазыңыздар: 
Li
3
N → Li → Li
2
O → LiOH → Li
2
SO
4
 
Шешуі: 
1) 2Li
3
N = 6Li + N
2
↑ (300 -500
0
C, вакуум) 

94 
2) 4Li + O
2
= 2Li
2
O (T > 200
0
C, Li
2
O
2
қоспасы) 
3) Li
2
O + H
2
O = 2LiOH 
4) 2LiOH + H
2
SO
4(сұйт.)
= Li
2
SO
4
+ 2H
2
O 
(
Әдебиет
: Лидин Р.А., Молочко В.А., Андреева Л.Л. Химические 
свойства неорганических веществ.- М.: Химия, 1997.- С.177) 
9. 
Массасы 4,6 г сілтілік металл йодпен әрекеттескенде массасы 30 г осы 
металдың йодиді түзіледі. Реакция үшін қандай сілтілік металл 
алынған? 
Шешуі: 
Химиялық реакция теңдеуін жалпы түрде жазамыз: 
2Me
0
+ I
2
0
= 2Me
+
I
-
Әрекеттескен I
2 
массасы: 
m(I
2
) = m(Me
+
I
-
) – m(Me
0
) = 30 г – 4,6 г = 25,4 г; 
Йодтың зат мөлшері: 
ν(I
2
) =
m(I
2
)
M(I
2
)
=
25,4 г
254 г/моль
= 0,1 моль
Теңдеу бойынша йодтың 1 моліне - 2 моль металл сәйкес келеді.
Яғни, ν(Me) = 0,1 · 2 моль = 0,2 моль. Демек, белгісіз металдың 
молярлық массасы: 
M(Ме) =
m(Ме)
ν(Ме)
=
4,6 г
0,2 моль
= 23 г/моль
Жауабы:
натрий. 
10. 
Массасы 5 г сілтілік жер металы ауадағы оттекпен тотықтырылған. 
Алынған оксид сумен әрекеттескенде массасы 9,25 г металл гидроксиді 
түзілген. Қандай сілтілік жер металы алынған? 
Шешуі: 
Химиялық реакция теңдеулері: 
2Me + O
2
= 2MeO 
MeO + H
2
O = Me(OH)
2
Есептеу жүргіземіз: 
m(OH
-
) = m(Me(OH)
2
) – m(Me) = 9,25 г – 5 г = 4,25 г. 
Пропорция құрамыз: 
4,25 г (OH
-
) – 5 г Ме,
34 г/моль (OH
-
) – M(Me) г/моль. Бұдан: M(Ме) = 40 г/моль (кальций). 
 
Жауабы: 
кальций. 

95 
11. 
Кальций хлоридінің ерітіндісі медицинада қанды ұйыту және 
жүректің қызметін жақсарту үшін қолданылады. Массасы 5,00 г 
CaCl
2
·6H
2
O кристаллогидратын 98,00 мл суда еріту арқылы 
дайындалған ерітіндіден (тығыздығы 1,02 г/мл) 1 ас қасық (20,00 мл) 
қабылдаған кезде организмге түскен кальций катионының массасын 
анықтаңыздар. 
Шешуі: 
Әуелі 5 г CaCl
2
· 6H
2
O кристаллогидратының құрамындағы кристалдық 
су мен сусыз тұздың массалары: 
M(CaCl
2
· 6H
2
O) = 111 + 108 = 219 г/моль 
Заттың формуласы бойынша пропорция құрамыз: 
219 г CaCl
2
· 6H
2
O – 108 г H
2
O, 
5 г CaCl
2
· 6H
2
O – х г H
2
O болады. Бұдан: х = 2,47 г H
2
O.
Құрғақ тұз массасы: 
m(CaCl
2
) = m(CaCl
2
· 6H
2
O) – m(H
2
O) = 5,00 г – 2,47 г = 2,53 г. 
Тұздың формуласы бойынша пропорция құрамыз: 
Егер 111 г CaCl
2
құрамында – 40 г Ca
+2
болса, 
Онда 2,53 г CaCl
2
құрамында – у г Ca
+2
болады. Бұдан: у (Ca
+2
) = 0,91г.
Ерітіндінің массасы:
m(ер-ді) = m(кристаллогидрат) + m(H
2
O) = 5 г + 98 г = 103 г 
Ерітіндінің көлемі
: 
V =
m
ρ
=
103 г
1,02 г/мл
= 100,98 мл
Егер 100,98 мл ерітіндінің құрамында – 0,91 г Ca
2+
болса, 
Онда 20 мл ерітіндінің құрамында z г – Ca
2+
болады. Бұдан: z = 0,18 г. 

жүктеу/скачать 2,05 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: